Mε πρωταγωνίστρια την καθηλωτική Julianne Moore, τη φετινή –και θριαμβευτική– νικήτρια Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου για την ταινία, το “Still Alice: Κάθε Στιγμή Μετράει” είναι βασισμένο στο best seller της Lisa Genova.
Η ιστορία πραγματεύεται τη συγκλονιστική πορεία μιας δυναμικής και νέας γυναίκας που προσβάλλεται αναπάντεχα από τη νόσο του Αλτσχάιμερ, και τις συνέπειες που έχει αυτό στη ζωή, την προσωπικότητα και την οικογένεια της. Στο πλευρό της Julianne Moore ξεχωρίζουν ο Alec Baldwin, η Kate Bosworth, καθώς και η αιφνιδιαστικά ώριμη Kristen Stewart σε έναν ρόλο που της δίνει την ευκαιρία να ξετυλίξει τις πραγματικές της υποκριτικές ικανότητες.
Την ταινία σκηνοθετεί το διακεκριμένο δίδυμο των Richard Glatzer και Wash Westmoreland, προσεγγίζοντας το συγκινητικό θέμα της ταινίας με αρτιότητα και ευαισθησία.
Σύνοψη
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Δρ. Alice Howland (Julianne Moore) έχει τα πάντα. Είναι μία καταξιωμένη ακαδημαϊκός γλωσσολογίας στο Πανεπιστήμιο Κολούμπια, μία ευτυχισμένη σύζυγος και μητέρα τριών, μεγάλων πια, παιδιών. Όταν η μνήμη της αρχίζει να την προδίδει, αρχικά δεν δίνει σημασία. Αντιλαμβάνεται ότι κάτι δεν πάει καλά όταν χάνεται στην ίδια της τη γειτονιά. Ο προσωπικός αγώνας με αντίπαλο τη μη αναστρέψιμη νόσο του Αλτσχάιμερ μόλις ξεκινά.
Διακρίσεις / Βραβεία
Όσκαρ Α’ Γυναικείου Ρόλου, 2015
Χρυσή Σφαίρα Α’ Γυναικείου Ρόλου σε Δράμα, 2015
Broadcast Film Critics Association, Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου, 2015
National Board of Review, Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου, 2015
Hollywood Film Awards, Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου, 2014
San Francisco Film Critics Circle, Βραβείο Α’ Γυναικείου Ρόλου, 2014
Επίσημη Συμμετοχή, Toronto Film Festival
Ο ξένος τύπος έγραψε:
Η κεντρική ερμηνεία της Moore είναι καθηλωτική. The Hollywood Reporter
Συναισθηματικός δυναμίτης. Rolling Stone
Μια αβίαστα άρτια ταινία. The Guardian
Μία από τις πιο δυνατές ερμηνείες της Julianne Moore. Variety
Ένα απίστευτο μάθημα από μία απίστευτη ταινία. The New York Observer
Μην το χάσετε! New York Post
Συντελεστές
Σκηνοθεσία: Richard Glatzer, Wash Westmoreland
Σενάριο (βασισμένο στο βιβλίο της Lisa Genova): Richard Glatzer, Wash Westmoreland
Παίζουν: Julianne Moore, Alec Baldwin, Kristen Stewart, Kate Bosworth
Διεύθυνση Φωτογραφίας: Denis Lenoir
Μοντάζ: Nicolas Chaudeurge
Το ομώνυμο βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Λιβάνη.
Διάρκεια: 99’
Visit
www.facebook.com/StillAliceMovie
http://sonyclassics.com/stillalice/
www.facebook.com/feelgoodentertainment.gr
Σκηνοθετικό Σημείωμα, του Wash Westmoreland
Ο Richard (Glatzer, συν-σκηνοθέτης και σύντροφος του Westmoreland) κι εγώ δεχτήκαμε ένα τηλεφώνημα τον Δεκέμβριο του 2011 από δύο παραγωγούς, τους Lex Lutzus και James Brown, που μας ζητούσαν να ρίξουμε μία ματιά σε ένα εκπληκτικό μυθιστόρημα που θα μπορούσε να μεταφερθεί στη μεγάλη οθόνη. Ήταν μία από αυτές τις ευκαιρίες που έρχονται από το πουθενά και που οι σκηνοθέτες τις επιθυμούν διακαώς – όταν όμως διαβάσαμε το θέμα του βιβλίου επικράτησε σιωπή. Μία πανέξυπνη, γοητευτική γυναίκα που είναι στο ζενίθ της ζωής της και ανακαλύπτει ότι έχει Αλτσχάιμερ είναι ένα θέμα που μας είναι πάρα πολύ οικείο.
Η εμπειρία που έγινε ταινία
Νωρίτερα μέσα στην ίδια χρονιά, ο Richard επισκέφτηκε έναν νευρολόγο στο Λος Άντζελες εξαιτίας ενός ξαφνικού ελαφριού ψευδίσματος στην ομιλία του. Ο γιατρός διέγνωσε ότι πάσχει από Πλευρική Αμυοτροφική Σκλήρυνση (ALS ή Νόσος Λου Γκέρινγκ, η ασθένεια από την οποία υποφέρει ο Stephen Hawking). Τους επόμενους μήνες προσπαθήσαμε να αντιμετωπίσουμε τις επιπτώσεις του γεγονότος, τόσο ιατρικά όσο και συναισθηματικά. Όταν διάβασα τα πρώτα κεφάλαια στο βιβλίο εντόπισα κάποιες παράξενες ομοιότητες με τη δική μας εμπειρία: αρχικά, ο νευρολόγος που επισκέπτεται η Alice κάνει τις ίδιες ερωτήσεις που ακούσαμε με τον Richard όταν υπήρχε ακόμα η υποψία του εγκεφαλικού. Η αίσθηση φόβου που εξαπλωνόταν καθώς πλησίαζε η ώρα της διάγνωσης, η αίσθηση ότι η ζωή διακόπτεται πάνω στο καλύτερο, όλα αυτά ήταν πολύ οικεία θέματα. Θέλαμε πραγματικά να αναλάβουμε αυτή την ταινία σε εκείνη τη φάση;
Η νόσος Αλτσχάιμερ και η ALS είναι φυσικά πολύ διαφορετικές ασθένειες. Αργότερα, όταν συναντήσαμε την Elizabeth Gelfand Stearns, συνεργάτιδα της παραγωγού Maria Shriver, μας το είπε με απλά λόγια: «Η μία νόσος είναι το ακριβώς αντίθετο της άλλης. Το Αλτσχάιμερ επηρεάζει πρώτα τις νοητικές ικανότητες, ενώ στην ALS οι νοητικές ικανότητες είναι αλώβητες καθώς το σώμα…» -εκεί σταμάτησε γιατί δεν ήθελε να μας φέρει σε αμηχανία. Οι δύο ασθένειες βέβαια έχουν ομοιότητες: είναι και οι δύο θανατηφόρες, ανίατες και απομονώνουν τον ασθενή από τον υπόλοιπο κόσμο. Και το κυριότερο: και οι δύο ασθένειες ροκανίζουν την αίσθηση ταυτότητας.
Από τη σελίδα στην οθόνη
Το βιβλίο μας ρούφηξε. Είναι μια συναρπαστική ιστορία, δοσμένη με ειλικρίνεια από την Lisa Genova. Στην πορεία νιώσαμε ότι η ταινία πρέπει να έχει αμεσότητα. Το μυθιστόρημα παρακολουθεί λεπτομερώς την καθημερινή απώλεια μνήμης της Alice στη δουλειά, στη ρουτίνα της ημέρας, στην κοινωνική ζωή. Υπάρχουν βέβαια και οι δυναμικές της οικογένειας.
Ερωτευτήκαμε τον κεντρικό χαρακτήρα. Υπάρχει κάτι ανεπιφύλακτα γοητευτικό στην Alice –στο πείσμα της, τη θέληση της, το ότι δεν το βάζει κάτω. Ό,τι και να σημαίνει αυτή η αρρώστια, είναι αποφασισμένη να το χειριστεί με τον πιο πρακτικό τρόπο. Δεν ξέρω σε ποιο κεφάλαιο συνέβη αυτό, αλλά η λογοτεχνική Alice που ξεπετάγονταν από τη σελίδα αποχωρίστηκε τα σκούρα κατσαρά μαλλιά για μία φλογερή κόκκινη κόμη. «Ποια νομίζεις ότι μπορεί να παίξει αυτόν τον ρόλο;» ρώτησα τον Richard. «Η Julianne Moore», μου έγραψε.
Όσο πιο πολύ το σκεφτόμασταν, τόσο πιο τέλειο ήταν το casting. Η Julianne μπορούσε να αποτυπώσει το σπινθηροβόλο πνεύμα και την περιπλοκότητα μιας καθηγήτριας γλωσσολογίας, αλλά και το γεγονός ότι καταλήγει τρωτή και αλλαγμένη στα τελευταία στάδια. Είναι μία από τις καλύτερες ηθοποιούς στον πλανήτη. Της στείλαμε ένα μήνυμα για την ταινία και διάβασε το βιβλίο πριν το σενάριο. Την επόμενη μέρα μιλήσαμε στο Skype. Μέσα σε δευτερόλεπτα μας ανακοίνωσε ότι θα το έκανε.
«Έχεις δει το Tokyo Story;» έγραψε ο Richard στην οθόνη του iPad μέσα από την εφαρμογή speech-to-text στο πρώτο ραντεβού με την Kristen Stewart. «Όχι», απάντησε εκείνη, «αλλά θα το δω». Το αριστούργημα του Ozu (1953) είναι μια από τις αγαπημένες μας ταινίες. Την πρωτοείδα όταν ήμουν φοιτητής στην Ιαπωνία και ο Richard είχε κάνει μια αναφορά στο Tokyo Story στην πρώτη του ταινία μεγάλου μήκους (Grief, 1993). Η ταινία αντιστέκεται στον συναισθηματισμό και διαθέτει τεράστια δύναμη χάρη στο συγκρατημένο της ύφος. Καταπιάνεται με τον τρόπο που οι οικογένειες αντιμετωπίζουν την αρρώστια και τα γηρατειά.
Όταν φτάσαμε στα τελευταία κεφάλαια του βιβλίου, αρχίσαμε να σκεφτόμαστε το ύφος της ταινίας. Θέλαμε να αποδώσουμε την υποκειμενική εμπειρία της Alice για να καταλάβει το κοινό την οπτική της, να έχει πρόσβαση στις μύχιες πτυχές του εσωτερικού της κόσμου. Οι άλλοι χαρακτήρες δεν έχουν αυτό το προνόμιο. Αυτό σήμαινε μία προσωπική κινηματογράφηση και ένα μοντάζ που ανταποκρίνεται στη διανοητική της κατάσταση, στις διαθέσεις, στην αντίληψη της. Είχαμε την τύχη να δουλέψουμε με δύο Γάλλους, τον διακεκριμένο διευθυντή φωτογραφίας Denis Lenoir και τον Nicolas Chaudeurge που έχει μοντάρει το αγαπημένο μας Fish Tank. Και οι δύο μοιράστηκαν το όραμα μας για το πώς έπρεπε να μοιάζει η ταινία. Αντίστοιχα, ο σχεδιασμός παραγωγής, τα κουστούμια, τα μαλλιά και το make-up, όλα ήταν σε άμεση συνάφεια με το κάθε στάδιο της Alice στον αγώνα της ενάντια στη νόσο.
Η προπαραγωγή συνέπεσε με τον χειρότερο χειμώνα των τελευταίων 20 χρόνων στη Νέα Υόρκη. Ήρθα στην ανατολική ακτή για να επιβλέψω τις εργασίες, ενώ ο Richard έμεινε στο ηλιόλουστο Λος Άντζελες. Όταν έφυγα, είχε σταματήσει να οδηγεί και όταν ήρθε τα χέρια του και τα πόδια του λειτουργούσαν με το ζόρι. Δεν μπορούσε πια να ντύνεται ή να τρώει μόνος του και μπορούσε να δακτυλογραφεί μόνο με το ένα δάχτυλο.
Παρέμεινε απτόητος και ήταν στο γύρισμα κάθε μέρα, σκηνοθετώντας παρ’ όλες τις σωματικές δυσκολίες. Αυτό εμπότισε όλη την παραγωγή με ένα αίσθημα βαθύτερου σκοπού. Όλοι αισθανόμασταν ότι κάτι ιδιαίτερο συνέβαινε κι έτσι αντέχαμε τις ατελείωτες ώρες γυρίσματος.
Το τέλος του μυθιστορήματος είναι εξίσου δυνατό και αναπάντεχο. Ο Richard αιφνιδιάστηκε. Τον άφησε άφωνο και τον επηρέασε συναισθηματικά. Εγώ ήμουν μερικά κεφάλαια πίσω και όταν τον κοίταξα κατάλαβα. «Φαντάζομαι ότι θα κάνουμε την ταινία», του είπα.
Παραλειπόμενα
Ο Richard Glatzer, ο οποίος πάσχει από ALS, μιλά πλέον μόνο μέσω μιας εφαρμογής σε tablet. Η σχέση της ηρωίδας με τις νέες τεχνολογίες έχει βασιστεί στην προσωπική εμπειρία του Glatzer.
«Δεν ήθελα να κάνω κάτι συνηθισμένο, όπου δίνεις μία εξεζητημένη ερμηνεία. Οι άνθρωποι πιστεύουν ότι η προσωπικότητα εξαλείφεται με το Αλτσχάιμερ. Εγώ ανακάλυψα ότι αναδύεται». Αφού αποφάσισε να αναλάβει τον ρόλο η Moore συναντήθηκε με πολλούς ασθενείς –ο νεότερος 49 ετών- και διέκρινε εκλάμψεις της προσωπικότητας του πριν την νόσο. «Ήταν bartender και μου έλεγε να κάτσω σαν να ήταν ακόμα πίσω από την μπάρα». Η Moore ρούφηξε όσα περισσότερα στοιχεία μπορούσε, λεπτομέρειες όπως ότι δεν κοιτούν άγνωστους στα μάτια, ή το γεγονός ότι ένας φωσφοριζέ μαρκαδόρος είναι κρίσιμο εργαλείο χάρη στο οποίο οι ασθενείς δεν διαβάζουν το ίδιο κείμενο ξανά και ξανά.
Η Moore πρότεινε τον Alec Baldwin για τον ρόλο του συζύγου, καθώς ο ίδιος της είχε εκφράσει το ενδιαφέρον του για έναν δραματικό ρόλο.
Η Moore έχει υπάρξει άλλες 4 φορές υποψήφια για ΄Οσκαρ (στα Boogie Nights, The End Of The Affair, Far From Heaven και The Hours), ενώ τιμήθηκε με το βραβείο καλύτερης ηθοποιού στο Φεστιβάλ Καννών για την ερμηνεία της στη νέα ταινία του Κρόνενμπεργκ «Maps to the Stars».
Η Moore εμφανίζεται σε όλες –με εξαίρεση μία- τις σκηνές της ταινίας. Για να μπορέσει να συμμετέχει στην ταινία πήρε άδεια από τα γυρίσματα του Hunger Games: Mockinjay για να γυρίσει όλες τις σκηνές της σε τρεις εβδομάδες, κάτι ιδιαίτερα απαιτητικό.
Η ταινία έκανε παγκόσμια πρεμιέρα στο Τορόντο χωρίς να έχει ακόμα εξασφαλίσει τη διανομή της. Η ανταπόκριση του κοινού, η συγκίνηση και το χειροκρότημα που προκάλεσε προσέλκυσαν το ενδιαφέρον της Sony Picture Classics που ανέλαβε τελικά τη διανομή.
Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών
Η Άνοια με κύρια μορφή τη νόσο Αλτσχάιμερ αποτελεί τεράστια πρόκληση για την κοινωνία, σήμερα αλλά πολύ περισσότερο για το μέλλον. Με βάση υπολογισμούς της Alzheimer’s Disease International, υπάρχουν στις μέρες μας 44 εκατομμύρια άνθρωποι που ζουν με Άνοια παγκοσμίως, αριθμός που θα ανέλθει σε 65.7 εκ. μέχρι το 2030 και σε 115.4 εκ. μέχρι το 2050, λόγω της αύξησης του προσδόκιμου επιβίωσης τόσο στις αναπτυγμένες όσο και στις αναπτυσσόμενες χώρες. Στη χώρα μας υπάρχουν σήμερα 200.000 ασθενείς και ο αριθμός αυτός μέχρι το 2050 αναμένεται να ξεπεράσει τις 600.000. Το ετήσιο κόστος της Άνοιας στην Ελλάδα πλησιάζει τα 3 δισεκατομύρια €.
Η Εταιρεία Νόσου Alzheimer και Συναφών Διαταραχών Αθηνών είναι μη κερδοσκοπικός οργανισμός, ο οποίος ιδρύθηκε το 2002 από συγγενείς ανοϊκών ασθενών και επαγγελματίες υγείας που ασχολούνται με τη νόσο Αλτσχάιμερ. Στόχος της Εταιρείας είναι η ενημέρωση και η ευαισθητοποίηση του κοινού, η υποστήριξη των ασθενών και των οικογενειών τους, η κινητοποίηση της Πολιτείας για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των ασθενών, η ίδρυση δομών για την περίθαλψή τους.
Η εφαρμογή του Εθνικού Σχεδίου Δράσης για την Άνοια και τη νόσο Αλτσχάιμερ είναι υψίστης σημασίας όχι μόνο στο πλαίσιο της υποστήριξης που δικαιούνται τα άτομα με Άνοια και οι οικογένειές τους, αλλά και για να επιτύχουμε, μακροπρόθεσμα, τον εξορθολογισμό των κρατικών πόρων που διατίθενται για τη νόσο.
Περισσότερες πληροφορίες: www.alzheimerathens.gr, e-mail: info@alzheimerathens.gr, τηλ. 210 7013271
