Tα τελευταία χρόνια ταξιδεύω σε χώρες που δύσκολα επισκέπτεται κάποιος και φωτογραφίζω αυτά που με συγκινούν – τη ζωή των ανθρώπων και τον τρόπο που αντιμετωπίζουν τη δύσκολη κάποιες φορές καθημερινότητά τους. Δεν θα μπορούσα λοιπόν να μην προσπαθήσω να καταγράψω και το δράμα της προσφυγιάς που έφτασε για μια ακόμη φορά στην πατρίδα μας. Οι φωτογραφίες είναι από τη Μυτιλήνη, την Κω, τη Λέρο, την Αθήνα, αλλά και από το τελευταίο τους σταθμό εδώ, την Ειδομένη.

Οι εικόνες αυτών των ανθρώπων είναι μαθήματα ζωής για όλους μας και τα χαμόγελα που βλέπουμε στα πρόσωπά των παιδιών είναι η ελπίδα για το αύριο – μας θυμίζουν ότι ο κόσμος χρειάζεται ειρήνη και αγάπη, και ότι πρέπει να δώσουμε αγώνα για τα αυτονόητα ιδανικά της ζωής του ανθρώπου. Δεν θέλουν να μείνουν στην Ελλάδα, ξέρουν τα προβλήματά μας και συνεχίζουν το επικό ταξίδι τους προς στη βόρεια Ευρώπη με αξιοπρέπεια και καρτερικότητα, αβέβαιοι για το τι τους περιμένει εκεί, αλλά χαρούμενοι που τα κατάφεραν ως εδώ. Τους «αποχαιρέτησα» με μια εδραιωμένη πεποίθηση ότι πρέπει να τους βοηθήσουμε στην ώρα της μεγάλης ανάγκης τους όσο μπορούμε περισσότερο, αλλά και βαθιά συγκινημένη από τα λόγια ευγνωμοσύνης για την καλοσύνη των Ελλήνων, που άκουσα από τόσους πολλούς.

Οι πρόσφυγες αναζητούν ασφαλές καταφύγιο στη Δύση εδώ και χρόνια. Πρόσφατα, ωστόσο, κάτι έχει αλλάξει. Οι χιλιάδες έχουν γίνει εκατομμύρια. Mια ασταμάτητη ροή ανθρώπων οδηγημένων από τον φόβο, την ανασφάλεια, την έλλειψη πόρων και ευκαιριών. Η απελπισία τους μπορεί να συγκριθεί μόνο με την απίστευτη αντοχή και τις ελπίδες τους.

Καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν ταλαιπωρήθηκε τόσο όσο η Ελλάδα τα τελευταία χρόνια, ενώ καμία ευρωπαϊκή χώρα δεν επέδειξε τόση ανθρωπιά σ αυτήν την προσφυγική κρίση. Η Ελλάδα έχοντας βιώσει τη προσφυγιά και τη μετανάστευση, βλέπει σήμερα την ιστορία να επαναλαμβάνεται. Πολλοί από μας είναι παιδιά και εγγόνια προσφύγων. Καταλαβαίνουμε τους λόγους και τις αιτίες που κάνουν τους ανθρώπους να εγκαταλείπουν την πατρίδα τους και ξέρουμε ότι η διέλευση προσφύγων από τον τόπο μας γίνεται από ανάγκη και όχι από επιλογή. Μέσα σε μια εξαιρετικά δύσκολη οικονομική συγκυρία, ο ελληνικός λαός έδειξε έμπρακτη αλληλεγγύη απέναντι στα αυξανόμενα κύματα προσφύγων που φτάνουν στη χώρα μας. Εθελοντές, ανθρωπιστικές οργανώσεις, δεκάδες ετερόκλητοι άνθρωποι, έβαλαν πίσω τις ζωές τους, τις δουλειές τους και συνεργάστηκαν για να συνδράμουν τα καραβάνια των προσφύγων που συνέρρεαν στα σύνορα, συνάνθρωποι και συμπαραστάτες τους, με αστείρευτο ανθρωπισμό.

Ωστόσο καμιά χώρα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει από μόνη της αυτή την προσφυγική κρίση που βιώνουμε και η οποία είναι η χειρότερη από τον Β΄Παγκόσμιο Πόλεμο. Οι ροές των προσφύγων και μεταναστών δεν σταματούν στα σύνορα αλλά μόνο στην πηγή – στις χώρες που σήμερα τους αναγκάζουν να φύγουν.  

Τα Ευρωπαϊκά κράτη που αρνούνται να δεχθούν πρόσφυγες πιστεύω ότι φοβούνται, ο φόβος είναι που κάνει τους ανθρώπους να φέρονται έτσι. Οι περισσότερες πρώην χώρες του πρώην Ανατολικού Μπλόκ, μόλις αρχίζουν να βλέπουν το επίπεδο της ζωής τους να ανεβαίνει και προσπαθούν να φτάσουν αυτό των υπόλοιπων Ευρωπαϊκών χωρών. Ξεχνούν ότι και οι ίδιοι επέλεξαν αυτό το δρόμο πριν λίγα χρόνια. Βλέπουν λοιπόν τους πρόσφυγες σαν μια απειλή σε αυτό που με τόσο κόπο απέκτησαν. Στην πράξη αποδεικνύεται τώρα ότι η ανοχή και η συμβίωση με «ξένους και διαφορετικούς» έχουν όρια, ειδικά όταν συνδυάζονται με φόβο αλλοίωσης του τρόπου ζωής. Πόσο μάλλον όταν οι νεοφερμένοι έχουν ανάγκες που απαιτούν δαπάνες οι οποίες θα επιβαρύνουν τους πολίτες.

Από το φωτογραφικό υλικό που παρουσιάζεται είναι πολύ δύσκολο για μένα να επιλέξω μια φωτογραφία. Είναι αρκετές αυτές που πραγματικά μου φέρνουν δάκρυα στα μάτια κάθε φορά που τις βλέπω και συμβολίζουν το δράμα την αγωνία και την ελπίδα αυτών των ανθρώπων, την προσπάθειά τους να δώσουν στα παιδιά τους την ευκαιρία σε ένα καλύτερο μέλλον και η πίστη τους σε αυτό.

Info: Η Δήμητρα Στασινοπούλου γεννήθηκε στην Αθήνα το 1953. Μετά τις σπουδές της εργάστηκε για είκοσι χρόνια στον τραπεζικό τομέα και αργότερα στην οικογενειακή επιχείρηση στη Ρουμανία. Με τη φωτογραφία ασχολείται ερασιτεχνικά τα τελευταία χρόνια. Το Δεκέμβριο του 2005 εξέδωσε το πρώτο της βιβλίο με τίτλο Ρουμανία της Καρδιάς μου, για το οποίο τιμήθηκε με το βραβείο UNESCO. Από τότε, η αγάπη της για τα ταξίδια σε μοναδικές γωνιές του πλανήτη και η ανάγκη της να μοιράζεται τις εικόνες που τη συνόδευαν επιστρέφοντας, την οδήγησε στην έκδοση βιβλίων για το Μπουτάν, την Ινδία, τη Βιρμανία και τους Παπούα στη Νέα Γουινέα. Φωτογραφίες της έχουν διακριθεί σε διεθνείς διαγωνισμούς και έχουν εκτεθεί στην Ελλάδα και το εξωτερικό.

Η έκθεση της Δήμητρας Στασινοπούλου, Στο δρόμο της ελπίδας – Πρόσφυγες στην Ελλάδα του σήμερα, παρουσιάζεται στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Περισσότερες πληροφορίες.