Πλάτων, Δάντης και το σχήμα του Σύμπαντος: Διάλεξη από την ομάδα Θαλής+Φίλοι

Κατά την κοσμολογική θεωρία του Πλάτωνα, όπως διατυπώνεται στον Τίμαιο, το Σύμπαν είναι κατασκευασμένο με βάση πέντε κανονικά στερεά: το τετράεδρο, τον κύβο, το οκτάεδρο, το εικοσάεδρο και το «αινιγματικό» δωδεκάεδρο, τα οποία, αντίστοιχα, εκπροσωπούν τη φωτιά, τη γη, τον αέρα και τον αιθέρα. Στη Θεία Κωμωδία, 1600 χρόνια αργότερα, ο Δάντης παρουσιάζει το Σύμπαν ως σφαίρα χωρίς σύνορο, η οποία αποτελείται από ομόκεντρες σφαίρες.

Πόσο σχετίζονται οι δύο αυτές απόψεις με το σχήμα του Σύμπαντος;

Η ταξινόμηση των στερεών την οποία προτείνει ο L. Euler δεν βασίζεται στα γεωμετρικά τους χαρακτηριστικά, αλλά στο πλήθος των κορυφών, των εδρών και των ακμών. Αυτό σημαίνει πως ένα πλατωνικό στερεό είναι ισοδύναμο με μια σφαίρα. Υπάρχει, όμως, κάτι πιο «απλό» από μια σφαίρα; Σύμφωνα με την εικασία του Poincaré, η απάντηση είναι όχι. Η απόδειξη της εικασίας μάς δίνει την ευκαιρία να δούμε το σχήμα του σύμπαντος όπως το είδαν ο Πλάτωνας και ο Δάντης.

Επαμεινώνδας Ζαφείρης

O Επαμεινώνδας Ζαφείρης γεννήθηκε στην Αθήνα τον Σεπτέμβριο του 1983. Σπούδασε στο τμήμα Μαθηματικών του ΕΚΠΑ και ακολούθησε μεταπτυχιακές σπουδές. Ως εκπαιδευτικός εργάζεται από το 2009 και τα τελευταία 7 χρόνια στο Κολλέγιο Αθηνών.

Ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ

Η ομάδα ΘΑΛΗΣ + ΦΙΛΟΙ είναι μια μεγάλη παρέα εθελοντών που εμπνέει και στηρίζει τη δημιουργία λεσχών ανάγνωσης, καθώς και άλλων δραστηριοτήτων. Είναι ένα ανοιχτό δίκτυο ενημέρωσης και κοινών δράσεων, που ξεκινά από το χώρο της εκπαίδευσης και ανοίγεται στην κοινωνία. Ιδρύθηκε το 2005 από τους μαθηματικούς και συγγραφείς Απόστολο Δοξιάδη, Τεύκρο Μιχαηλίδη και τον καθηγητή Στατιστικής Πέτρο Δελλαπόρτα οι οποίοι μοιράζονται το κοινό ενδιαφέρον τους για το πάντρεμα των μαθηματικών με την αφήγηση.

Μουσείο των Ηρακλειδών

Το Μουσείο των Ηρακλειδών υπηρετεί από το 2004 την τέχνη, την παιδεία και τον πολιτισμό. Εμπνευστές και ιδρυτές του μουσείου είναι ο Παύλος και η Άννα-Μπελίντα Φυρού. Σήμερα, το μουσείο έχει μετεξελιχθεί σε διαδραστικό κέντρο εκλαΐκευσης της επιστήμης. Με βασική φιλοσοφία του το τρίπτυχο «Επιστήμη, Τέχνη και Μαθηματικά», υλοποιεί καινοτόμα επιμορφωτικά προγράμματα για μαθητές, εκπαιδευτικούς και ενήλικες στο κτίριο της Ηρακλειδών 16, καθώς και εκθέσεις έργων τέχνης και εκλαΐκευσης της επιστήμης στο κτίριο της Απ. Παύλου 37, Θησείο».