Το βιβλίο “Θεόδωρος Ράλλης” της Μαρίας Κατσανάκη αποτελεί την πρώτη αυτόνομη εμπεριστατωμένη μονογραφική έκδοση για τον καλλιτέχνη. Η πλούσια εικονογραφημένη αυτή έκδοση πραγματοποιήθηκε με τη στήριξη του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη και της Λεβεντείου Πινακοθήκης.
Ο Θεόδωρος Ράλλης (1852-1909) είναι ο γνωστότερος Έλληνας ζωγράφος του 19ου αιώνα που εγκαταστάθηκε, σπούδασε και έδρασε στο Παρίσι. Καλλιτέχνης με ανελλιπή παρουσία στο επίσημο παρισινό Σαλόν, ο Ράλλης ανέπτυξε παράλληλα διεθνή εκθεσιακή δραστηριότητα. Άντλησε τα εθνογραφικά θέματα και τις σαγηνευτικές εικόνες του από τα συστηματικά ταξίδια του στην Ελλάδα και στην Ανατολή, ενώ διατηρούσε επίσης για χρόνια ένα δεύτερο ατελιέ στο Κάιρο. Η εικαστική δημιουργία του εναρμονίζεται με το πνεύμα της παραδοσιακής ζωγραφικής που διδάχτηκε κοντά στον διάσημο Γάλλο οριενταλιστή Jean-Léon Gérôme.
Με αφετηρία τη διδακτορική της διατριβή για τον Θεόδωρο Ράλλη και το έργο του, η Μαρία Κατσανάκη ολοκλήρωσε μετά από μακρά έρευνα την επιστημονική της μελέτη αξιοποιώντας αρχειακές πηγές, καθώς και το Αρχείο του ζωγράφου. Η μονογραφία που παρουσιάζεται σήμερα πραγματεύεται συνθετικά τη δημιουργία του καλλιτέχνη, παρακολουθεί τη διαδρομή του, ανιχνεύει τις καλλιτεχνικές του συνάφειες, την κριτική υποδοχή, λαμβάνοντας υπόψη το ιστορικό και καλλιτεχνικό πλαίσιο. Η συγγραφέας προσεγγίζει την τέχνη του Ράλλη με γνώμονα την ιδιοτυπία της – καθώς πρόκειται για μια τέχνη στην οποία εκφράζονται πολλές παράμετροι: οι ελληνικές του ρίζες, οι μνήμες από τη γενέτειρά του, την Κωνσταντινούπολη, η γαλλική μαθητεία και το παρισινό περιβάλλον, οι ταξιδιωτικές ανακαλύψεις και ο κοσμοπολιτισμός.
Η Μαρία Κατσανάκη είναι επιμελήτρια στην Εθνική Πινακοθήκη – Μουσείο Αλεξάνδρου Σούτσου, υπεύθυνη για τη συλλογή της ελληνικής ζωγραφικής του 19ου αιώνα. Είναι απόφοιτος του Τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών και διδάκτωρ της Ιστορίας της Τέχνης του Université Paris I – Panthéon-Sorbonne. Έχει επιμεληθεί σημαντικές εκθέσεις και εκδόσεις και οι δημοσιεύσεις της επικεντρώνονται στην ελληνική εικαστική παραγωγή και στις καλλιτεχνικές εκφάνσεις του δεύτερου μισού του 19ου και των αρχών του 20ού αιώνα.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συνεργάστηκε με την επιμελήτρια της Ελληνικής Συλλογής της Λεβεντείου Πινακοθήκης Εβίτα Αράπογλου στην επιμέλεια της έκθεσης Από τις Συλλογές του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, που παρουσιάστηκε στην Εθνική Πινακοθήκη το 2012 με τη στήριξη του Ιδρύματος Α. Γ. Λεβέντη, καθώς και στη μελέτη εγκατάστασης της Ελληνικής Συλλογής στη Λευκωσία.
Το Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, στηρίζοντας αδιάλειπτα την ανάδειξη του ελληνικού πολιτισμού, των τεχνών και των γραμμάτων από το 1979, ανέλαβε αποκλειστικά την πραγματοποίηση της έκδοσης αυτής με σκοπό να συμβάλει στην προβολή της επιστημονικής έρευνας για την ιστορία της ελληνικής τέχνης. Παράλληλα, η έκδοση ΘΕΟΔΩΡΟΣ ΡΑΛΛΗΣ εντάσσεται στο εκδοτικό πρόγραμμα της Λεβεντείου Πινακοθήκης, η οποία μέσα στα τέσσερα χρόνια επιτυχημένης λειτουργίας της έχει ήδη παρουσιάσει πολλές εκδόσεις σχετικές με τις διεθνούς ενδιαφέροντος μόνιμες Συλλογές της αλλά και με τις περιοδικές εκθέσεις που έχει οργανώσει και φιλοξενήσει – πολλές σε συνεργασία με μεγάλα ευρωπαϊκά μουσεία.
Ο καλαίσθητος αυτός τόμος απευθύνεται τόσο στο ειδικό επιστημονικό όσο και στο ευρύτερο φιλότεχνο κοινό. Στις 376 σελίδες του συμπεριλαμβάνονται 300 εικόνες, μεταξύ των οποίων 200 και πλέον έργα από όλες τις χρονικές περιόδους και τις θεματικές κατηγορίες που απασχόλησαν τον ζωγράφο (πολλά από τα οποία δημοσιεύονται για πρώτη φορά), καθώς και ανέκδοτο τεκμηριωτικό υλικό.
Εκτός της ελληνικής, το βιβλίο κυκλοφορεί και σε ξεχωριστή αγγλική έκδοση που θα αποτελέσει αναμφίβολα σημαντική προσθήκη στη διεθνή βιβλιογραφία.
