Μίκης Θεοδωράκης- Ποιος τη ζωή μου – Θέμης Μουμουλίδης: Κριτική θεάτρου

«…Γιάννενα και Τρίπολη και Κρήτη

ρίζα μου περηφάνια Ψηλορείτη

Ζάτουνα και νησιά της αγωνίας

φλέβα μου μυστική της Ιωνίας

Χάλκινο το τραγούδι μας στο στόμα

τίποτε δεν το φίμωσε ακόμα…»

Μ. Γκανάς

Ένας άνθρωπος τόσο συμβολικός για τη σύγχρονη Ελλάδα, του οποίου η προσωπικότητα, η ιστορία και το έργο, ξεπέρασε κατά πολύ τα σύνορα της μικρής αυτής χώρας, δε θα μπορούσε να μην τιμηθεί με μία θεατρική βιογραφία, μιας και αυτή η κατηγορία τα τελευταία χρόνια γνωρίζει μεγάλη απήχηση στο αθηναϊκό ρεπερτόριο.

Ο Μίκης Θεοδωράκης είναι συνθέτης που έχει συνδέσει το όνομά του με τη νεότερη Ελλάδα, όχι μόνο γιατί έζησε από κοντά γεγονότα που σημάδεψαν τον τελευταίο αιώνα της ιστορίας του τόπου, αλλά και γιατί αναμείχθηκε σε αυτά, τόσο ως πολίτης όσο και ως καλλιτέχνης.

Η αφήγηση ξεκινά από τα πρώιμα χρόνια του μικρού Μίκη και τους διάφορους τόπους που γνώριζε κατά τη διάρκεια των μεταθέσεων του πατέρα του. Μέχρι τη μέρα που η μουσική μπήκε στη ζωή του για τα καλά, προδιαγράφοντας ένα μέλλον πέρα από κάθε προηγούμενη προσδοκία. Σε νεαρή ηλικία θα αρχίσει να αναμειγνύεται ενεργά με την Αριστερά, ενώ λόγω πολιτικών πεποιθήσεων δε θα αργήσει να γνωρίσει το σκληρό πρόσωπο της εξορίας. Ικαρία και Μακρόνησος, δύο τόποι που σφραγίζουν την ψυχολογία και τη σωματική υγεία του Μίκη, μα ταυτόχρονα σμιλεύουν με τρόπο ιδιαίτερο το πνεύμα του. Οι γονείς του έμειναν για πάντα στο πλευρό του, παρά τις τόσες αντιξοότητες που είχαν προκύψει και θα προέκυπταν σωρηδόν ακόμα, ενώ ήταν εκείνοι που τον ώθησαν σε τόσες φυγές. Στο Παρίσι ο Μίκης θα καλλιεργήσει την κλίση του στην συμφωνική σύνθεση, ενώ θα αναγνωριστούν παγκοσμίως οι μουσικές δημιουργίες εκείνων των χρόνων. Παρόλα αυτά, μέσα του, τον τραβάει κάτι άλλο, κάτι αδοκίμαστο ακόμη για τα μουσικά πράγματα και επιστρέφοντας στην Ελλάδα, παντρεύει το λαϊκό τραγούδι με την σύγχρονη ποίηση. Ρίτσος, Ελύτης, Σεφέρης. Δημιουργίες όπως ο «Επιτάφιος» ή το «Άξιον Εστί» τραγουδήθηκαν με πρωτότυπο λαϊκό ρυθμό από χιλιάδες στόματα και φωνές. Η δολοφονία του Λαμπράκη το 1963, αποτελεί καθοριστικό γεγονός για τη ζωή του Μίκη που γίνεται σύντομα πρόεδρος της Νεολαίας Λαμπράκη, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα, η περιπέτεια δε θα έχει τέλος, καθώς με την άνοδο της Χούντας, εξορίζεται στην Ζάτουνα της Αρκαδίας. Όλα αυτά τα χρόνια όμως δε σταματά στιγμή να παράγει σημαντική μουσική εργογραφία, ενώ αργότερα κάνει παγκόσμιες  περιοδείες και παραγωγές, παρά την φανερά κλονισμένη υγεία του. Ο Θεοδωράκης δίνει ηχηρό παρόν όπου χρειάζεται σε Ελλάδα και εξωτερικό, ενώ το έργο του αποτελεί συνολικά ένα σύμβολο συναδέλφωσης και ειρήνης.

Η παράσταση του Θέμη Μουμουλίδη είναι μια απλουστευμένη επισκόπηση των σημαντικότερων στιγμών της ζωής του συνθέτη, ενώ ταυτόχρονα περιγράφει γεγονότα της πρόσφατης ιστορίας με σαφή στόχο το θυμικό των θεατών. Εξόφθαλμες ανακρίβειες ή παραποιήσεις δεν υπάρχουν και δίνεται βάρος στο συναίσθημα. Το μοίρασμα των χρόνων στο κομμάτι της πρόζας γίνεται με όρους περισσότερο τηλεοπτικούς παρά θεατρικούς, ενώ πρώτο ρόλο έχει το μουσικό μέρος που είναι και το σπουδαιότερο. Θα είχε ενδιαφέρον πάντως και μία διασκευή σε μορφή θεατρικού ντοκουμέντου-μαρτυρίας για τη ζωή του Μίκη, γιατί στην συγκεκριμένη περίπτωση ο στόχος ήταν πιο εμπορικός και φυσικά επετεύχθη σε μεγάλο βαθμό.

Τα γεγονότα καλύπτονται επαρκώς με χρονολογική σειρά μέχρι την πτώση της Χούντας περίπου, ενώ η πορεία του Θεοδωράκη μέχρι σήμερα, περιορίζεται σε γρήγορη προβολή μέσω βίντεο δημοσιευμάτων και φωτογραφιών.

Το έργο ευτυχεί να έχει ηθοποιούς που υποστηρίζουν πολύ καλά τους ρόλους τους, παρά το γεγονός ότι λίγες στιγμές μοιάζουν μετέωροι σκηνοθετικά. Ο Άρης Λεμπεσόπουλος ερμηνεύει με ιδιαίτερο τρόπο τον συνθέτη, πλάθοντας κατάλληλα την φωνή του, ενώ με πλήρη έλεγχο των μέσων τους στέκονται η Πέμυ Ζούνη στο ρόλο της μητέρας, που κερδίζει τις εντυπώσεις και στο κομμάτι της αφήγησης, όπως και ο Νίκος Αρβανίτης στο ρόλο του πατέρα. Πλήρως ικανοποιητικοί είναι και οι υπόλοιποι ηθοποιοί που συνοδεύουν τους πρωταγωνιστές, τόσο στην πρόζα, όσο και στο τραγούδι. Μεταξύ άλλων οι Χρήστος Πλαΐνης, Μαριάννα Πολυχρονίδη, Μαρούσκα Παναγιωτοπούλου.

Ως προς τους τραγουδιστές ερμήνευσαν όλοι εξαιρετικά τις πασίγνωστες συνθέσεις και θύμισαν στο κοινό μοναδικές στιγμές του ελληνικού τραγουδιού, προκαλώντας συγκίνηση και ενθουσιασμό μαζί με ένα τρυφερό σιγόντο. Κώστας Θωμαΐδης, Άννα Λινάρδου, Γιάννης Μαθές και φυσικά Κώστας Μακεδόνας και Γιώτα Νέγκα, οι οποίοι κερδίζουν δίκαια τις εντυπώσεις. Η Νέγκα συγκεκριμένα, είναι μια τραγουδίστρια με ξεχωριστή εσωτερικότητα και έναν ιδιαίτερο λυγμό στη φωνή. Τα τελευταία χρόνια κατακτά τη θέση που της ανήκει στο μουσικό στερέωμα, ενώ στην παράσταση του Μπάντμιντον, παρά κάποιες πιθανές μικρές ατέλειες ως προς τον ήχο, καταφέρνει να μεταδώσει τον παλμό των τραγουδιών με το μοναδικό της τρόπο.

Ο βίος του Μίκη Θεοδωράκη έχει δύο άξονες: τον αγώνα και τη μουσική. Το διαχρονικό του έργο συνδέθηκε με την ιστορία του ελληνικού 20^ου αιώνα και μαζί με την Ελλάδα, «θα συνεχίσει να ταξιδεύει».

Η παράσταση Μίκης Θεοδωράκης – Ποιος τη ζωή μου, σε σκηνοθεσία Θέμη Μουμουλίδη, παρουσιάζεται ξανά στο θέατρο Badminton έως τις 8 Φεβρουαρίου 2015. ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ