Η ιδέα της έκθεσης «Τα Ωραία του Πέραν», που σχεδιάστηκε από την επιμελήτρια της έκθεσης Ίριδα Κρητικού και υλοποιείται με την αμέριστη συμπαράσταση του Γενικού Προξενείου της Ελλάδος στην Κωνσταντινούπολη, γεννήθηκε από την επιθυμία της απόπειρας έκφρασης αυτού που αισθανόμαστε όλοι όσοι ζήσαμε και αφουγκραστήκαμε σε χρόνο μονάκριβο αλλά δανεικό, για διαστήματα μεγαλύτερα ή μικρότερα αλλά πάντοτε φορτισμένα με ανεξίτηλες εικόνες και ανεξίτηλες βιωματικές εμπειρίες το μοναδικό αυτό κυριολεκτικό και μεταφορικό σταυροδρόμι Ανατολής και Δύσης της Κωνσταντινούπολης, με τη μεγαλειώδη αρχιτεκτονική και τη σκονισμένη από τους αιώνες ανθρώπινη μνήμη.
«Ενταγμένα στο τρυφερό αυτό λογοπαίγνιο που αποτελεί προφανή αναφορά στο δημοφιλές μελόδραμα του Τυμφρηστού «Η Ωραία του Πέραν» (1920) και στη βασισμένη σε αυτό και αντίστοιχα επιτυχημένη ομότιτλη ταινία του Ορέστη Λάσκου (1953) που γυρίστηκε στην Κωνσταντινούπολη, τα έργα των 15 εικαστικών που συμμετέχουν στην έκθεση με ζωγραφική και φωτογραφία, γεννήθηκαν σε μεγάλο βαθμό υπό το στιγμιαίο κλίμα μιας εντατικής πρωτοειδωμένης και καθηλωτικής εικόνας. Οι εκλεκτικές τους συγγένειες, είτε πρόκειται για ζωγραφική, είτε πρόκειται για φωτογραφική αφήγηση, συνδέονται κατά κύριο λόγο με τον συνθηματικό και συμπυκνωμένο τρόπο που συγγενεύουν και οι γεωγραφικές και συναισθηματικές μνήμες όλων των ανεξάντλητων προορισμών», σημειώνει η Ίρις Κρητικού στον κατάλογο της έκθεσης.
«Το διηνεκές πνεύμα του Πέραν και η βοερή καθημερινότητά του, οι λεπταίσθητες συνομιλίες διαφορετικών εποχών, η Μεγάλη Οδός, τα εναπομείναντα αστικά αρχιτεκτονήματα και οι αναμνήσεις της Art Nouveau που συγχέονται με το ευτελές ή το υπό κατεδάφιση, ο ρευστός συνεκτικός ιστός που προκύπτει από τους ημιαστικούς χώρους της Πόλης, τα νεότερα στρώματα του δομημένου χώρου που διαλύονται σταδιακά, τα αστικά αρχιτεκτονήματα που σκεπάζουν τις πρώιμες δομές της περιοχής και την χαμένη χλωρίδα της πόλης, η εσωτερική ευγένεια των αφρόντιστων κτηρίων και ο απόηχος της γιορτής πίσω από τις σιωπηλές προσόψεις.
H ευρωπαϊκή κοσμοπολίτικη μνήμη και η γνώριμη διάχυτη μελαγχολία που αποτελεί προϋπόθεση σχεδόν για να δει κανείς τις σκηνές και να επικαλεστεί τις μνήμες υπό τις οποίες η ίδια η πόλη μεταβάλλεται στην άυλη εικονογράφησή της, τα σπαράγματα της μυθολογίας ενός προγενέστερου χρόνου και οι θυρεοί της νοσταλγίας, τα κολάζ των παιδικών αναμνήσεων, τα οικογενειακά κειμήλια και τα οικογενειακά φωτογραφικά άλμπουμ, γεμισμένα με πορτραίτα τραβηγμένα σε φωτογραφικά στούντιο μιας άλλης εποχής, τα Ρωμαίικα σχολεία και οι εκκλησίες, τα εμπορικά καταστήματα και τα ζαχαροπλαστεία, οι χρησιμοποιημένοι χάρτες και τα μικρά αναμνηστικά αντικείμενα –τρόπαια των επίμονων περιηγήσεων, οι καθημερινές εικόνες, οι μυρωδιές και οι ήχοι, η ζωή, εν γένει, που διαπλέκεται τόσο στενά με την ιστορία, ενώ ολοένα αλλάζει, όλα αυτά και πολύ περισσότερα, αποτελούν την πολύτιμη παρακαταθήκη των «Ωραίων του Πέραν» που επιχειρούν αποσπασματικά ίσως αλλά ευφραντικά αυτοαναφορικά να ανακαλέσουν και να αφηγηθούν οι 15 συμμετέχοντες στη μαγική αυτή διαδρομή».
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Συμμετέχουν:
Όλγα Αλεξοπούλου, Νίκος Βατόπουλος, Τάσος Βενετσανόπουλος, Ειρήνη Βογιατζή, Ανδρέας Γεωργιάδης, Κατερίνα Ζαχαροπούλου, Μηνάς Καμπιτάκης, Λήδα Κοντογιαννοπούλου, Ένη Κούκουλα, Αλέξανδρος Μασσαβέτας, Γεύσω Παπαδάκη, Πάρις Πετρίδης, Κωνσταντινος Πίττας, Βαγγέλης Πουλής, Βιργινία Φιλιππούση.
Επιμέλεια: Ίρις Κρητικού
Στο πλαίσιο της έκθεσης «Τα Ωραία του Πέραν», κυκλοφορεί ομότιτλος αναλυτικός κατάλογος από τις εκδόσεις έλιξ, σε σχεδιασμό του Ανδρέα Γεωργιάδη.
Η έκθεση «Τα Ωραία του Πέραν» θα παρουσιαστεί το φθινόπωρο του 2018 στο Κέντρο Πολιτισμού «Ελληνικός Κόσμος» του Ιδρύματος Μείζονος Ελληνισμού στην Αθήνα.
Φωτογραφία άρθρου: Έργο της Λήδας Κοντογιαννοπούλου
