Η πανδημία αποτέλεσε τον καταλύτη και τον επιταχυντή για την επιβολή και την επικράτηση μιας σειράς πρακτικών, περιορισμών και συμπεριφορών, που δεν ήταν άγνωστες στις τεχνολογικά αναπτυγμένες κοινωνίες της ύστερης νεωτερικότητας. Η 4η Βιομηχανική Επανάσταση, η τεχνητή νοημοσύνη και ο ψηφιακός μετασχηματισμός της οικονομίας, το Διαδίκτυο και η κουλτούρα του, η τηλεργασία και οι ευέλικτες μορφές απασχόλησης, οι κοινωνίες της επιτήρησης, οι βιοϊατρικοί πειραματισμοί, οι μεταμορφώσεις του δημόσιου χώρου, οι ψηφιακές ανισότητες, η υποχώρηση επιμέρους δικαιωμάτων και οι περιβαλλοντικές διακινδυνεύσεις έχουν απασχολήσει τον δημόσιο διάλογο από τα τέλη του 20ού αιώνα. Ποιος είναι, λοιπόν, ο «θαυμαστός καινούργιος κόσμος» που αναδύθηκε με την πανδημία;

Το νέο βιοπολιτικό παράδειγμα που αναδύεται είναι κατασκευασμένο από υλικά που προϋπήρχαν. Η βιοπολιτική πειθάρχηση του κράτους πρόληψης, η εξάπλωση των τεχνολογιών επιτήρησης, η απορρύθμιση των συνθηκών απασχόλησης, η τεχνοκρατική στροφή της μεταδημοκρατίας, η απονεύρωση του κοινωνικού κράτους, η άνοδος του δεξιού λαϊκισμού και ο εικονιστικός κόσμος της διαδικτυακής χειραγώγησης ήταν ήδη εδώ. Με την πανδημία το πρόσωπο του νέου Λεβιάθαν αποκαλύπτεται και από αόρατος γίνεται πλέον ορατός.

Ξενοφών Κοντιάδης

Ο Ξενοφών Κοντιάδης είναι καθηγητής στο Πάντειο Πανεπιστήμιο και Πρόεδρος του Κέντρου Ευρωπαϊκού Συνταγματικού Δικαίου – Ιδρύματος Θεμιστοκλή και Δημήτρη Τσάτσου. Συντονιστής της Ερευνητικής Ομάδας «Constitution-Making and Constitutional Change» της International Association of Constitutional Law και Co-Editor της εκδοτικής σειράς Routledge Series in Comparative Constitutional Change του διεθνούς εκδοτικού οίκου Routledge. Εμπειρογνώμονας στο Δίκτυο του Fundamental Rights Agency (FRA) της Ευρωπαϊκής Ένωσης και μέλος της Εθνικής Επιτροπής Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Δικηγορεί στο Συμβούλιο της Επικρατείας.

Στα βιβλία του περιλαμβάνονται: Routledge Handbook of Comparative Constitutional Change (επιμ. με A. Fotiadou, 2020), Πώς γράφεται το Σύνταγμα; (Παπαζήσης, 2018), Participatory Constitutional Change (επιμ. με A. Fotiadou, Routledge, 2017), Η σοσιαλδημοκρατία σήμερα (Πόλις, 2017), The Foundations and Traditions of Constitutional Amendment (επιμ. R. Albert ‒ X. Contiades ‒ A. Fotiadou, Hart Publishing, 2017), Σύνταγμα: Κατ’ άρθρο ερμηνεία (επιστ. διεύθυνση με Φ. Σπυρόπουλο, Χ. Ανθόπουλο και Γ. Γεραπετρίτη, Σάκκουλας, 2017), Η ανθεκτικότητα του Συντάγματος (με Α. Φωτιάδου, Σάκκουλας, 2016), Το ανορθολογικό μας Σύνταγμα (Παπαζήσης, 2015), Constitutions in the Global Financial Crisis (Ashgate, 2013), Ελλειμματική δημοκρατία (Σιδέρης 2009), Δημοκρατία, κοινωνικό κράτος και Σύνταγμα στην ύστερη νεωτερικότητα (Παπαζήσης, 2006).