Το Μυστικό του Δικαστή, του Κριστιάν Βενσάν

Η Odeon παρουσιάζει στους κινηματογράφους από τις 10 Μαρτίου 2016 την ταινία Το Μυστικό του Δικαστή (L’ Hermine) σε σενάριο και σκηνοθεσία του Κριστιάν Βενσάν.

Μια ιστορία αγάπης και μια δικαστική υπόθεση περιπλέκονται με τον πιο απρόβλεπτο τρόπο στο ερωτικό δράμα με πρωταγωνιστή τον Φαμπρίς Λουκινί, που βραβεύτηκε για την ερμηνεία του στο Φεστιβάλ της Βενετίας.

Ο Ξαβιέ Ρασίν είναι ένας δικαστής κακουργιοδικείου που εμπνέει ταυτόχρονα φόβο και σεβασμό – το παρατσούκλι του, μάλιστα, είναι ο «Διψήφιος Δικαστής», γιατί πάντα επιβάλλει ποινές τουλάχιστον δέκα ετών. Τα πάντα, όμως, αλλάζουν τη μέρα που ο Ρασίν συναντά την Μπιρζίτ Λόρενσεν-Κοτερέ, όταν εκείνη είναι ένορκος σε μια δίκη ενός άνδρα που κατηγορείται για φόνο. Έξι χρόνια πριν, ο Ρασίν είχε ερωτευτεί την Μπιρζίτ, σχεδόν μυστικά. Ήταν ίσως η μόνη γυναίκα που αγάπησε ποτέ…

Πιστεύετε στις δεύτερες ευκαιρίες;

Η ιδέα για το «Μυστικό του Δικαστή» γεννήθηκε χάρη στην επιθυμία του σκηνοθέτη Κριστιάν Βενσάν να συνεργαστεί και πάλι με τον πολυβραβευμένο Φαμπρίς Λουκινί, 25 χρόνια μετά την τελευταία τους δουλειά μαζί. «Ψάχνοντας να βρω μια ιστορία και έναν χαρακτήρα», εξηγεί ο Βενσάν, «μου ήρθε η εικόνα του Φαμπρίς ως δικαστή και πήγα σε μερικές δίκες για να γνωρίσω τον κόσμο αυτό. Αυτό που ανακάλυψα είναι ότι ένα δικαστήριο είναι λίγο σαν θέατρο: με το κοινό, τους ηθοποιούς, τα παρασκήνια. Είναι μια προκαθορισμένη τάξη, που περιμένει κάποιον να την αναστατώσει. Όταν μία δίκη ολοκληρωθεί, η αλήθεια ενίοτε έχει θριαμβεύσει. Άλλες, πάλι, όχι. Συνήθως, ποιος ξέρει;».

Αφού βρήκε τον κεντρικό του χαρακτήρα –έναν αυστηρό πρόεδρο δικαστηρίου, τον οποίο τρέμουν όλοι στη δουλειά του αλλά αγνοούν όλοι στην προσωπική του ζωή- ο Βενσάν έχτισε με δεξιοτεχνία την υπόλοιπη ιστορία, η οποία κινείται γύρω από την τυχαία συνάντηση του ήρωά του με μια γυναίκα που είχε φωτίσει για λίγο καιρό τη ζωή του πριν έξι χρόνια και μετά χάθηκε από αυτήν. «Ο Φαμπρίς γνώριζε ότι έγραφα κάτι για εκείνον», λέει ο Βενσάν. «Κλείσαμε ένα ραντεβού στο σπίτι του και συζητήσαμε λίγο, κυρίως για τις τιμές των ακινήτων στην γειτονιά του, από την οποία δεν έχει φύγει ποτέ. Φεύγοντας, του άφησα το σενάριο και την επόμενη κιόλας μέρα με πήρε να μου πει ότι θα κάνει την ταινία!». Και προσθέτει: «Είναι ο ιδανικός συνεργάτης. Δεν έχει υιοθετήσει μεθόδους που υπαγορεύουν ψυχολογική ανάλυση ή ενδοσκόπηση. Έκανε την προετοιμασία του, παρατηρώντας μία δίκη και τον τρόπο με τον οποίο μιλούσε από έδρας ο Πρόεδρος – με απόλυτη ηρεμία και αυτοκυριαρχία, δηλαδή. Μετά από τη μέρα αυτή, είχε βρει τον χαρακτήρα».

«Το σενάριο με έπεισε αμέσως», λέει ο Φαμπρίς Λουκινί, «είμαι ιδιαίτερα ευαίσθητος σε ό,τι έχει να κάνει με την γραφή, την δομή της ιστορίας, τις λέξεις. Ήταν πολύ καλογραμμένο και ενδιαφέρον – ο Κριστιάν βεβαιώθηκε ότι η ανθρώπινη ματιά είχε προτεραιότητα και η ταινία κοιτά την ανθρώπινη φύση με τρόπο κωμικό και συναρπαστικό, μας καλεί να νιώσουμε ότι όλοι οι χαρακτήρες, ένορκοι ή κατηγορούμενοι, είναι ίδιοι με εμάς. Και, φυσικά, ένας βασικός λόγος ήταν η συμπρωταγωνίστριά μου, η Σίντσε. Την βρήκα εξαιρετική στην τηλεοπτική σειρά “Borgen” και μου άρεσε η ιδέα να παίξω μαζί της».

Ήταν βέβαια και ο ίδιος ο χαρακτήρας που τον προσέλκυσε, ένας ήρωας που, σύμφωνα με τον Λουκινί, πάει αντίθετα στη μόδα που θέλει τους χαρακτήρες να είναι αρεστοί στον θεατή. «Μου αρέσουν χαρακτήρες που δεν είναι αμέσως συμπαθείς. Ζούμε σε μια εποχή όπου όλοι πρέπει να είναι υπέροχοι και καλοί. Ο Ρασίν είναι δυσάρεστος αλλά κάνει καλά τη δουλειά του, δεν χρησιμοποιεί την εξουσία που έχει για να επηρεάσει τους ενόρκους. Βέβαια, είναι τελικά ρομαντικός σαν χαρακτήρας – σε αυτό μου μοιάζει. Σε γενικές γραμμές, όσο και να ταυτίζομαι με κάποιον χαρακτήρα, δεν βλέπω τον εαυτό μου σε αυτόν».

Είναι μια ερμηνεία για την οποία βραβεύτηκε στο περίφημο Φεστιβάλ της Βενετίας. «Δεν μπορούσα να το πιστέψω ότι με βράβευσαν», λέει για την βραδιά εκείνη. «Η κριτική επιτροπή ήταν μια διεθνής ομάδα καλλιεργημένων κινηματογραφιστών, είναι μεγάλη τιμή να σε επιλέγουν οι συνάδελφοί σου. Από την άλλη, βέβαια, όσο κι αν δεν θέλω να στερήσω μια τέτοια χαρά από τον εαυτό μου, για μένα το πραγματικό βραβείο είναι όταν έρχεται κόσμος για να δει τις ταινίες σου».

Παρόλο που έχουν περάσει πολλά χρόνια από τότε που συνεργάστηκε με τον Βενσάν για τελευταία φορά, ο Λουκινί δεν ένιωσε ότι είχε περάσει στιγμή. «Βρήκα την ίδια ακριβώς ατμόσφαιρα, τον ίδιο ακριβώς τρόπο να συλλαμβάνει ιστορίες αγάπης. Ο Κριστιάν ξέρει ακριβώς όλες τις δυνατότητες που σου δίνει ένα ερωτικό ραντεβού σε ένα καφέ, κάτι που μου θυμίζει τον Ερίκ Ρομερ. Και έχει διευρύνει την παλέτα του και κινηματογραφεί σαν τους σύγχρονούς του. Και το κάνει πολύ καλά. Ένιωθα εντελώς στο στοιχείο μου και απολάμβανα αυτές τις μικρές στιγμές που προσφέρει το γύρισμα, στιγμές κατά τη διάρκεια των οποίων τα αληθινά σου προβλήματα εξαφανίζονται».

Όπως ο Ρασίν συμβολίζει το σκοτάδι μέσα μας, η Ντίτε, η ένορκος που είχε κάποτε ερωτευτεί ο Ρασίν, είναι το φως, η γιατρός που τον έφερε πίσω στη ζωή και του φέρθηκε με μια καλοσύνη που δεν είχε συνηθίσει. Η Σίντσε Μπαμπέτ Κνούντσεν, η Δανή ηθοποιός που την υποδύεται, την περιγράφει ως έναν άνθρωπο «που νιώθει καλά με τον εαυτό της. Ζει με την έφηβη κόρη της, έχει μια γεμάτη ζωή. Είναι κάπως ντροπαλή αλλά και ανοιχτόμυαλη για την διαδικασία της δίκης. Σε μια ιστορία που θα μπορούσε να είναι κάπως σκοτεινή, συμβολίζει μια ηλιαχτίδα με σάρκα και οστά».

Αυτή η ιδιαίτερη δυναμική ανάμεσα στην ηρωίδα της και τον πρόεδρο του δικαστηρίου ήταν το στοιχείο που της άρεσε περισσότερο και στο πρότζεκτ, μια «πολύ πρωτότυπη ιστορία αγάπης», όπως λέει. «Είναι όμορφο να παίζεις έναν ολοκληρωμένο χαρακτήρα, κάποιον που δεν αναζητά κάποιον ή κάτι. Είναι όμορφο να υποδύεσαι έναν τόσο θετικό άνθρωπο. Ήταν η πρώτη φορά που είχα την ευκαιρία να παίξω κάτι τέτοιο». Παρόλο που αυτή ήταν η πρώτη της ταινία στα γαλλικά, σε μια χώρα που είχε να επισκεφθεί εδώ και δεκαετίες, η Κνούντσεν χρεώνει στην βοήθεια του Λουκινί την όμορφη εμπειρία των γυρισμάτων. «Τα πήγαμε πολύ καλά! Τον σέβομαι απεριόριστα σαν ηθοποιό: παίρνει υπ’ ευθύνη του τον χαρακτήρα του, την ιστορία όλη, αλλά και την ατμόσφαιρα στο σετ. Ποτέ δεν σταματά να διασκεδάζει τον κόσμο. Μόλις πέσει λίγο η ενέργεια και η διάθεση, κάνει κάτι προκλητικό και αναζωογονεί το συνεργείο, είναι πολύ αστείος. Αλλά έκανε ιδιαίτερη προσπάθεια να με προσεγγίσει και νιώθω ότι με καταλάβαινε – κάτι που δεν μπορείς να πάρεις για δεδομένο σε τέτοιες συνεργασίες».

Τι εκπροσωπεί αυτή η ταινία για τον δημιουργό της; «Παλιότερα, όταν με ρωτούσαν γιατί κάνω ταινίες, απαντούσα ότι ήταν η δουλειά που έκανε καλύτερη χρήση του χρόνου μου και ότι η εναλλαγή ανάμεσα στις περιόδους μοναχικής εργασίας και της συλλογικής δουλειάς έφερναν μοναδικές στιγμές. Σήμερα, όταν μου κάνουν την ίδια ερώτηση, απαντώ ότι το κάνω για να κινηματογραφήσω τη χώρα μου, την ποικιλία των εδαφών της, των γλωσσών της, της κουλτούρας της. Και αν αποφάσισα να γυρίσω την ιστορία εν μέρει σε ένα δικαστήριο, είναι επειδή είναι ένα από τα σπάνια μέρη στην κοινωνία μας όπου όλοι ακούν όλα όσα λέγονται, όπου όλες οι κουλτούρες συνυπάρχουν, όπου όλες οι κοινωνικές τάξεις έρχονται σε επαφή».

Σκηνοθεσία Κριστιάν Βενσάν

Σενάριο  Κριστιάν Βενσάν

Παραγωγή Σιντονί Ντιμά

Ματιέ Ταρό

Ηθοποιοί Φαμπρίς Λουκινί

Σίντσε Μπαμπέτ Κνούντσεν

Εύα Λαλιέ

Μις Μινγκ

Μαρσιάλ Μπεκλάν

Κορίν Μασιερό

Φωτογραφία Λοράν Ντεγιάν

Μοντάζ Ιβ Ντεσάμπ

Σκηνικά Πατρίκ Ντιράν

Μουσική Κλερ Ντεναμίρ

Διάρκεια 98’

Διανομή Odeon