Ο Σάιλας Λάπαμ, από αγροτική οικογένεια, αυτοδημιούργητος εκατομμυριούχος, γοητεύεται από την ιδέα να γίνει αποδεκτός στη βοστονέζικη αριστοκρατία. Ένα πολυτελέστατο σπίτι και ο γάμος της κόρης του ίσως του δώσουν την ευκαιρία. Άνοδος και πτώση ενός φιλόδοξου εμπόρου, στον “πυρετό” του αμερικανικού ονείρου, από τον μέντορα των Τζέιμς, Τουέιν, Ντίκινσον, για πρώτη φορά στα ελληνικά.
William Dean Howells
Αμερικανός συγγραφέας. Σήμερα θεωρείται ο τυπικότερος εκπρόσωπος του αμερικανικού ρεαλισμού του τέλους του 19ου αι. Από τον τυπογράφο πατέρα του πήρε την αγάπη του για τα γράμματα και επιδόθηκε στη δημοσιογραφία. Ήταν μάλλον αυτοδίδακτος, αλλά διάβαζε πολύ και σε νεαρή ηλικία είχε μάθει ξένες γλώσσες. Γρήγορα έγινε γνωστός με μια επιτυχημένη βιογραφία του Λίνκολν, ο οποίος τον διόρισε πρόξενο στη Βενετία, όπου ο X. έμεινε από το 1861 έως το 1865 και έγραψε μερικά βιβλία που τον έκαναν διάσημο: Βενετσιάνικη ζωή (1866), Ιταλικά ταξίδια (1867)· ως διευθυντής του περιοδικού Atlantic Monthly αναδείχτηκε κριτικός με μεγάλο κύρος και θεωρητικός του νέου ρεαλισμού. Από το 1870 έως το 1890 έδωσε τα σημαντικότερα λογοτεχνικά έργα του.
Ένα σύγχρονο παράδειγμα (1882), όπου θίγει το ζήτημα του διαζυγίου, Η άνοδος του Σίλας Λάπαμ (1885), που είναι ίσως το αριστούργημά του και όπου αντιμετωπίζει το θέμα της σύγκρουσης της γεννώμενης αμερικανικής εκβιομηχάνισης και της ηθικής απαίτησης της δικαιοσύνης. Ήδη στα έργα αυτά διακρίνονται τα όρια του ρεαλισμού του X. (επιφυλακτικό τον χαρακτήρισε ο ίδιος), που, περιγράφοντας με λεπτολόγο παρατηρητικότητα αλλά και κριτικό πνεύμα τη ζωή της μεσοαστικής και της μικροαστικής τάξης, αποφεύγει κάθε βιαιότητα και ωμότητα στην παρουσίαση των κοινωνικών αντιθέσεων.
Αυτό εξηγεί γιατί μειώθηκε η επίδραση του έργου του στις αρχές του 20ού αι., όταν η εικόνα της κοινωνικής διάρθρωσης της Αμερικής ανατράπηκε από τη βιομηχανική πρόοδο. Εκτός από τα μυθιστορήματα που αναφέρθηκαν παραπάνω και όπου διακρίνεται καθαρά η επίδραση του Μπαλζάκ, του Ζολά, του Τουργκένιεφ και των Ευρωπαίων νατουραλιστών, πρέπει να αναφερθούν και τα ουτοπιστικά έργα του, όπως Ένας ταξιδιώτης από την Αλτρουρία (1894) και Μέσα από το μάτι του βελονιού (1907), καθώς και ο τόμος των κριτικών δοκιμίων του για τον ρεαλισμό. Κριτική και πεζογραφία (1891).
