Τα γυρίζω ανάποδα για να σταθούνε όρθια: Τριήμερο Αφιέρωμα στον Γιάννη Σκαρίμπα

Η εκδόσεις Νεφέλη και το θέατρο «Βυρσοδεψείο» διοργανώνουν τριήμερο αφιέρωμα στον Γιάννη Σκαρίμπα με τίτλο, Τα γυρίζω ανάποδα για να σταθούνε όρθια στις 7-9 Νοεμβρίου 2014.

Αναλυτικό πρόγραμμα αφιερώματος:

1. Θεατρική παράσταση

Το Θείο Τράγι

Σκηνοθεσία-Δραματουργική επεξεργασία και ερμηνεία: Τάσος Δαρδαγάνης, Μάρια Φλωράτου

Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 20:30

2. Προβολή ντοκιμαντέρ

Το σόλο του Γιάννη Σκαρίμπα

του Δημήτρη Γκουζιώτη

Προβολές: Παρασκευή και Σάββατο στις 19:00, Κυριακή στις 19:00 και στις 22:15

3. Έκθεση

Τα Χαρτόμουτρα του Γιάννη Σκαρίμπα

Οι αυθεντικές φιγούρες Καραγκιόζη, φτιαγμένες από τον ίδιο.

Ανοιχτά κάθε μέρα από τις 18:00

4. Έκθεση βιβλίου + bazaar

Επιλογές από τον κατάλογο της Νεφέλης

Ανοιχτά κάθε μέρα από τις 18:00

Συμμετέχουν επίσης οι μουσικοί:

Παναγιώτης Σχοινάς, πιάνο

Μαριβάσια Κολλιοπούλου, μαντολίνο

Μαρία Παναγοπούλου, φωνή

 Καθημερινό πρόγραμμα:

18.00 έναρξη, με έκθεση βιβλίου+bazaar και έκθεση με τις φιγούρες Καραγκιόζη

19.00 προβολή ντοκιμαντέρ

20.00 μουσική στο φουαγέ/έκθεση

20.30 παράσταση «Θείο τραγί»

21.45 μουσική στο φουαγέ/έκθεση

Την Κυριακή, δεύτερη προβολή του ντοκιμαντέρ στις 22.15.

«Τα γυρίζω ανάποδα για να σταθούνε όρθια». Σε αυτή τη φράση του Σκαρίμπα αποτυπώνεται η σουρεαλιστική ταυτότητα της ύπαρξής του και η επίμονη, εμμονική του εχθρότητα προς τη συμβατικότητα. Θυμόσοφος, οργισμένος, είρωνας, ανήσυχος, απροσκύνητος μέχρι την τελευταία στιγμή του, έγινε η φωνή τού κάθε ανθρώπου και ανάλογα με τις εποχές και τις συγκυρίες, λατρεύτηκε (στη δικτατορία), διαβάστηκε πολύ (στη μεταπολίτευση), ξεχάστηκε (τις τελευταίες δεκαετίες), αλλά παρέμεινε γοητευτικός και συγκινητικός για όσους απολαμβάνουν το χιούμορ και την ανελέητη γλώσσα του.

Ο Γιάννης Σκαρίμπας γεννήθηκε στην Αγία Ευθυμία Παρνασίδας (1893) αλλά ταυτίστηκε με τη Χαλκίδα –όπως ο Καρυωτάκης με την Πρέβεζα, ο Καβάφης με την Αλεξάνδρεια, ο Παπαδιαμάντης με τη Σκιάθο–, την έκανε σημείο αναφοράς στην ποίησή του, της έδωσε υπόσταση ερωτικού αντικειμένου και, ως σύμβολο ή ως μεταφορά, η επαρχιακή αυτή πόλη του μεσοπολέμου έγινε η σφραγίδα του ποιητικού του κόσμου.

Εκεί, στη Χαλκίδα, όπου εγκαταστάθηκε μετά το γάμο του με την Ελένη Κεφαληνίτη, το 1919, άνοιξε τελωνειακό γραφείο, απέκτησε πέντε παιδιά και έζησε μια ζωή εμπόλεμη, δημιουργώντας έργα αιφνιδιαστικά, πρωτότυπα, ανεξάρτητα από σχολές και ρεύματα, μνημεία μιας προσωπικής τέχνης και υλικά μιας δικής του μυθολογίας.

Ποιητής, πεζογράφος, θεατρικός συγγραφέας, βιβλιοκριτικός, αθυρόστομος αρθρογράφος και επιστολογράφος, μανιώδης καραγκιοζοπαίχτης, υπονομευτής της γλώσσας και της σύμβασης, ο Σκαρίμπας δεν θέλησε να ανήκει πουθενά, παρά μόνο στην ανατροπή. Σουρεαλιστής χωρίς να ενταχθεί ποτέ στην παρέα των σουρεαλιστών, πολέμιος της ρεαλιστικής γραφής και της ηθογραφίας, χρησιμοποιεί τη γλώσσα με τρόπο αναρχικό και παράδοξο, σαν παρωδία της γλώσσας των λογίων με μια εκούσια αναστάτωση της σύνταξης και της λογικής. Καταστρέφει τους παραδοσιακούς θεσμούς της αφήγησης, παραβιάζει τη σύνταξη και τη γραμμική της τάξη και καταγράφει την πραγματικότητα όπως εκείνος την εννοεί και την αντιλαμβάνεται.

Ο Σκαρίμπας εισβάλλει ολόφρεσκος στην κουρασμένη, από τις επαναλήψεις της ηθογραφίας, λογοτεχνία της δεκαετίας του 30 και διασχίζει ακάθεκτος τις μεταπολεμικές δεκαετίες με το δικό του τρόπο, διακινδυνεύοντας ακόμα και τη μομφή του γραφικού. Στη βαθιά υπαρξιστική ποίησή του ειρωνεύεται τους παλιούς ρυθμούς, παραμορφώνει μόνιμα τη γλώσσα, περιφρονεί τη φόρμα και επιμένει στο τολμηρό περιεχόμενό της. Γραμμένα στο μεσοπόλεμο τα ποιήματά του, εξομολογητικά, ερωτικά, δείχνουν αχρονολόγητα και αποπνέουν μια ποιότητα σημερινή. Υπαινίσσονται ότι οι εκδοχές της ζωής μπορεί να είναι πολλές, οι σχέσεις των ανθρώπων δυσνόητες, ο άνθρωπος ένα πρίσμα αντιφάσεων σε διαρκές παιχνίδι με το σοβαρό και το γκροτέσκο και ο σταθερός κανόνας της ζωής του, η αβεβαιότητα.

«Το τζαζ του Ευρίπου» ήταν για τον Σεφέρη η γραφή του Σκαρίμπα. Έτσι όπως η τζαζ, πειθαρχημένα άναρχος, αντικομφορμιστής και ανυπότακτος έμεινε ο μοναδικός αυτός λογοτέχνης μέχρι που πέθανε, το 1984, ένας σπουδαίος εκκεντρικός, χωρίς προηγούμενο και χωρίς συνέχεια.

Διοργάνωση:  Εκδόσεις Νεφέλη,

Για τα 30 χρόνια από τον θάνατο του Γιάννη Σκαρίμπα