Ρωτώντας: εγκατάσταση της Κατερίνας Ζαχαροπούλου στο Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης

Η Κατερίνα Ζαχαροπούλου παρουσιάζει την εγκατάσταση «Ρωτώντας» στους χώρους του Ινστιτούτου Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης-iset, που συλλέγει, ταξινομεί και διαθέτει προς έρευνα αρχεία που αφορούν στην  τέχνη στην Ελλάδα από το δεύτερο μισό του 20ού αιώνα έως στις μέρες μας.

Η ηχητική αυτή εγκατάσταση βασίζεται στο υλικό των εκατοντάδων συνεντεύξεων που η Κατερίνα Ζαχαροπούλου, επί δύο δεκαετίες, έχει πραγματοποιήσει με καλλιτέχνες, θεωρητικούς και εκπροσώπους μουσείων και καλλιτεχνικών φορέων στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Από αυτές τις εκατοντάδες συνεντεύξεις, που έχουν παρουσιαστεί στην τηλεόραση και στο ραδιόφωνο, δημιουργήθηκε ένα σημαντικότατο αρχείο καταγραφής του καλλιτεχνικού λόγου και έργου, από το οποίο η Κατερίνα Ζαχαροπούλου, για τις ανάγκες της εγκατάστασης στο iset, αντλεί το υλικό της με σκοπό να σχηματίσει ένας είδος αφήγησης που φωτίζει προβληματισμούς της εποχής μας.

Αφαιρώντας, σκόπιμα, την εικόνα εστιάζει στον προφορικό λόγο, επιδιώκοντας να αναδείξει, κυριολεκτικά και συμβολικά, τη σημασία του λόγου για την τέχνη, την κοινωνία και τον άνθρωπο και να υπογραμμίσει τη σημασία να δούμε πέρα από το ίδιο το καλλιτεχνικό έργο, πέρα από την έκθεση-γεγονός. Να αναζητήσουμε και να ακούσουμε το κοινωνικό σχόλιο και το δημόσιο λόγο καλλιτεχνών και ανθρώπων που πρωταγωνίστησαν στην ελληνική εικαστική σκηνή των τελευταίων δεκαετιών.

Ο επισκέπτης εισέρχεται στο χώρο ακούγοντας ερωτήσεις από διάσπαρτα ηχεία. 25 φωνές δημιουργών και προσωπικοτήτων της τέχνης περιμένουν να ακουσθούν μέσα από 25 ατομικά ακουστικά. Σε κάθε ακουστικό αντιστοιχεί  η φωνή ενός δημιουργού. Η «κατ’ ιδίαν» ακρόαση διαρκεί περίπου 2 λεπτά για τον κάθε έναν από τους 25. Μέσα σε αυτά τα 2 λεπτά ακούγονται οι συλλογισμοί, οι αμφιβολίες, οι αναφορές σε πράγματα που  μας απασχολούν με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.

Η εγκατάσταση στοχεύει στην ελάχιστη προσωπική σχέση που κανείς μπορεί να συνάψει με τους δημιουργούς ή γενικότερα με τους πνευματικούς ανθρώπους, ακούγοντας έστω για μια φορά αυτό που έχουν να πουν, ήσυχα, αδιάσπαστα από εικόνες και άλλους περισπασμούς, σαν μυστικό στο αυτί.

Η Κατερίνα Ζαχαροπούλου φτιάχνει μια εγκατάσταση χωρίς εικόνα για έναν επιπλέον λόγο: Το απότομο κλείσιμο της ΕΡΤ το καλοκαίρι που μας πέρασε, η αισθητή απουσία ανθρώπων του πνεύματος στα media και το τρομακτικό μαύρο στο σήμα της ελληνικής τηλεόρασης, έδειξε πόσο εύκολα μπορεί ενδεχομένως να αποσιωπηθεί κάθε δημόσια εκφορά ποιοτικού και στοχαστικού λόγου.

Η εγκατάσταση αυτή είναι, λοιπόν, φόρος τιμής σε σημαντικούς Έλληνες δημιουργούς, οι οποίοι μέσα από το έργο τους και το λόγο τους διασώζουν αξίες και έννοιες καθολικές, ικανές να ακουστούν σε οποιαδήποτε γλώσσα, οπουδήποτε και ανά πάσα στιγμή.

Οι 25 φωνές: Βλάσης Κανιάρης, Γιάννης Κουνέλλης, Νίκος Κεσσανλής, Κώστας Τσόκλης, Γιώργος Μαυροΐδης, Γιώργος Λάππας, Λήδα Παπακωνσταντίνου, Γιώργος Χατζημιχάλης, Νίκος Ναυρίδης, Μαρία Λοϊζίδου, Στέφανος Τσιβόπουλος, Αλέξανδρος Γεωργίου, Νίκος Αλεξίου, Κωνσταντίνος Γιάνναρης, Μάνος Παυλίδης, Μαρίνα Λαμπράκη-Πλάκα, Άγγελος Δεληβορριάς, Ντένης Ζαχαρόπουλος, Χρήστος Ιωακειμίδης, Άννα Καφέτση, Δημήτρης Δασκαλόπουλος, Δάκης Ιωάννου, Μαρίνα Ηλιάδη, Στέλιος Ράμφος, Δημήτρης Δημητριάδης.

Στο πλαίσιο της εγκατάστασης «Ρωτώντας» το Ινστιτούτο Σύγχρονης Ελληνικής Τέχνης οργανώνει στις 6 Μαρτίου εκδήλωση-συζήτηση στρογγυλής τράπεζας με θέμα Οπτικοακουστικά αρχεία τέχνης – προσεγγίζοντας τις δημόσιες χρήσεις τους με προσκεκλημένους ομιλητές τους: Δάφνη Βιτάλη, Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Αθήνα, Allison Foster, Tate – Audiovisual Archives, Λονδίνο, Robert Perks, British Library – Oral History Department, Λονδίνο, Συραγώ Τσιάρα, Κρατικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης, Θεσσαλονίκη.

Η έκδοση του δίγλωσσου καταλόγου της έκθεσης καθώς και η εκδήλωση Οπτικοακουστικά αρχεία τέχνης – προσεγγίζοντας τις δημόσιες χρήσεις τους  πραγματοποιούνται με τη στήριξη του Οργανισμού ΝΕΟΝ.