Ουμπέρτο Έκο – Ο τελευταίος Homo Universalis: Ομιλία από την πλατφόρμα Rembrandt and the Cat

«Ξαναμπήκαμε στην εκκλησία, βγήκαμε από τη βόρεια πύλη και καθίσαμε, επιτέλους, ευτυχείς στις πέτρινες πλάκες των τάφων. Ο υπέροχος αγέρας της νύχτας μου φάνηκε θείο βάλσαμο. Γύρω μας λάμπανε τα αστέρια, και τα οράματα της βιβλιοθήκης μου μοιάζαν μακρινά.
-Τι ωραίος που είναι ο κόσμος και τι άσχημοι που είναι οι λαβύρινθοι! Είπα με ανακούφιση.
-Τι ωραίος που θα ‘ταν ο κόσμος αν είχε κανόνες για να τριγυρνάς στους λαβυρίνθους, αποκρίθηκε ο δάσκαλος μου…»
Ουμπέρτο Έκο, Το όνομα του ρόδου, μτφρ. Ε. Καλλιφατίδη

Ένας αταξινόμητος άνθρωπος που καταπιάστηκε με σχεδόν όλες τις σφαίρες του επιστητού. Σημειωτική, φιλολογία, δημοσιογραφία, φιλοσοφία, ιστορία της τέχνης, θεολογία, θεωρίες συνωμοσίες, μεσαιωνολογία, σχολαστικισμός, ταξινομήσεις, διακειμενικότητα, αποκρυφισμός, μετακειμενικότητα, ιστορία των πολιτισμών, ακαδημαϊκή διδασκαλία, συλλογή σπάνιων βιβλίων, συγγραφή. Ο Ουμπέρτο Έκο ίσως υπήρξε ο τελευταίος οικουμενικός άνθρωπος της εποχής μας, ο τελευταίος homo universalis.

Μέγας θαυμαστής του Αριστοτέλη, ακάματος συντάκτης ετερόκλητων λιστών, συλλέκτης παράδοξων αφηγήσεων, ορθολογιστής ερευνητής της μεταφυσικής του μεσαίωνα, ο Έκο αποτέλεσε ένα παράδοξο κράμα σύγχρονου και αναγεννησιακού ταυτόχρονα ανθρώπου.

Συχνά καλεσμένος από τα πιο σημαντικά πανεπιστημιακά ιδρύματα του κόσμου, έβρισκε τη γαλήνη περιπλανώμενος ακούραστα στις προσωπικές του βιβλιοθήκες που αριθμούν πάνω από 50.000 τόμους χειρόγραφων, παλαιτύπων και νεότερων βιβλίων. Τα βιβλία του, ιδιαίτερα τα λογοτεχνικά, μεταφράστηκαν σε δεκάδες γλώσσες, πουλώντας πολλά εκατομμύρια αντίτυπα ανά τον κόσμο.

Ο θάνατος του τον Φλεβάρη του 2016 αποτέλεσε, ίσως, τη δεύτερη καταστροφή της βιβλιοθήκης της Αλεξάνδρειας, όχι της Αιγύπτου αυτή τη φορά, αλλά της ιδιαίτερης πατρίδας του, της Αλεσσάντρια του Πεδεμοντίου, καθώς ο ίδιος ο Έκο υπήρξε σε όλη του η ζωή μια ζώσα οικουμενική βιβλιοθήκη.

Τη ζωή και το έργο του Ουμπέρτο Έκο θα προσπαθήσουμε να προσεγγίσουμε με την πυκνή αφήγηση του Τάσου Παπαδόπουλου, την Τετάρτη 5 Μαΐου στην Πολιτιστική Διαδικτυακή Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat.