Οι Φαναριώτες, οι Οθωμανοί, και το 1821: Διάλεξη από την πλατφόρμα Rembrandt and the Cat

Την Πέμπτη 29 Απριλίου, η Πολιτιστική Διαδικτυακή Πλατφόρμα Rembrandt and the Cat θα παρουσιάσει την διάλεξη με τίτλο «Οι Φαναριώτες, οι Οθωμανοί, και το 1821: Οι σχέσεις, οι συγκρούσεις και η συμβίωση».

Οι Φαναριώτες αποτελούν μια από τις γνωστότερες κοινότητες σε ολόκληρα τα Βαλκάνια τα χαρακτηριστικά της οποίας δεν σταμάτησαν ποτέ να μελετούν οι ιστορικοί. Ποιοι ήταν στα αλήθεια οι Φαναριώτες και κυρίως ποια ήταν η θέση τους μέσα στο πλαίσιο της οθωμανικής διακυβέρνησης; Από πού και μέσα από ποιες διαδικασίες προέκυψε η εξουσία που απολάμβαναν και ποια ήταν τα χαρακτηριστικά της;

«Κράτος εν κράτει» στην περίοδο της ακμής τους, οι Φαναριώτες, κατέλαβαν ηγετικές θέσεις στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και σε πολλά νησιά εκ μέρους των Οθωμανών, μέχρι να κλυδωνιστούν ισχυρά και να μπουν σε δυσμένεια κατά τη διάρκεια της επανάστασης του 1821 για να ξαναλάβουν και πάλι ισχύ μέσα στην Οθωμανική Κυβέρνηση από το 1830 και μετά ως Νεοφαναριώτες. Αυτή τη “μεγάλη”, συναρπαστική και από πολλές πλευρές άγνωστη ιστορία των Φαναριωτών επιλέγει να αφηγηθεί η καθηγήτρια Πολιτικής και Κοινωνικής Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Berkeley, Χριστίνα Φίλιου μέσα από τον φακό της “μικρής” ιστορίας ενός Φαναριώτη που έμεινε πιστός στον Σουλτάνο παρότι ο αδερφός του υπήρξε ένθερμος οπαδός της επανάστασης και επιστήθιος φίλος του Κοραή.

Η επέτειος των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση εξάλλου δίνει την αφορμή να εμβαθύνουμε στο φαινόμενο των Φαναριωτών και να κατανοήσουμε τη θέση τους μέσα στο Οθωμανικό τους περιβάλλον το οποίο και τους θεωρούσε «Γραικούς» και αποστάτες.

Η Χριστίνα Φίλλιου είναι καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνια με ειδικότητα σε θέματα Οθωμανικής και Ελληνοτουρκικής Ιστορίας. Είναι Ελληνίδα τρίτης γενιάς στις ΗΠΑ με καταγωγή από Κωνσταντινούπολη και Δυτική Μακεδονία. Κατά τη διάρκεια του ερευνητικού της έργου έζησε για μεγάλα διαστήματα στην Ελλάδα και την Τουρκία μελετώντας τα αρχεία και τις πηγές στα ελληνικά και στα τούρκικα. Στο βιβλίο της «Biography of an Empire: Governing Ottomans in an Age of Revolution» (University of California Press, 2011) το οποίο πρόκειται πολύ σύντομα πρόκειται να κυκλοφορήσει και στην ελληνική του μετάφραση από τις εκδόσεις «Αλεξάνδρεια» πραγματεύεται την πολύπλοκη σχέση των Φαναριωτών με την Οθωμανική Διοίκηση αλλά και το ρόλο τους στην Ελληνική Επανάσταση το 1821 ενώ το πιο πρόσφατο βιβλίο της «Turkey: A Past against History» αναμένεται να κυκλοφορήσει στα ελληνικά το 2022.

Η διάλεξή της στη Rembrandt and the Cat θα γίνει στην ελληνική γλώσσα.

Η διαδικτυακή πλατφόρμα πολιτισμού Rembrandt and the Cat (διαδικτυακή μετεξέλιξη της πολιτιστικής εταιρείας Thessaloniki Walking Tours) ξεκίνησε τις δράσεις της την Άνοιξη του 2020. Στόχος της είναι η δημιουργία διαδικτυακών πολιτισμικών προϊόντων (σεμινάρια λογοτεχνίας, τέχνης και ιστορίας, δημόσιες συζητήσεις, εικονικές περιηγήσεις και ταξίδια, διαδικτυακές παραστάσεις και performances κ.α.)