“Είτε γράψε κάτι που αξίζει να διαβαστεί είτε κάνε κάτι που αξίζει να γραφτεί” είχε κάποτε πει ο Βενιαμίν Φραγκλίνος, πολιτικός και συγγραφέας. Σε αυτή τη λογική κινούνται και τα αστυνομικά μυθιστορήματα που προτείνονται εδώ. Ο καιρός και αυτός θα γίνει σύντομα σύμμαχός μας και θα μας επιτρέψει να εντρυφήσουμε ψυχή τε και σώματι με μεγαλύτερη χαρά σε υποθέσεις που αναζητούν λύσεις οι επιθεωρητές όπως αυτός του Ρόμπερτ Βαν Γκούλικ, ο περίφημος και ένδοξος Δικαστής Τι. Ο Βαν Γκούλικ τόσο με την δεξιοτεχνική του αφήγηση όσο και με τις ανατροπές δείχνει το δρόμο για μια τέχνη ιδιαίτερα  απαιτητική, την τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος. Οι ιστορίες του αιχμαλωτίζουν ακόμα και τον πιο απαιτητικό αναγνώστη γιατί δεν είναι απλά αριστοτεχνικά γραμμένες αλλά είναι βασισμένες σε αληθινά γεγονότα από έναν άνθρωπο που αφοσιώθηκε με ζήλο και αγάπη στον πολιτισμό της Ανατολής.

Εξάλλου, η τέχνη του αστυνομικού μυθιστορήματος ίσως να είναι και η πιο δύσκολη ως προς τη σύλληψη των χαρακτήρων, τη συνοχή και την εξιστόρηση με τέτοιο τρόπο που ο αναγνώστης να νιώθει πως το αστυνομικό μυθιστόρημα που κρατά στα χέρια του δεν αντιγράφει μανιέρα αλλά διατηρεί τη δική του προσωπική χροιά και ύφος, εξάπτει τη φαντασία και μας χαλαρώνει, ενώ μας καθιστά συμμέτοχους στη διαλεύκανση μιας δολοφονίας ή ενός εγκλήματος. Το αστυνομικό μυθιστόρημα του Βαν Γκούλικ, ενός εκ των σπουδαιότερων εκπροσώπων της παγκόσμιας λογοτεχνίας, δεν είναι απλά ένα αστυνομικό μυθιστόρημα μα ένα μωσαϊκό κοινωνικών, πολιτικών και ιστορικών πτυχών μιας συγκεκριμένης περιόδου. Αυτήν την περίοδο φαίνεται πως τη μελέτησε εις βάθος ο Βαν Γκούλικ. 

Ένας επίμονος και ακούραστος μελετητής της Ανατολής επινοεί τον πολυμήχανο επιθεωρητή Δικαστή Τι 

Είναι γεγονός πως η Ανατολή ασκούσε γοητεία σε πολλούς δυτικούς συγγραφείς, ζωγράφους, ποιητές όπως ο Ντελακρουά, ο Βαν Γκογκ και πολλοί άλλοι, οι οποίοι και καταπιάστηκαν με θέματα ιδιαίτερα για τα οποία λίγοι γνώριζαν στη Δύση. Ο ιαπωνισμός για παράδειγμα που έγινε γνωστός στα τέλη του 19ου αιώνα στην Ευρώπη μέσα από τη ζωγραφική ήταν απόρροια ταξιδιών ή και μελέτης σχετικά με τον ιαπωνικό πολιτισμό μιας και τα ταξίδια εκείνη την εποχή δεν ήταν ό,τι πιο εύκολο. Ειδικά κατά την περίοδο του 17ου, 18ου αλλά κυρίως του 19ου αιώνα πολλοί περιηγητές βρέθηκαν στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολής, μέρη της οποίας είναι οι χώρες της Ασίας όπως η Κίνα την οποία και μας περιγράφει ο Βαν Γκούλικ μέσα από τις πάμπολλες ιστορίες του Δικαστή Τι. Οι χώρες και περιοχές αυτών των χωρών αποτέλεσαν πηγή έμπνευσης των περιηγητών αυτών που ταξίδεψαν και είδαν από κοντά τις ιδιαίτερες ομορφιές, γνώρισαν τους ανθρώπους και ζήλεψαν την ιστορία αυτών των τόπων. 

Οι ιστορίες του Δικαστή Τι, που υπήρξε ένα πραγματικό πρόσωπο της εποχής της δυναστείας των Τανγκ από το 630 έως το 700 μ.Χ., αποτελεί τον αντίστοιχο Σέρλοκ Χολμς του ξεχωριστού συγγραφέα αλλά και διπλωμάτη Ρόμπερτ Βαν Γκούλικ. Οι αστυνομικές ιστορίες του δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από αυτές του Κόναν Ντόιλ και βέβαια δεν έχουν πάψει ποτέ να προκαλούν ευχάριστα το κοινό καθώς τα βιβλία του αποτελούν μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για τον αναγνώστη να ανακαλύψει νέα μονοπάτια και να έρθει σε επαφή με έναν μακρινό πολιτισμό όπως αυτός της Κίνας που είναι όμως σαγηνευτικός λόγω της διαφορετικότητάς του. Ο Βαν Γκούλικ, ο οποίος έζησε πολλά χρόνια στην Ανατολή, ξετυλίγει το κουβάρι μίας περίεργης υπόθεσης μέσα από την οποία όμως και με όπλο το αστυνομικό του δαιμόνιο περιγράφει τον τρόπο ζωής και δράσης στην Κίνα της εποχής.

Το Κόκκινο περίπτερο είναι μια αυτοτελής ιστορία που μας ταξιδεύει στη μακρινή Κίνα, εκεί όπου όλα εκτυλίσσονται διαφορετικά από ό,τι στη Δύση. Η κινέζικη τέχνη είναι και αυτή παρούσα στο μυθιστόρημα άρα έχουμε και καλλιτεχνικές προεκτάσεις καθώς ο συγγραφέας, εκτός από την προσπάθεια του να εξιχνιάσει τον φόνο, αναφέρεται και στην ερωτική ζωή για να ξετυλίξει το κουβάρι των πολύπλοκων φονικών μυστηρίων. Ο κόσμος του Βαν Γκούλικ είναι γεμάτος με εικόνες και πρόσωπα, ένα ευρύ φάσμα προσώπων που λαμβάνουν μέρος σαν ο αναγνώστης να παρακολουθούσε θεατρικό έργο. Μέσα από την ιστορία αυτή, που είναι ενδεδυμένη με στοιχεία λαογραφικά, μια κάποια ηθογραφία θα λέγαμε, γίνεται αναφορά στην καθημερινή ζωή στην Κίνα της εποχής, τις συνήθειες των ανθρώπων, τον τρόπο επικοινωνίας τους, τις συμπεριφορές τους. 

Οι ιστορίες λοιπόν του Δικαστή Τι είναι μια γνωριμία με τον πολιτισμό της Κίνας καθώς ο Δικαστής Τι όπως και άλλοι επιθεωρητές οφείλει να γνωρίσει τις ιερόδουλες, τις εταίρες της επαρχίας στο περίφημο Κόκκινο περίπτερο που δεν είναι άλλο από τον ναό του έρωτα. Εκεί μέσα, με κίνδυνο να παρασυρθεί ως άντρας καλείται να διαλευκάνει μια δύσκολη υπόθεση, να βρει τους κατηγορούμενος και να τους οδηγήσει στη δικαιοσύνη για να τους αποδοθούν η τιμωρία τους. Η ατμόσφαιρα του μυθιστορήματος δεν αφήνει κανέναν ασυγκίνητο από την αμεσότητα και την αυθεντική γνώση που έχει ο Βαν Γκούλικ για αυτή την απέραντη χώρα, μια χώρα που μάγεψε εκείνον και κατά προέκταση μαγεύει και εμάς.

Απόσπασμα από το βιβλίο:

«Ήταν ακόμα νωρίς το απόγευμα, και ο δρόμος με τα διαμερίσματα των εταίρων έσφυζε από κόσμο. Αγγελιαφόροι και έμποροι μπαινόβγαιναν στα σπίτια, και παντού ακουγόταν μουσική από φλογέρες, κιθάρες και τύμπανα καθώς οι εταίρες έκαναν μάθημα μουσικής και ωδικής»

Διαβάστε επίσης: 

Ρόμπερτ βαν Γκούλικ – Το κόκκινο περίπτερο: Ιστορίες μυστηρίου με τον εμβληματικό Δικαστή Τι