Από τη Φωτεινή Τσαρδούνη

Το νορβηγικό λαϊκό παραμύθι «Ανατολικά του Ήλιου και Δυτικά της Σελήνης» διασκευάστηκε από την Μαργαρίτα Κυραγιάννη και παρουσιάζεται από την νεοσύστατη ομάδα «Θέατρο Ρετρό» στον χώρο “Κινητήρας  Studio”. Τίτλος του «Από πού πάνε για το κάστρο, παρακαλώ;» Ερώτηση που προφανώς δηλώνει διάθεση για επικοινωνία, ευγένεια και μία αναζήτηση.  Λέμε και γράφουμε συνεχώς για «θέατρο για παιδιά». Μήπως θα ήταν καλύτερα να το θέταμε ως «θέατρο και για παιδιά»; Δεν έχει τύχει να δω ποτέ παράσταση για μικρούς, που να μην την ευχαριστήθηκαν και οι μεγάλοι. Είτε γιατί οι ίδιοι χάρηκαν την παράσταση είτε, έστω, επειδή ένιωθαν ευτυχισμένοι που βλέπαν το παιδί τους να χαμογελά, να εκπλήσσεται, να βυθίζεται στο θέαμα που λάμβανε χώρα μπροστά του.

Έτσι έγινε και σε αυτή την αναζήτηση του κάστρου. Μικροί μεγάλοι αφοσιώθηκαν στο να δουν τί μέλλει γεννέσθαι με τον αρκούδο και την Τυχερή του. Ο μύθος απλός. Ένας μαγεμένος αρκούδος προσκαλεί στο κάστρο του μία φτωχή κοπέλα. Αναπτύσσεται μία σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης και όταν αυτός εξαφανίζεται έπειτα από ένα λάθος της φίλης του, τότε ξεκινά η αναζήτηση. Δεν έχει σημασία όμως τόσο η γνωριμία μας με τον μύθο, όσο ο τρόπος με τον οποίο αυτός ξετυλίγεται.

Η αλήθεια είναι ότι το κείμενο είναι λίγο εκτενές και ίσως τα μικρότερα παιδιά να δυσκολεύονται να το ακολουθήσουν. Η ρίμα όμως που χρησιμοποιείται γεφυρώνει αυτή την δυσκολία για τους μικρότερους. Άλλωστε η χρήση της έχει το χάρισμα ν’ απορροφά τον θεατή (χρησιμοποιείται για παράδειγμα σε διδασκαλία αυτιστικών παιδιών) και να μην έχει τόσο σημασία η έννοια της κάθε  λέξης, όσο το να μεταδίδονται τα νοήματα. Στην συγκεκριμένη ιστορία αυτά που αναπτύσσονται αφορούν την ανάπτυξη δεσμών, την αμφιβολία, το λάθος, αλλά και την επανόρθωση της τάξης των πραγμάτων μέσα από την επιμονή και την πίστη στην αληθινή αγάπη.

Οι τρεις ηθοποιοί της παράστασης είναι καθ’όλα ενεργητικοί και υπό συνεχή μεταμόρφωση. Κάθε ήρωας έχει το δικό του χαρακτηριστικό και η εναλλαγή τους επί σκηνής από τρεις μονάχα ανθρώπους διεγείρει την σκέψη και την ανταπόκριση των μικρών θεατών. Η φαντασία των τελευταίων διευρύνεται, όταν βλέπουν για παράδειγμα ένα απλό φουλάρι να  είναι ικανό να φανερώσει μπρος στα μάτια τους έναν εντελώς καινούργιο χαρακτήρα. Σκηνοθετικές επιλογές και λύσεις που κάποιες χρησιμοποιούνται και στο θεατρικό παιχνίδι. Έτσι γίνονται αναγνωρίσιμες και προσιτές στα παιδιά.

Γνώριμες μελωδίες και τραγούδια ενισχύουν την κίνηση και τον χορό των ηρώων, κάνοντας και το κοινό πιο συμμετοχικό. Ξεχωρίζει η τρυφερότητα του νανουρίσματος της ομάδας «Θέατρο Ρετρό», πράγμα που σημαίνει ότι έχει την βάση ν’ αναπτύξει επιπλέον και άλλα όμορφα πράγματα στο μέλλον.

Σκηνογραφικά μπορεί να μην βλέπουμε ένα μεγάλο κάστρο όπως θα ήταν δυνατό σε μια μεγάλη θεατρική σκηνή, ωστόσο το στίγμα δίνεται μέσα από συνθέσεις κουτιών που δηλώνουν κάθε φορά ένα διαφορετικό περιβάλλον με τις περιστορφές τους. Κατασκευές, απ’όπου μπορούν να εμπνευστούν και τα παιδιά για τα δικά τους παιχνίδια.
Το παραμύθι είναι παιχνίδι. Αυτή την παιχνιδιάρικη διάθεση την λαμβάνουμε στον δρόμο για το κάστρο. Το αν θα παίξουμε οι «μεγάλοι» είναι ένα ερώτημα. Οι μικρότεροι πάντως  το παιχνίδι το αγαπούν και το επιλέγουν.