Η έκθεση “The Credit Suisse Exhibition: Raphael” θα παρουσιάζεται έως και τις 31 Ιουλίου 2022.

Παρά το γεγονός ότι ο Ραφαήλ απεβίωσε όταν ήταν μόλις 37 ετών, υπήρξε εξαιρετικά παραγωγικός και ένας από τους σημαντικότερους καλλιτέχνες της Αναγέννησης. Το έργο του έπαιξε καθοριστικό ρόλο συνολικά στην πορεία του Δυτικού πολιτισμού.

Η έκθεση που πραγματοποιείται στην Εθνική Πινακοθήκη του Λονδίνου μελετά την σύντομη καριέρα του καλλιτέχνη στο σύνολό της, καθώς επικεντρώνεται στους πίνακες και τα σχέδιά του, αλλά και στο έργο του στα κομμάτια της αρχιτεκτονικής, της ποίησης, της γλυπτικής και των υπόλοιπων ενασχολήσεών του.

Λίγα λόγια για τον Ραφαήλ

Υπήρξε ένας από τους κορυφαίους καλλιτέχνες της Αναγέννησης, πλάι στους Λεονάρντο ντα Βίντσι και Μιχαήλ Άγγελο. Είναι ευρύτερα γνωστός για τις Μαντόνες του, αλλά και για τα έργα του στο Βατικανό. Το Νεοπλατωνικό ιδεώδες του ανθρώπινου μεγαλείου, αλλά και η καθαρότητα της φόρμας, είναι ορισμένα από τα στοιχεία που χαρακτηρίζουν τα έργα του.

Γεννήθηκε στο Ουρμπίνο της Ιταλίας, το 1483. Ο πατέρας του ήταν ζωγράφος στην αυλή του Μοντεφέλτρο και ο Ραφαήλ μεγάλωσε σε ένα εξαιρετικά καλλιτεχνικό περιβάλλον.

Το ταλέντο του –το οποίο δεν περιορίζονταν στη ζωγραφική, καθώς στην πορεία της ζωής του σχεδίαζε ταπισερί, ήταν γλύπτης, έγραφε ποίηση, ασχολούνταν με την αρχαιολογία κ.ά.- αναγνωρίστηκε αρκετά γρήγορα και όσο ήταν ακόμη έφηβος άρχισε να εργάζεται επάνω σε σημαντικές παραγγελίες, επιφανών προσώπων.

Ραφαήλ, Bindo Altoviti, περίπου 1515, Φωτογραφία: Samuel H. Kress Collection, 1943.4.33. Ανακτήθηκε από: The National Gallery

Περίπου στα 1504, ο Ραφαήλ ταξίδεψε στην Φλωρεντία με σκοπό να διδαχθεί κυρίως από τον ντα Βίντσι και τον Μιχαήλ Άγγελο. Η επιρροή των δύο μεγάλων δασκάλων της Αναγέννησης, ιδίως στις Μαντόνες που δημιούργησε ο καλλιτέχνης εκείνη την περίοδο ήταν εμφανής. Οι πυραμιδοειδείς συνθέσεις των μορφών, όπως και οι τεχνικές που χρησιμοποιούσε ο Λεονάρντο για τον φωτισμό, το κιαροσκούρο, αλλά και το σφουμάτο, άρχισαν να διαφαίνονται στα έργα του Ραφαήλ. Εντούτοις, ο νεαρός καλλιτέχνης απέκλινε από τον Λεονάρντο και τον Μικελάντζελο ως προς το ότι αποσκοπούσε στο να δημιουργήσει ένα πιο γαλήνιο και εξωστρεφές στυλ, προορισμένο να γίνει μια μέθοδος οπτικής επικοινωνίας που θα ήταν προσβάσιμη από όλους.

Στα 1508, κλήθηκε στη Ρώμη –πιθανόν ύστερα από σύσταση που έγινε από τον αρχιτέκτονα Ντονάτο Μπραμάντε- για να διακοσμήσει τα διαμερίσματα του Πάπα Ιούλιου ΙΙ στο Βατικανό, τα επονομαζόμενα “Le Stanze”. Στο πλαίσιο αυτής της εργασίας, ο Ραφαήλ δημιούργησε ένα από τα πιο σημαντικά έργα της Δυτικής τέχνης, τη «Σχολή των Αθηνών». Ο Ραφαήλ καθιερώθηκε αρκετά γρήγορα στη Ρώμη και σύντομα έγινε υπεύθυνος όλων των καλλιτεχνικών πρότζεκτ που πραγματοποιούσε ο Πάπας, είτε είχαν να κάνουν με διακοσμήσεις, είτε με τη ζωγραφική, είτε με την αρχιτεκτονική, είτε ακόμη και με τη συντήρηση αρχαιοτήτων.

Πέρασε τα τελευταία δώδεκα χρόνια της ζωής του στη Ρώμη, όπου και απεβίωσε το 1520. Κατά τη διάρκεια της διαμονής του εκεί υπήρξε παραγωγικότατος, ενώ είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι, παρά την σύντομη καριέρα του, η εξέλιξή του ήταν πιο γρήγορη σε σχέση με την εξέλιξη άλλων καλλιτεχνών της Αναγέννησης.

Πηγές: The National Gallery | Britannica

Κεντρική εικόνα θέματος: Ραφαήλ, Λεπτομέρεια του έργου «Η Σχολή των Αθηνών», τοιχογραφία στο Stanza della Segnatura στο Βατικανό, 1508-11, Erich Lessing/Art Resource, New York. Η εικόνα ανακτήθηκε από: Britannica