Για το Ίδρυμα Ωνάση, ο Πολιτισμός είναι μέρος του DNA του, ένας από τους τρεις σημαντικούς πυλώνες δράσεων, μαζί με την Παιδεία και την Υγεία.
Το θέατρο στη Στέγη για τη σεζόν 2023-2024 περιλαμβάνουν έργα και καλλιτέχνες που μας εμπνέουν: Από τον Δημήτρη Καραντζά, που μας ξεβολεύει από την αδράνειά μας με μια περφόρμανς, σε δικό του κείμενο, παραβολή για τη βία που παρεισφρέει στη ζωή μας (Το Σπίτι, 30.09-19.11.2023), έως τον Simon McBurney και τους Complicité που, με οδηγό το έργο της Όλγκα Τορκάτσουκ, θίγουν –μεταξύ άλλων– με επιτακτικό τρόπο την κατάσταση του πλανήτη (Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νέκρων, 04-07.10.2023) και τον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν Tiago Rodriguez, ο οποίος μας καλεί να αντιδράσουμε ενάντια στον ολοκληρωτισμό, τη βία και την άνοδο της ακροδεξιάς στη σύγχρονη Ευρώπη (Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες, 04-08.12.2023). Ιδιαίτερη μνεία αξίζει στο θέατρο-ντοκιμαντέρ από τον Ανέστη Αζά και τον Πρόδρομο Τσινικόρη, που φέρνουν στη σκηνή Ρομά για να αφηγηθούν ζωντανά τις ζωές τους, ρίχνοντας φως στους πολλαπλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς που βιώνουν (ROMÁLAND – Μια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν, 02-26.11.2023). Με μεγάλη ανυπομονησία αναμένεται επίσης η τελετουργική περφόρμανς από την Tilda Swinton και τον Olivier Saillard, με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Πιερ Πάολο Παζολίνι, με την οποία αποτίνουν έναν απόλυτα ιδιοσυγκρασιακό φόρο τιμής στον μεγάλο αντικομφορμιστή κινηματογραφιστή, ποιητή και ακτιβιστή Παζολίνι, ο οποίος δολοφονήθηκε βάναυσα (Ενσαρκώνοντας τον Παζολίνι, 11-16.12.2023) Στο πρόγραμμα ξεχωρίζει επίσης η μοναδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας της Οδύσσειας, μέσα από μια ηχοτροπική κατάσταση, σαν τελετή κατάβασης στον Άδη (Νέκυια, 21.12.2023-28.01.2024), από τον Γιάννη Αγγελάκα και τον Χρήστο Παπαδόπουλο.
Αναλυτικά οι θεατρικές παραγωγές
Το Σπίτι | Δημήτρης Καραντζάς
30.09-19.11.2023 І Μικρή Σκηνή
Ο Δημήτρης Καραντζάς επιστρέφει στη Στέγη με μια περφόρμανς-παραβολή για τη βία, τον εθισμό στην εικόνα και την κατάργηση των ψευδαισθήσεων ή, αλλιώς, για την πραγματικότητα που, ό,τι κι αν κάνεις για να την αποφύγεις, αργά ή γρήγορα θα έρθει να σε βρει.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το σπίτι μας. Η γωνιά μας μέσα στον κόσμο. Το κατεξοχήν καταφύγιο. Εκεί είμαστε ασφαλείς. Ή μήπως όχι; Ένα νέο έργο, ελλειπτικό και εστιασμένο κυρίως στη δράση μέσα στη σιωπή, είναι η παραβολή που συνθέτουν με πρωτότυπο κειμενικό υλικό ο Δημήτρης Καραντζάς και η ομάδα των συνεργατών του. Με ελάχιστο λόγο, αμείωτη ένταση και δύο ηθοποιούς, την Αλεξία Καλτσίκη και τον Φιντέλ Ταλαμπούκα, να εκτελούν την καθημερινή τελετουργία του νοικοκυριού στο σπίτι τους, έως ότου η βία του κόσμου εισβάλει εντός και ξεθεμελιώσει τα πάντα.
Στο Σπίτι, δύο πρόσωπα, μια γυναίκα και ένας άνδρας (αδέρφια; συγκάτοικοι; σύντροφοι;), περνούν μια οποιαδήποτε ημέρα στο σπίτι τους, που μπορεί να είναι στην Αθήνα, στο Τόκιο, στο Λονδίνο, στη Μαδρίτη, στο Άμστερνταμ, στη Νέα Υόρκη. Σε μια οποιαδήποτε μεγαλούπολη από αυτές όπου οι άνθρωποι ζουν σε σπίτια-κελιά, χωρίς ταυτότητα, όπου όλα μοιάζουν μεταξύ τους. Τα δύο πρόσωπα κάνουν δουλειές, τακτοποιούν τα ψώνια, πληρώνουν τους λογαριασμούς, μαζεύουν τα ρούχα, φροντίζουν τον χώρο και τη δομή τους. Η τέχνη του να μην κάνεις τίποτα σημαντικό ανάγεται σε μια ποιητική παραβολή, με την καθημερινή ρουτίνα να εισβάλει στους αρμούς της σκέψης των ηρώων και να καταλαμβάνει τη σκηνή. Οι δυο τους περιχαρακώνονται για να μην αναμετρηθούν με την πραγματικότητα και να απαλύνουν τις θηλιές που κρύβει ο έξω κόσμος. Όμως, ένα παράθυρο τρέφει και τρέφεται από αυτούς: ένα παράθυρο του σπιτιού κοιτάζει σε έναν ήσυχο δρόμο, από τον οποίο, αραιά και πού, διέρχονται περαστικοί. Όσο συνεχίζεται η ημέρα τους, το παράθυρο μεταμορφώνεται σε μια χοάνη, ένα εφιαλτικό καλειδοσκόπιο, από το οποίο παρελαύνουν διαφορετικές εκφάνσεις της βίας της εποχής μας και ακραίες στιγμές της σύγχρονης ιστορίας του 21ου αιώνα. Τα δύο πρόσωπα, παθητικοί δέκτες της βίας των εικόνων, προσπαθούν να συνεχίσουν τη φροντίδα του χώρου και του μικρόκοσμού τους μέχρι η βία να εισβάλει στο καταφύγιό τους και να τους εκτοπίσει. Το μόνο που θα μείνει θα είναι ο ήχος της καταστροφής.
Κείμενο – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Καραντζάς
Σύνθεση: Δημήτρης Καραντζάς, Γκέλυ Καλαμπάκα, Τάσος Καραχάλιος
Βίντεο: Γκέλυ Καλαμπάκα
Σκηνικό: Κλειώ Μπομπότη
Κοστούμια: Ιωάννα Τσάμη
Κίνηση: Τάσος Καραχάλιος, Μουσική: Γιώργος Ραμαντάνης
Φωτισμοί: Δημήτρης Κασιμάτης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Αγγελική Βασιλοπούλου Καμπίτση
Εκτέλεση Παραγωγής: Ρένα Ανδρεαδάκη, Ζωή Μουσχή
Παίζουν: Αλεξία Καλτσίκη, Φιντέλ Ταλαμπούκας
Στη δραματουργία συνέβαλαν όλοι οι συντελεστές
Παραγωγή: Στέγη Ιδρύματος Ωνάση
Υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Διαβάστε επίσης τη συνέντευξη της Γκέλυς Καλαμπάκα για την παράσταση:
Γκέλυ Καλαμπάκα: Αν «Το Σπίτι» είναι ο κόσμος, τα δύο αυτά πρόσωπα είναι όλ@ εμείς
Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών | Σκηνοθεσία, Simon McΒurney
04-07.10.2023 | Κεντρική Σκηνή
Βασισμένο στο ομώνυμο μυθιστόρημα της Όλγκα Τοκάρτσουκ
Μια παράσταση στα όρια του αστυνομικού θρίλερ και της μαύρης κωμωδίας. Η νέα παραγωγή της εμβληματικής ομάδας Complicité βασίζεται στο πολυμεταφρασμένο μυθιστόρημα της βραβευμένης με Νόμπελ Λογοτεχνίας, Όλγκα Τοκάρτσουκ. Γιατί η θανάτωση των ζώων θεωρείται άθλημα και χόμπι, ενώ των ανθρώπων φόνος;
Επτά χρόνια μετά το αξέχαστο The Encounter, ο Simon McBurney και η ομάδα Complicité επιστρέφουν στη Στέγη, με μια παράσταση-αποθέωση του σωματικού θεάτρου και της πολυφωνικής αφήγησης από ένα δεκαμελές ανσάμπλ βετεράνων ηθοποιών του είδους.
Στο Οδήγησε το αλέτρι σου πάνω από τα οστά των νεκρών, η ιστορία ξεκινά στα βάθη του χειμώνα σε μια μικρή κοινότητα μιας απομακρυσμένης πολωνικής κοιλάδας. Άνδρες της τοπικής κυνηγετικής λέσχης πεθαίνουν υπό μυστηριώδεις συνθήκες και η Γιανίνα Ντουσέικο –μια εκκεντρική ηλικιωμένη κάτοικος της περιοχής, οικολόγος, ερασιτέχνισσα αστρολόγος και ενθουσιώδης μεταφράστρια του William Blake– έχει συγκεκριμένες υποψίες. Παρακολουθεί εδώ και καιρό τα ζώα με τα οποία μοιράζεται η κοινότητα αυτό το απομονωμένο, αγροτικό περιβάλλον και υποστηρίζει ότι συμπεριφέρονται περίεργα. Η Γιανίνα, που αντιστέκεται σθεναρά στις αδικίες που βλέπει γύρω της, αρνείται να γίνει αιχμάλωτη της κοινωνίας και του φύλου της. Οι πράξεις της θέτουν ερωτήματα τόσο για τον ανδρικό κόσμο που την περιβάλλει όσο και για τις βαθύτερες ανθρώπινες προθέσεις μας: Τι σημαίνει να είσαι άνθρωπος και τι σημαίνει να είσαι ζώο; Μπορούμε να τα διαχωρίσουμε αυτά τα δύο; Γιατί η θανάτωση των ζώων είναι σπορ, ενώ των ανθρώπων φόνος; Αυτό το σκοτεινά κωμικό και αναρχικό νουάρ προκάλεσε σεισμική αντίδραση στην Πολωνία, την πατρίδα της Τοκάρτσουκ, λόγω της ανυπόκριτης επίθεσής της στις αυταρχικές δομές, ενώ ο δεξιός Τύπος της χώρας βάφτισε τη συγγραφέα «οικοτρομοκράτισσα» και εθνική προδότρια. Ένα στοχαστικό, ειρωνικό και απόκοσμο έργο μυστηρίου με φόνους και εντέλει μια ιστορία για το σύμπαν, την ποίηση και τους περιορισμούς και τις δυνατότητες του ακτιβισμού.
Σύλληψη & Σκηνοθεσία: Simon McBurney
Πρόσθετη Σκηνοθεσία: Kirsty Housley
Σχεδιασμός Σκηνικών & Κοστουμιών: Rae Smith
Σχεδιασμός Φωτισμών: Paule Constable
Σχεδιασμός Ήχου: Christopher Shutt
Σχεδιασμός Βίντεο: Dick Straker
Δραματουργία: Laurence Cook, Sian Ejiwunmi-Le Berre
Σκηνοθεσία Κίνησης: Toby Sedgwick
Πρωτότυπες Συνθέσεις: Richard Skelton
Διευθύντρια Θιάσου: Christina Deinsberger
Βοηθός Ενδυματολόγος: Johanna Coe
Σχεδιάστρια Περουκών: Susanna Peretz
Casting: Amy Ball CDG
Βοηθός Σχεδιασμού & Προγραμματισμός Φωτισμών: Tom Pritchard
Βοηθός Σχεδιασμού Βίντεο: Mark Morreau
Μετάφραση υπερτίτλων στα ελληνικά: Βασίλης Δουβίτσας
Παίζουν: Thomas Arnold, Nigel Barrett, Gemma Brockis, Johannes Flaschberger, Amanda Hadingue, Kïren Kebaïli-Dwyer, Weronika Maria, Toby Sedgwick, Sophie Steer, Alexander Uzoka
Μια συμπαραγωγή της Complicité με τα Barbican (Λονδίνο), Belgrade Theatre (Κόβεντρι), Bristol Old Vic (Μπρίστολ), Comédie de Genève (Γενεύη), Holland Festival (Άμστερνταμ), Les Théâtres de la Ville de Luxembourg (Λουξεμβούργο), L’Odéon-Théâtre de l’Europe (Παρίσι), The Lowry (Σάλφορντ), Εθνικό Θέατρο της Ισλανδίας, Oxford Playhouse (Οξφόρδη), Ruhrfestspiele (Ρέκλινγκχάουζεν), Theatre Royal (Πλίμουθ)
ROMÁLAND – Μια φορά κι έναν καιρό ήταν και δεν ήταν | Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης
02-26.11.2023 | Κεντρική Σκηνή
Οι σκηνοθέτες Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης επιστρέφουν στη Στέγη, επτά χρόνια μετά την Καθαρή Πόλη, με μια νέα θεατρική παράσταση που ισορροπεί ανάμεσα στο ντοκιμαντέρ και την μυθοπλασία. Θέμα της, η ζωή των Ελλήνων Ρομά.
Ανέμελοι νομάδες; Μεγάλοι καλλιτέχνες; Θύματα κοινωνικών κατασκευών ή επικίνδυνοι και παραβατικοί; Τι τελικά είναι και τι δεν είναι οι Ρομά; Σύμφωνα με τους ιστορικούς, η κοινότητα των Ελλήνων Ρομά χρονολογείται από τον 15ο αιώνα. Είναι μία από τις παλαιότερες της Ευρώπης. Γλωσσολογικές μελέτες αποδεικνύουν, με βάση το πλήθος ελληνικών λέξεων στη Ρομανί γλώσσα, την ιστορική σχέση με το Βυζάντιο και τον ελλαδικό χώρο. Κι όμως, μέχρι την πτώση της δικτατορίας στη χώρα, οι Έλληνες Ρομά ζούσαν σε καθεστώς ανιθαγένειας.
Παρά την πολιτογράφησή τους, το 1979, και τα βήματα που έχουν γίνει από τότε, πολλοί από αυτούς εξακολουθούν να ζουν εκτεθειμένοι σε συνθήκες ακραίας φτώχειας και πολλαπλής ευαλωτότητας, σε γκετοποιημένες περιοχές ή καταυλισμούς, κουβαλώντας το στίγμα του επικίνδυνου «Άλλου / Ξένου», καταδικασμένοι διαχρονικά σε μια ενδιάμεση κατάσταση, σε ένα διαρκές «είναι και δεν είναι», όπως λέει και η φράση με την οποία είθισται να ξεκινούν τα τσιγγάνικα παραμύθια. Κατά τη διάρκεια του τελευταίου έτους, την κοινή γνώμη και τα ΜΜΕ απασχόλησαν οι δολοφονίες δύο νεαρών Ρομά στο πλαίσιο καταδίωξής τους από την αστυνομία, του Νίκου Σαμπάνη στην Αθήνα και του Κώστα Φραγκούλη στη Θεσσαλονίκη. Οι δύο υποθέσεις πρόκειται σύντομα να εκδικαστούν από την ελληνική δικαιοσύνη και αποτελούν εμβληματικά γεγονότα με θύματα τσιγγάνους, που όμως δεν είναι τα μόνα. Από το εργατικό ατύχημα στη γέφυρα που κατέρρευσε στην Πάτρα μέχρι την οκτάχρονη Όλγα στο Κερατσίνι, που εγκλωβίστηκε από μια πόρτα εργοστασίου και πέθανε αβοήθητη, τερατώδη περιστατικά βίας και αδιαφορίας φανερώνουν ότι οι ζωές των Ρομά στην Ελλάδα αντιμετωπίζονται συχνά ως «ζωές ανάξιες να βιωθούν». Παράλληλα, όμως, και σε πλήρη αντίφαση με τα πραγματικά περιστατικά ρατσιστικής βίας, η λαϊκή φαντασία αρέσκεται να βλέπει τους τσιγγάνους ως ανέμελους διασκεδαστές, παιδιά της φύσης που ζούνε έξω από νόρμες και κανόνες. Ωστόσο, υπάρχει τόσο χαώδης διαφορά ανάμεσα στους Ρομά και τους «μπαλαμούς»; Ειδικά αν κοιτάξουμε μερικές γενιές πίσω, θα βρούμε πολλούς και πολλές, γιαγιάδες και παππούδες μας, που δεν τελείωσαν καν το δημοτικό, που τους πάντρεψαν ενάντια στη θέλησή τους, που ακολούθησαν το επάγγελμα του πατέρα τους θυσιάζοντας τις δικές τους επιθυμίες, μέχρι και που έζησαν ως περιπλανώμενοι νομάδες στηρίζοντας την επιβίωσή τους στη διαρκή μετακίνηση. Γιατί λοιπόν η ζωή των Ρομά μάς φαίνεται τόσο μακρινή;
Μετά από πολύμηνη έρευνα, από το Ζεφύρι και τον Ασπρόπυργο μέχρι τη Θεσσαλονίκη, τη Λάρισα και τις Σέρρες, η παράσταση Romaland φιλοδοξεί να αφηγηθεί ένα ανεστραμμένο ταξίδι στη σύγχρονη ιστορία της Ελλάδας μέσα από την οπτική γωνία των Ρομά. Ακολουθώντας την παράδοση του είδους του θεάτρου-ντοκιμαντέρ, η παράσταση διαμορφώνεται με τη συμμετοχή Ρομά πρωταγωνιστών, που αφηγούνται ζωντανά τις πραγματικές τους ιστορίες, στοχεύοντας να αναδείξει τους πολλαπλούς κοινωνικούς αποκλεισμούς που αντιμετωπίζουν και τις καθημερινές προσπάθειές τους να τους ξεπεράσουν. Επτά χρόνια μετά την Καθαρή Πόλη, την πιο πολυταξιδεμένη πανευρωπαϊκά θεατρική παραγωγή της Στέγης, με πρωταγωνίστριες μετανάστριες καθαρίστριες στην Ελλάδα, οι σκηνοθέτες και δραματουργοί Ανέστης Αζάς και Πρόδρομος Τσινικόρης επιστρέφουν, κι αυτή τη φορά προσπαθούν να προσεγγίσουν τη ζωή των Ελλήνων Ρομά, ανατρέχοντας σε γεγονότα, παίζοντας με τα στερεότυπα και αποφεύγοντας τη ρομαντικοποίηση.
Έρευνα, Κείμενο & Σκηνοθεσία: Ανέστης Αζάς, Πρόδρομος Τσινικόρης
Σκηνικά & Κοστούμια: Διδώ Γκόγκου
Σχεδιασμός Φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Mουσική & Ηχητικός σχεδιασμός: Παναγιώτης Μανουηλίδης
Βίντεο: Oliwia Twardowska
Επιστημονικός Σύμβουλος: Γιώργος Τσιτιρίδης
Βοηθός Σκηνοθέτη: Αβραάμ Γκουτζελούδης
Συνεργάτης για τη δραματουργία: Μιχάλης Πητίδης
Σύμβουλος δραματουργίας: Camille Louis
Εκτέλεση Παραγωγής: Ζωή Μουσχή – Ρένα Ανδρεαδάκη
Η έρευνα για την παράσταση πραγματοποιήθηκε με την αρωγή και υποστήριξη της ΜΚΟ Κλίμακα και της Ελλάν Πασσέ
Παραγωγή: Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση
Υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση
Η ΚΑΤΑΡΙΝΑ ΚΑΙ Η ΟΜΟΡΦΙΑ ΝΑ ΣΚΟΤΩΝΕΙΣ ΦΑΣΙΣΤΕΣ | Tiago Rodriguez
04-08.12.2023 | Κεντρική Σκηνή
Τα μέλη μιας οικογένειας στη νότια Πορτογαλία έχουν την παράδοξη παράδοση, μία φορά τον χρόνο, να εγκαταλείπουν την κανονική ζωή τους για να σκοτώσουν έναν φασίστα. Το δυστοπικό θεατρικό έργο του καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν θίγει το φλέγον θέμα της εποχής: Τι σημαίνει φασισμός;
Είναι μια όμορφη βραδιά. Η οικογένεια έχει μαζευτεί στο εξοχικό της, κάπου στον πορτογαλικό Νότο. Το αγριογούρουνο σιγοψήνεται. Τα σπαράγγια με τα αυγά είναι έτοιμα. Κάτι όμως δεν πάει καλά. Γιατί τους λένε όλους Καταρίνα, άνδρες και γυναίκες; Και γιατί όλοι φορούν ποδιές και φούστες κλαρωτές; Τα πάντα είναι μέρος μιας παράδοξης τελετουργίας.
Διότι αυτή η οικογένεια σκοτώνει φασίστες. Είναι μια παράδοση που όλα τα μέλη της ακολουθούν για πάνω από 70 χρόνια. Η αρχή έγινε το 1954, ως αντίποινα στον φόνο της 26χρονης εξεγερμένης αγρότισσας Catarina Eufémia, μιας τρόπον τινά «Αντιγόνης», που ήταν υπαρκτό πρόσωπο και σύμβολο του αγώνα των Πορτογάλων κατά της δικτατορίας, η οποία κράτησε από το 1933 έως το 1974. Έκτοτε, κάθε χρόνο, ένας φασίστας φονιάς γυναικών θανατώνεται στον βωμό της εκδίκησης για τον άδικο χαμό της.
Βρισκόμαστε πλέον στο 2028 και, ενώ ένα ολοκληρωτικό καθεστώς βρίσκεται και πάλι στην εξουσία, το νεαρότερο μέλος της οικογένειας, η Καταρίνα, πρόκειται να σκοτώσει τον πρώτο της φασίστα, ο οποίος έχει απαχθεί για αυτόν ακριβώς τον σκοπό. «Είναι μια μέρα γιορτής, μια μέρα ομορφιάς και θανάτου», όπως λένε οι δικοί της. Ωστόσο, η νεαρή Καταρίνα αρνείται να προχωρήσει στη θανάτωση του ομήρου. Ξεσπάει τότε οικογενειακή έριδα. Φαντάσματα του παρελθόντος ξυπνούν και ζητούν εκδίκηση. Σκοτεινές προφητείες απαιτούν την επιτέλεση της θυσίας. Δυσεπίλυτα ερωτήματα ανακύπτουν. Τι είναι φασισμός; Υπάρχει θέση για βία στον αγώνα για έναν καλύτερο κόσμο; Μπορούμε να παραβιάζουμε τους νόμους της δημοκρατίας στην προσπάθειά μας να την υπερασπιστούμε;
Μια συναρπαστική σύγχρονη τραγωδία με ένα απροσδόκητο φινάλε, που έχει χαρακτηριστεί «πραξικοπηματικό». Από έναν θεατρικό δημιουργό που επικαλείται την έννοια του ανθρωπισμού στο σήμερα με όρους αγωνιώδους διαλεκτικής: του Πορτογάλου Τιάγκο Ροντρίγκες, καλλιτεχνικού διευθυντή του Φεστιβάλ της Αβινιόν, τον οποίο πρωτοσύστησε στο ελληνικό κοινό η Στέγη το 2016 με το έργο του, By Heart.
Κείμενο & Σκηνοθεσία: Tiago Rodrigues
Καλλιτεχνική συνεργάτρια: Magda Bizarro
Σκηνογραφία: F. Ribeiro
Φωτισμοί: Nuno Meira
Κοστούμια: José António Tenente
Σχεδιασμός Ήχου & Πρωτότυπη Μουσική: Pedro, Costa
Διεύθυνση χορωδίας & Φωνητικές ενορχηστρώσεις: João Henriques
Αφηγήσεις: Cláudio de Castro, Nadezhda Bocharova, Paula Mora, Pedro Moldão
Χορογραφία: Sofia Dias, Vítor Roriz
Διαχείριση όπλων: David Chan Cordeiro
Μεταφράσεις: Thomas Resendes (γαλλικά), Daniel Hahn (αγγλικά), Vincenzo Arsilio (ιταλικά), Igor Metzeltin (γερμανικά)
Υποτιτλισμός: Patrícia Pimentel,
Με τους/τις: Isabel Abreu, Romeu Costa, António Fonseca, Beatriz Maia, Marco Mendonça, António Afonso Parra, Carolina Passos Sousa, Rui M. Silva
Παραγωγή: Teatro Nacional D. Maria II (Λισαβόνα)
Eκτελεστική παραγωγή: Festival d’Avignon, Συμπαραγωγή: Wiener Festwochen (Βιέννη), Emilia Romagna Teatro Fondazione (Μόντενα), Théâtre de la Cité – CDN Toulouse Occitanie & Théâtre Garonne Scène européenne (Τουλούζ, Γαλλία), Festival d’Automne à Paris & Théâtre des Bouffes du Nord (Παρίσι), Teatro di Roma – Teatro Nazionale (Ρώμη), Comédie de Caen (Καέν, Γαλλία), Théâtre de Liège (Λιέγη, Βέλγιο), Maison de la Culture d’Amiens (Αμιέν, Γαλλία), BIT Teatergarasjen (Μπέργκεν, Νορβηγία), Le Trident – Scène nationale de Cherbourg-en-Cotentin (Γαλλία), Teatre Lliure (Βαρκελώνη), Centro Cultural Vila Flor (Γκιμαράες, Πορτογαλία), O Espaço do Tempo (Μοντεμόρ-ο-Νόβο, Πορτογαλία), Υποστήριξη: Almeida Garrett Wines, Cano Amarelo, Culturgest, Φωτογραφίες: της παράστασης © Filipe Ferreira / του Tiago Rodrigues © Christophe Raynaud de Lage Ευχαριστίες στους/στις: Mariana Gomes, Rui Pina Coelho, Margarida Bak Gordon, Rita Mendes και στην ομάδα του Teatro Nacional D. Maria II.
Ευχαριστούμε επίσης τη Sara Barros Leitão και τον Pedro Gil που, παρότι δεν είναι πλέον μαζί μας στη σκηνή, θα παραμείνουν πάντα Catarina
Μουσική της παράστασης: Hania Rani (“Biesy” και “Now, Run”), Joanna Brouk (“The Nymph Rising” και “Calling the Sailor”), Laurel Halo (“Rome Theme III” και “Hyphae”) και Rosalía (“De Plata”)
Δημιουργήθηκε τον Σεπτέμβριο του 2020 στο Centro Cultural Vila Flor (Γκιμαράες, Πορτογαλία)
Υποψήφιο για βραβείο στην κατηγορία Καλύτερης Διεθνούς Παράστασης στα Premis de la Crítica, στην Καταλονία, Βραβείο Καλύτερης Ξένης Παράστασης στα UBU 2023, στην Ιταλία, Βραβείο Καλύτερης Ξένης Παράστασης το 2023 από την Ένωση Κριτικών Γαλλίας
ΕΝΣΑΡΚΩΝΟΝΤΑΣ ΤΟΝ ΠΑΖΟΛΙΝΙ | Olivier Saillard και Tilda Swinton
11-16.12.2023 | Εκθεσιακός Χώρος -1
Η βραβευμένη με Όσκαρ Τίλντα Σουίντον σε μία τελετουργική περφόρμανς, με πρωταγωνιστές τα κοστούμια από τις εμβληματικές ταινίες του Παζολίνι: από τη Μήδεια και τις Χίλιες και μία νύχτες ώς το Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα.
“Lacrimae rerum” («[υπάρχουν] δάκρυα για τα πράγματα»): τη σημασία αυτού του λατινικού ρητού έρχεται να μας θυμίσει η ιδιαίτερη παράσταση-σύγχρονη ιεροτελεστία Embodying Pasolini. Γιατί τα κοστούμια και τα αντικείμενα των ταινιών του αξέχαστου Πιερ Πάολο Παζολίνι, έτσι αντισυμβατικά όπως ανακαλύπτονται και αποκαλύπτονται μπροστά μας, είναι ικανά να φέρουν δάκρυα στα μάτια.
Τελετουργική περφόρμανς και, μαζί, ένας απόλυτα ιδιοσυγκρασιακός φόρος τιμής στον μεγάλο αντικομφορμιστή κινηματογραφιστή, ποιητή και ακτιβιστή Πιερ Πάολο Παζολίνι που δολοφονήθηκε βάναυσα στα 53 του χρόνια, το 1975, είναι η πρωτότυπη παράσταση-ζωντανή εγκατάσταση που εμπνεύστηκαν ο επιμελητής και ιστορικός μόδας Olivier Saillard και η ηθοποιός Tilda Swinton, σταθεροί καλλιτεχνικοί συνεργάτες εδώ και χρόνια. Η υψηλή μόδα συναντά την υψηλή τέχνη έχοντας ως καμβά το ανδρόγυνο σώμα της Τίλντα Σουίντον, που πάνω του παρελαύνει και εγγράφεται ως γεγονός μια συλλογή με περισσότερα από τριάντα κοστούμια και αντικείμενα που σχεδίαζε τις δεκαετίες του 1960 και του 1970 ο Danilo Donati και ετοίμαζε το ατελιέ Farani για τις ταινίες του Ιταλού σκηνοθέτη.
Κοστούμια και αντικείμενα που είναι από μόνα τους έργα τέχνης: από το βιβλικό, εμπνευσμένο από τα καφτάνια των Βεδουίνων και βαμμένο σμαραγδί –σαν από πίνακα του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου– κοστούμι του Ηρώδη στο Κατά Ματθαίον Ευαγγέλιο του 1964 έως το χειροποίητο απ’ άκρη σ’ άκρη και διακοσμημένο με φτερά και όστρακα κοστούμι και στέμμα που φορούσε ως Ιοκάστη η Silvana Mangano στον Οιδίποδα Τύραννο του 1967 και από εκεί στα ρούχα και τα αντικείμενα του εξωτικού Χίλιες και μία νύχτες (1974) και του σαρωτικού Σαλό, 120 μέρες στα Σόδομα (1975).
Μόνο που εδώ η ίδια η Σουίντον, σαν μια σιωπηλή κούκλα βιτρίνας, φορά ένα ένα τα κοστούμια, για να τα δουν όλοι. Αιχμαλωτισμένη στο ύφασμα, δεν ερμηνεύει τους ρόλους των ηθοποιών εκείνων που τα πρωτοφόρεσαν. Αντιθέτως, ο ρόλος της είναι ακριβώς η απουσία ρόλου, αναδεικνύοντας ένα ορφανό πλέον κοστούμι, αποκομμένο από το σώμα, από τους ηθοποιούς, από τις ταινίες. Ικανό να συγκινήσει, έτσι όπως εμφανίζεται απαστράπτον μέσα στην ιερατική μοναξιά του.
Δημιουργία και ερμηνεία: Olivier Saillard και Tilda Swinton
Καλλιτεχνική συνεργασία: Gaël Mamine, Κοστούμια: Danilo Donati & Ateliers Farani, υπό τη διεύθυνση του Luigi Piccolo, Ξύλινες κατασκευές: Laboratorio Pieroni, υπό τη διεύθυνση του: Massimo Pieroni, Διευθυντής Παραγωγής: Aymar Crosnier, Παραγωγή: Studio Olivier, Saillard, Συμπαραγωγή: Zetema Progetto Cultura (Ρώμη) και Azienda Speciale PalaExpo, Με την υποστήριξη των: Ateliers Farani – Luigi Piccolo για τα κοστούμια και του Laboratorio Pieroni, Ευχαριστίες: Romain Blot
ΝΕΚΥΙΑ | Γιάννης Αγγελάκας
Σκηνοθεσία, Χρήστος Παπαδόπουλος
21.12.2023 – 28.1.2024 | Κεντρική Σκηνή
Οδύσσεια με πλήκτρα και μουσικό πριόνι
«Ονειρεύτηκα μια υποβλητική αφήγηση της Οδύσσειας» δηλώνει ο Γιάννης Αγγελάκας και έρχεται, για πρώτη φορά, στην Κεντρική Σκηνή της Στέγης με ένα υβριδικό θέαμα που δεν είναι συναυλία ούτε παράσταση. Είναι ηχοτροπική κατάσταση.
H Nέκυια είναι μια μοναδική εμπειρία θέασης και ακρόασης της πιο υποβλητικής ραψωδίας του ομηρικού έπους, από τον κορυφαίο δημιουργό της ελληνικής ροκ σκηνής, Γιάννη Αγγελάκα, στη μουσική και τον ανερχόμενο πανευρωπαϊκά χορογράφο και σταθερό συνεργάτη της Στέγης, Χρήστο Παπαδόπουλο, στη σκηνοθεσία.
Στις 21 Δεκεμβρίου, τη μεγαλύτερη νύχτα του χρόνου, θα οδηγηθούμε στο πιο απόκοσμο, μυστικιστικό και σχεδόν αποκρυφιστικό ομηρικό τοπίο: εκείνο της ραψωδίας λ, όπου περιγράφεται η κάθοδος του Οδυσσέα στον Άδη. Ο θεατής δεν προσκαλείται σε μια συνηθισμένη παράσταση χορού ή θεάτρου. Δεν παρακολουθεί μια συναυλία, αλλά μια ηχοτροπική κατάσταση σαν τελετή. Μια ξεχωριστή εμπειρία «καθόδου», με συνοδοιπόρους τη μουσική σύνθεση του Αγγελάκα και τις εικόνες του Παπαδόπουλου. Την αφήγηση από σκηνής αναλαμβάνουν η Όλια Λαζαρίδου, αλλά και ο Γιάννης Αγγελάκας. Μαζί με δύο μουσικούς, τέσσερις γυναικείες φωνές και τον ηχητικό σχεδιασμό του Coti Κ., μας συντροφεύουν σε μια “surround” κατάβαση στον Άδη, στο θυμικό και στον εαυτό μας.
Βασισμένο στη ραψωδία λ της Οδύσσειας του Ομήρου, Σύλληψη, Σύνθεση μουσικής, Καλλιτεχνική επιμέλεια: Γιάννης Αγγελάκας
Σκηνοθεσία: Χρήστος Παπαδόπουλος
Ενορχήστρωση: Γιάννης Αγγελάκας, Ηλίας Μπαγλάνης
Σχεδιασμός Ήχου: Coti K.
Σκηνικά: Κλειώ Μπομπότη
Σχεδιασμός Φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Επιμέλεια Κοστουμιών: Ελευθερία Αράπογλου
Σύμβουλος Δραματουργίας: Θεοδώρα Καπράλου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Ειρήνη Μπούνταλη
Αφήγηση: Όλια Λαζαρίδου & Γιάννης Αγγελάκας
Μουσικοί: Ηλίας Μπαγλάνης (πλήκτρα), Νίκος Γιούσεφ (μουσικό πριόνι)
Φωνητικά: Γιώτα Κολιούση, Ειρήνη Κολιούση, Νεφέλη Μπραβάκη, Μυρτώ Σταυρακίδου-Ζάχου
Εκτέλεση Παραγωγής: Wild Rose Productions / Γιώργης Δραγατάκης – Ευαγγελία Πετράκη, Παραγωγή: Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση, Υποστηρίζεται από το πρόγραμμα «Εξωστρέφεια» της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση.
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Η Καταρίνα και η ομορφιά να σκοτώνεις φασίστες, Tiago Rodrigues | Photo Credit: Joseph Banderet
Διαβάστε επίσης:
Στέγη Ιδρύματος Ωνάση: Πλούσιο Καλλιτεχνικό Πρόγραμμα με όραμα για το 2023-2024
