Ωδές Αιγαίου τιμούν Πανάρχαιους Θησαυρούς των Αντικυθήρων: έκθεση της Μαίρης Σχοινά στο Λουτρό των Αέρηδων

Το Μουσείο Ελληνικής Λαϊκής Τέχνης και Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων – Συλλογή Φοίβου Ανωγειανάκη συμμετέχει στις εκδηλώσεις του 3ου Διεθνούς Φεστιβάλ Χαρακτικής και Εκτυπώσεων της Αθήνας (Athens Print Fest) με τη φιλοξενία της έκθεσης της Μαίρης Σχοινά που φέρει τον τίτλο «Ωδές Αιγαίου τιμούν Πανάρχαιους Θησαυρούς των Αντικυθήρων», στον ιδιαίτερο και ατμοσφαιρικό χώρο του Λουτρού των Αέρηδων, στην Πλάκα.

«Από τους πυθμένες της προσδοκίας στις απύθμενες άκρες του ουρανού»

Στον γαλαζοπράσινο υδάτινο κόσμο του Αιγαίου, ναυάγια πλοίων κράτησαν στη σιωπή την ιστορία πολιτισμού αιώνων, ως κοιμητήρια του βυθού που φύλαξαν στον κόρφο τους προστατευμένη μια απόκοσμη ομορφιά. Αγάλματα μαρμάρινα και μπρούντζινα, αμφορείς, νομίσματα, διάφορα αντικείμενα κομψοτεχνήματα από γυαλί, με πολύτιμο  θησαυρό τον Μηχανισμό των Αντικυθήρων, κορυφαίο επίτευγμα της αρχαιοελληνικής διάνοιας.

Η θέα των αρχαίων ευρημάτων στην έκθεση «Ναυάγιο των Αντικυθήρων» στο Αρχαιολογικό Μουσείο με συγκλόνισε.

Ξαναγεννήθηκαν μετά από τόσους αιώνες, μπροστά στα μάτια μου, αριστουργήματα της τέχνης και της τεχνολογίας, φέρνοντας ένα ελπιδοφόρο μήνυμα από το παρελθόν αυτού του τόπου και φώτισαν το μυαλό και την ψυχή μου.

Η βαθιά συγκίνηση μπροστά σ’αυτούς τους ιστορικούς θησαυρούς ήταν το κίνητρο για την δημιουργία συνθέσεων με θέμα τα πολύτιμα ευρήματα στο απόκοσμο υδάτινο περιβάλλον τους.  Ήρθε σαν μια συνέχεια της μέχρι σήμερα πορείας μου στην τέχνη με τις «Αρχαίες Ελληνικές Γραφές» και τις «Ωδές Αιγαίου». Η αγάπη μου αλλά και το δέος που αισθάνομαι για την απέραντη και μυστηριακή Αιγαιίδα Θάλασσα δεν έχει τέλος.

«Βγάζει η θάλασσα κρυφή φωνή. Φωνή που μπαίνει μες στην καρδιά μας και την συγκινεί και την ευφραίνει», έγραψε ο Κωνσταντίνος Καβάφης.

Μαίρη Σχοινά, Ζωγράφος Χαράκτρια, Αναπληρώτρια Καθηγήτρια Ανωτάτης Σχολής Καλών Τεχνών.

Η Σχοινά, μέσα από τις διπλές εικόνες της ενότητας Ωδές Αιγαίου, συνεχίζει να γράφει μέσα από την εξαιρετικά εκλεπτυσμένη οπτική της, τη συνέχεια της γεμάτης δέος περιπέτειάς της με την μυστηριακή Αιγαιίδα Θάλασσα, που άρχισε το 2001.

Η αέναη κίνηση της θάλασσας, αποτυπωμένη φωτογραφικά μετά από ώρες παρατηρήσεων του βυθού στα Κουφονήσια, συνδυάζεται με την καθαρή χάραξη μιας ξυλογραφίας που μεταφέρει τις εντυπώσεις της χαράκτριας από τα γλυπτά, τα νομίσματα και τα άλλα σπουδαία ευρήματα.

Οι ψηφιακές φωτογραφίες εκτυπώνονται με την μέθοδο Giclee Print, που αφήνει ελευθερίες στις διαφάνειες των λήψεων και αποδίδει με εντυπωσιακή καθαρότητα την κίνηση του κύματος, ευνοώντας κάθε ανεπαίσθητη τονική διαφοροποίηση.

Η Σχοινά, μέσα από την εμπειρία της στην κλασική ξυλογραφία, αλλά και την ευαισθητοποιημένη πλέον φωτογραφική ματιά της, συνδυάζει αυτές τις δύο τόσο διαφορετικές οπτικές, ώστε να πλάσουν ένα ιδιοφυές αποτέλεσμα. Η αφορμή για αυτά τα έργα και η φαινομενικά ευμετάβλητη, αλλά στιβαρή εκτέλεσή τους, είναι η χωρίς φραγμό συγκίνηση που προκάλεσε στη χαράκτρια  το πλήθος των αντικειμένων του ναυαγίου, αλλά και ο προσωπικός της συναισθηματικός στροβιλισμός μέσα στη δίνη των κυμάτων αυτής της αιωνιότητας.

Ειρήνη Οράτη, Ιστορικός Τέχνης, 2016

Στο έργο της Σχοινά συντελείται μια ακόμη “επιφάνεια”, κατά την οποία οι αρχαίοι θεοί και η αρχαία σοφία φανερώνονται και μας αποκαλύπτονται εκ νέου σε ξύλο, χαρτί, μετάξι και πίξελ μέσα από χρώματα μπλε, μωβ, πράσινα, γαλάζια και τυρκουάζ, με την τέχνη, την τεχνική και την τεχνολογία της ελληνορωμαϊκής αρχαιότητας να συναντά αυτή του 21ου αιώνα.

Με έμπειρη κοψιά η Σχοινά δοκιμάζει συνεχώς τα όρια της χαρακτικής και πειραματίζεται με την ξύλινη πλάκα δημιουργώντας έργα μεγάλων διαστάσεων, που εκτυπώνει σε χονδρό χειροποίητο χαρτί με δύο ή τρία ξύλα, διαφορετικά  χρώματα, ή με τη διαμεσολάβηση της ψηφιακής εκτύπωσης σε διάφανα μετάξια από την Κίνα ύψους 2,5 μέτρων. Πρόκειται για μια νέα μορφή της εγκατάστασης “Ωδές Αιγαίου” που έχει παρουσιασθεί στο παρελθόν στο Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, στην Θεσσαλονίκη, αλλά και στην έκθεση ῾Ναυτίλος῾ στις Βρυξέλλες. Αυτή τη φορά στήνεται σε έναν ιδιαίτερο χώρο αφιερωμένο στο νερό, όπως είναι το Λουτρό των Αέρηδων, το μοναδικό σωζόμενο δημόσιο λουτρό της Αθήνας από την εποχή της τουρκοκρατίας.

Σε μια έκθεση όπου το αρχαίο συναντά το νέο, η Σχοινά πραγματοποιεί με τα δικά της μέσα μια κατάδυση στην ιστορία, στο πλαίσιο της οποίας η πρόσληψη της αρχαιότητας και τα βιώματα της θάλασσας συμπλέκονται ακατάλυτα συντελώντας στην ανάδυση όχι μόνον μιας προσωπικής, αλλά και μιας συλλογικής ταυτότητας.

Μαρία – Ξένη Γαρέζου, Δρ Aρχαιολόγος, 2016

Την  επιμέλεια της έκθεσης έχει ο Αλέξανδρος Ξενάκης, αρχιτέκτονας στο ΥΠΠΟ.