Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί, του Βασίλη Λουλέ

Η ταινία ντοκιμαντέρ του Βασίλη Λουλέ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί», θα προβάλλεται από την Πέμπτη 17 Δεκεμβρίου 2015 στην Ταινιοθήκη της Ελλάδος στην Αθήνα και στην αίθουσα Παύλος Ζάννας στη Θεσσαλόνικη.

Ένα ταξίδι στον μαγικό κόσμο των παραμυθιών.

Γιαγιάδες και παππούδες, λαϊκοί παραμυθάδες της ελληνικής υπαίθρου αφηγούνται στον κινηματογραφικό φακό παραμύθια και ιστορίες.

Μια ταινία για τους τελευταίους, ίσως, ανθρώπους της αγροτικής ζωής μέσα στους οποίους είναι ακόμα ζωντανός ο απόηχος αιώνων προφορικής αφήγησης.           

Παραμύθια του κάμπου και των βουνών.

Παραμύθια για πάντα.

Ένα ντοκιμαντέρ που το Πανεπιστήμιο ΧΑΡΒΑΡΝΤ των ΗΠΑ συμπεριέλαβε στη συλλογή του με ταινίες από όλο τον κόσμο, ώστε να χρησιμοποιείται για ερευνητικούς σκοπούς αλλά και στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Διάρκεια ταινίας προβολής: 91 λεπτά

(πλήρης διάρκεια ταινίας σε DVD: 115 λεπτά)

Συντελεστές

Σκηνοθεσία: Βασίλης Λουλές

Σενάριο: Βασίλης Λουλές, Κώστας Μαχαίρας

Μοντάζ: Κινάν Ακάουϊ

Διεύθυνση φωτογραφίας: Μιχάλης Γερανιός

Φωτογραφίες γυρισμάτων: Μάνος Κριτσωτάκης

Μουσική: Νίκος Κυπουργός

Παραγωγή: e-trikala ΑΕ © 2014

Υπό την Αιγίδα του Δήμου Τρικκαίων, νομού Τρικάλων

Διανομή-Προώθηση: Βασίλης Λουλές  vassilisloules@gmail.com

Λίγα από τη μέχρι τώρα πορεία της ταινίας στην Ελλάδα

-Γυρίστηκε σε χωριά των Τρικάλων Θεσσαλίας το καλοκαίρι του 2013.

-Προβλήθηκε για πρώτη φορά στα Τρίκαλα τον Δεκέμβριο του 2013 και στη συνέχεια στην Αθήνα στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης επί σειρά ημερών (Φεβρ. 2014).

-Συμμετείχε στο Διεθνές Φεστιβάλ Ντοκιμαντέρ Θεσσαλονίκης (Μάρτιος 2015).

-Συμμετείχε σε αφιερώματα για την Παγκόσμια Ημέρα Αφήγησης (20 Μαρτίου) που οργανώθηκαν στο Δήμο Αθηναίων, στη Βιβλιοθήκη Γρεβενών, στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου/Ρόδος και αλλού.

-Προβλήθηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αφήγησης Πηλίου (Αύγουστος 2014), σε καλοκαιρινές εκδηλώσεις και φεστιβάλ στη Χίο και αλλού.

-Προβλήθηκε στη Θεσσαλονίκη τον Μάρτιο του 2015 σε ειδική εκδήλωση που οργανώθηκε από τον Σύλλογο Τρικαλινών Ν. Θεσ/νίκης «Ο ΑΣΚΛΗΠΙΟΣ» και την Α’ Κοινότητα του Δήμου Θεσσαλονίκης.

Η πορεία της ταινίας στο εξωτερικό

-Τον Οκτώβριο του 2015 ξεκίνησε την διεθνή του πορεία με την πολύ θερμή υποδοχή που είχε στην πρεμιέρα του στη Νέα Υόρκη (New York City Greek Film Festival).

Η μετάφραση στα αγγλικά και η κόπια με τους αγγλικούς υπότιτλους έγιναν με την οικονομική ενίσχυση της ΓΑΛΑΚΤΟΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑΣ “ΟΛΥΜΠΟΣ”.

-Πολύ πρόσφατα το Πανεπιστήμιο του ΧΑΡΒΑΡΝΤ των ΗΠΑ συμπεριέλαβε το ντοκιμαντέρ στη συλλογή του με ταινίες από όλο τον κόσμο, προκειμένου να χρησιμοποιείται για ερευνητικούς σκοπούς και για να ενταχθεί στην εκπαιδευτική διαδικασία.

Αρκετά ακόμα Πανεπιστήμια της Αμερικής έχουν ζητήσει να κάνουν το ίδιο.

Αποσπάσματα από κείμενο του σκηνοθέτη για την ταινία

«Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί

από πάνω κόκκινα κι από κάτω κόσκινα»:

έτσι τέλειωναν συχνά τα παραμύθια που έλεγαν παλιά οι άνθρωποι. Έτσι τελειώνουν και τώρα αυτά που λένε οι τελευταίοι –ίσως– γέροι παραμυθάδες στον κινηματογραφι-κό φακό, στο ντοκιμαντέρ που γύρισα στα χωριά των Τρικάλων Θεσσαλίας.

Παραμύθια για πάντα.

Παραμύθια του κάμπου και των βουνών.

Άνθρωποι απλοί, βοσκοί, νοικοκυρές, αγρότες, άνθρωποι δεμένοι με τη γη και τα ζώα, αγράμματοι οι περισσότεροι, προικισμένοι όμως με το χάρισμα της αφήγησης, μάς καθηλώνουν και δημιουργούν ταξίδια στο μυαλό μας. Από στόμα σε στόμα, από παππούδες και γιαγιάδες στα παιδιά και στα εγγόνια, οι παραμυθάδες διέσωσαν ιστορίες, παραδόσεις και θρύλους, τραγούδια και στιχάκια που θα είχαν πια χαθεί. Μέσα από τις αφηγήσεις των παραμυθιών που κινηματογραφήσαμε ζωντανεύουν και πάλι η γεωργική και κτηνοτροφική παράδοση του τόπου, τα ζώα και τα φυτά, τα πυκνά δάση και οι μεγάλοι κάμποι, τα μονοπάτια, τα σταυροδρόμια, τα πηγάδια κι οι πηγές, ο κουρνιαχτός του δρόμου και η πρωϊνή ομίχλη, οι πονηρές αλεπούδες και οι αετοί που μιλάνε, οι νεράϊδες, οι δράκοι και οι λάμιες, οι μύλοι και τα καρκατζάλια.

Ένα μεγάλο οδοιπορικό στα παραμύθια λοιπόν, μέσα από το οδοιπορικό των παλικαρι-ών που ξεκινάν να βρουν την τύχη τους ή να κερδίσουν την καρδιά της όμορφης βασιλοπούλας, που συναντούν εμπόδια στο δρόμο, που στέκονται σε τρίστρατα και παίρνουν το μονοπάτι το δύσκολο και «…προχωράν και προχωράν…» και φτάνουν σε κόσμους άγνωστους πανέμορφους τρομακτικούς, και περιπλανώνται άσκοπα και ξεστρατίζουν και κοιμούνται όπου βρεθούν και νυχτωθούν. Αρετές του παλιού καιρού, τότε που ο χρόνος κύλαγε αλλιώς, που η βραδύτητα ήταν αρετή, που το θαύμα ήταν εφικτό κι ο στοχασμός θεωρούνταν σοφία – κι όχι χάσιμο χρόνου.

Αρετές και αξίες που φτάνουν πολύ πίσω, στα μεγάλα έπη του Ομήρου, του πρώτου παραμυθά που κατέγραψε τις προφορικές ιστορίες που είχαν φτάσει ως τις δικές του μέρες.

Γεννήθηκα στα Τρίκαλα στις αρχές της δεκαετίας του ’60, στο μεταίχμιο δυο εποχών. Ένα μικρό ισόγειο σπίτι που έβγαινε σε μια αυλή, κοινή με άλλους γείτονες. Δίπλα, το ποδηλατάδικο του πατέρα μου. Κι από την άλλη, μια καρβουναποθήκη. Αυτός ήταν όλος μου ο κόσμος. Κόσμος φτωχικός. Σκυφτός αλλά περήφανος, όχι σκυμμένος.

[…]

Παντού ακούγαμε παραμύθια. Παραμύθια η μάνα μου στο σπίτι, παραμύθια η μάνα της στο ένα χωριό, παραμύθια ο παππούς, η γιαγιά, οι θείες και οι θειοί μου στο άλλο χωριό, παραμύθια παντού. Παραμύθια στα μικρά παιδιά για να κοιμηθούν ή να λουφάξουν. Παραμύθια για να αντέξουν οι μεγάλοι στις ατέλειωτες ώρες χειρωνακτι-κής δουλειάς: στο χωράφι, στο δεμάτιασμα του καπνού, στη βοσκή, στα μικρά εργαστήρια, στο άρμεγμα, στον αργαλειό και στα νυχτέρια των γυναικών, στο κάρο που σε πήγαινε – νύχτα ακόμα – στο χωράφι με τα βαμβάκια. Παραμύθια για να περνάει η ώρα στα μακρυνά ατέλειωτα ταξίδια εκείνου του καιρού.

[…]

Το ντοκιμαντέρ «Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί» δεν αρκείται όμως στην καταγραφή του λόγου και στη διάσωση της προφορικής παράδοσης, δεν αναδεικνύει μόνο τον πλούτο των παραλλαγών πάνω στο ίδιο παραμύθι – από στόμα σε στόμα, από τόπο σε τόπο – αλλά προσθέτει και κάτι περισσότερο, κάτι που μόνον ο κινηματογράφος μπορεί: φέρνει στο φως τις χειρονομίες του αφηγητή, τις εκφράσεις του προσώπου, τις σιωπές και τις εντάσεις, τη γλώσσα του σώματος. Όλα αυτά ακρι-βώς τα στοιχεία τα οποία προσδίδουν την δύναμη και την ιδιαιτερότητα στον κάθε παραμυθά.

Η ντοπιολαλιά είναι όμορφη στα παραμύθια, ζωντανεύει τις εικόνες που περιγράφουν, ενώ τα εκφραστικά πρόσωπα των γερόντων είναι σαν ένα απέραντο τοπίο που δεν χορταίνεις να παρατηρείς, να θαυμάζεις, να απολαμβάνεις.

Πρόσωπα που, ακούγοντάς τα, μάς γεννούν εικόνες στο μυαλό και μας κάνουν να θέλουμε να πούμε ιστορίες κι εμείς, με τη σειρά μας.

Όλοι εμείς, και οι μεγάλοι και τα παιδιά. […]

Βιογραφικό σημείωμα σκηνοθέτη

Ο Βασίλης Λουλές είναι σκηνοθέτης ταινιών μυθοπλασίας και ντοκιμαντέρ. Γεννήθηκε στα Τρίκαλα. Σπούδασε Ηλεκτρολόγος Μηχανικός στο Εθνικό Μετσόβειο Πολυτεχνείο και Κινηματογράφο στη Σχολή Χατζίκου στην Αθήνα.

Συνεργάστηκε για χρόνια με την ΕΡΤ ως Συντονιστής στο πρόγραμμα ταινιών μικρού μήκους και με το Κινηματογραφικό Αρχείο του Υπουργείου Εξωτερικών πάνω σε παλαιά κινηματογραφικά επίκαιρα και φιλμ αρχείου.

Οι ταινίες του τιμήθηκαν με βραβεία, έλαβαν μέρος σε πολλά φεστιβάλ του εξωτερι-κού, μεταδόθηκαν από ξένα και ελληνικά τηλεοπτικά κανάλια, συμπεριλήφθηκαν σε ελληνικά και διεθνή αφιερώματα και χρησιμοποιούνται ως εκπαιδευτικό υλικό σε σχολές και Πανεπιστήμια της Ελλάδας και του εξωτερικού.

Το ντοκιμαντέρ του Φιλιά εις τα παιδιά έγινε πολύ γνωστό στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Τα έργα του Φιλιά εις τα παιδιά / Θηλειά / Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / Ένας λαμπερός ήλιος προβλήθηκαν τo φθινόπωρο του 2014 σε 11 Πανεπιστήμια των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους και τα: HARVARD, COLUMBIA, YALE, STANFORD, Mc GILL (Montreal, Canada), SIMON FRASER (Vancouver, Cana-da). Η περιοδεία περιελάμβανε προβολές και συζητήσεις του ίδιου με το κοινό, διήρ-κεσε ένα μήνα και είχε πολύ μεγάλη επιτυχία.

Έγινε με την χρηματοδότηση του Onassis Foundation (USA).

Μια ακόμα περιοδεία πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 2015 σε άλλα Πανεπιστή-μια και ιδρύματα των ΗΠΑ και του ΚΑΝΑΔΑ. Ανάμεσά τους και τα: UNIVERSITY of MICHIGAN, YORK UNIVERSITY (Toronto, Canada), PENN UNIVERSITY (Philadelphia), STONY BROOK, UNIVERSITY OF INDIANA.

Αυτή τη φορά στις 4 ταινίες της προηγούμενης περιοδείας προστέθηκε και το Πέρα-σα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί.

Πραγματοποιεί Εργαστήρια Κινηματογράφου, σεμινάρια και προβολές πάνω σε θέματα όπως: Το Ντοκιμαντέρ ως εργαλείο στην Εκπαίδευση, Μαρτυρία και Προφορική Αφήγηση, Από την προσωπική ιστορία στη μεγάλη Ιστορία, Κινηματογραφώντας ιστορίες και παραμύθια.

ΦΙΛΜΟΓΡΑΦΙΑ (επιλογή)

2014  Πέρασα κι εγώ από κει κι είχα παπούτσια από χαρτί / ντοκιμαντέρ 91’

2014  Θηλειά / ντοκιμαντέρ 12’

2012  Φιλιά εις τα παιδιά / ντοκιμαντέρ 115’

2012  Στα ορεινά βοσκοτόπια / ντοκιμαντέρ 60’

2005  Συναντήσεις με τη μητέρα μου Λέλα Καραγιάννη / ντοκιμαντέρ 29’

2000  Ένας λαμπερός ήλιος / μυθοπλασία 36’

1999  Ελευσίνα, ιστορίες στον απόηχο των μηχανών / ντοκιμαντέρ 30’

1996  Μετέωρα-Πίνδος, οδοιπορικό / ντοκιμαντέρ 93’

1993  Ο Αμερικάνος / μυθοπλασία 39’

1990  Απών / μυθοπλασία 15’