Το 2025 υπήρξε μια κινηματογραφική χρονιά με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, πυκνή σε ιδέες, συναισθήματα και πολιτικές ανησυχίες. Από προσωπικά δράματα και οικογενειακές ιστορίες μέχρι πολιτικά θρίλερ και κοινωνικές αλληγορίες, οι ταινίες που ξεχωρίσαμε κατάφεραν να προβληματίσουν και να ανοίξουν ουσιαστικές συζητήσεις.
Δημιουργοί με ισχυρή καλλιτεχνική ταυτότητα – από τον Τζαφάρ Παναχί και τον Γιοακίμ Τρίερ έως τον Παρκ Τσαν-γουκ, τον Πολ Τόμας Άντερσον και τον Μπρέιντι Κορμπέ – παρέδωσαν έργα που ήταν απόλαυση να βιώνει κανείς στη μεγάλη οθόνη.
Αυτές είναι οι ταινίες που μας σημάδεψαν και μας υπενθύμισαν γιατί το σινεμά παραμένει μία από τις πιο ζωντανές μορφές τέχνης.
***
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Ένα απλό ατύχημα
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Τζαφάρ Παναχί
Μετά από ένα ατύχημα με αυτοκίνητο, ένας άντρας υποψιάζεται ότι δίπλα του ίσως και να στέκεται ο βασανιστής του από το μακρινό παρελθόν… Είναι αυτός όμως, πράγματι; Αυτό που ξεκινά ως ένα απλό ατύχημα θέτει σε κίνηση μια σειρά από κλιμακούμενες συνέπειες που κόβουν την ανάσα στον θεατή. Η πλοκή αυτή δίνει την ευκαιρία στον Τζαφάρ Παναχί να μιλήσει με δεξιοτεχνικό τρόπο, οξυδέρκεια, χιούμορ και συγκίνηση για μερικά καυτά και πανανθρώπινα ζητήματα, όπως η εκδίκηση, η αυθαίρετη απονομή δικαιοσύνης, η συγχώρεση κι η αγάπη για τον συνάνθρωπο. Η ταινία, με στοιχεία σουρεαλιστικής μαύρης κωμωδίας αλλά και πολιτικού θρίλερ, χαρακτηρίστηκε ως ένα «μπεκετικό αριστούργημα» και μια «πράξη αντίστασης» γεμάτη ανθρωπιά – λιτή και συνταρακτική ταυτόχρονα.
Βουγονία
Σκηνοθεσία: Γιώργος Λάνθιμος
Δύο νεαροί συνωμοσιολόγοι απάγουν την πανίσχυρη CEO μιας μεγάλης εταιρείας, πεπεισμένοι πως είναι μία εξωγήινη με σκοπό να καταστρέψει τον πλανήτη Γη.
Συναισθηματική Αξία
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Γιοακίμ Τρίερ
Μετά τον θάνατο της μητέρας τους Σίσελ, οι αδερφές Νόρα και Άγκνες Μποργκ αναγκάζονται να αντιμετωπίσουν τον πατέρα τους Γκούσταβ, έναν κάποτε διάσημο αλλά πλέον σχεδόν ξεχασμένο σκηνοθέτη που εγκατέλειψε την οικογένεια όταν τα κορίτσια ήταν ακόμα μικρά. Η Νόρα, πλέον μια δυναμική ηθοποιός θεάτρου, έχει δώσει προτεραιότητα στην καριέρα της πάνω απ’ όλα, ενώ η Άγκνες επέλεξε μια σταθερή ζωή με σύζυγο, παιδί και σίγουρη δουλειά. Ο Γκούσταβ, πεπεισμένος ότι ένα αυτοβιογραφικό σενάριο που έχει γράψει θα είναι το εισιτήριό του για την επιστροφή στη φήμη, θέλει να αφηγηθεί την ιστορία της μητέρας του, η οποία αυτοκτόνησε στο οικογενειακό σπίτι στη Νορβηγία – ένα μέρος που εξακολουθεί να ανήκει εν μέρει σε αυτόν και στοιχειώνεται από το τραύμα που υπέστη από τα ναζιστικά βασανιστήρια κατά τη διάρκεια του πολέμου. Προσφέρει τον πρωταγωνιστικό ρόλο στη Νόρα, αλλά εκείνη αρνείται κατηγορηματικά, ωθώντας τον να επιλέξει την ηθοποιό του Χόλιγουντ Ρέιτσελ Κεμπ. Καθώς ξεκινούν τα γυρίσματα, ο Γκούσταβ αρπάζει την ευκαιρία όχι μόνο για να αναβιώσει την καλλιτεχνική του κληρονομιά αλλά και για να διορθώσει τις βαθιά διαλυμένες σχέσεις με τις κόρες του.Η ταινία διερευνά τη δυναμική των σχέσεων μεταξύ των μελών μιας οικογένειας, τον ρόλο της μνήμης και πώς η τέχνη μπορεί να βοηθήσει στη συμφιλίωση.
Father Mother Sister Brother
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Τζιμ Τζάρμους
Το Father Mother Sister Brother είναι μια προσεκτικά δομημένη ταινία με τη μορφή τρίπτυχου. Και οι τρεις ιστορίες περιστρέφονται γύρω από τις σχέσεις ενηλίκων παιδιών με τους – κάπως απόμακρους – γονείς τους, αλλά και μεταξύ τους. Κάθε κεφάλαιο εκτυλίσσεται στο παρόν και σε διαφορετική περιοχή: Νιου Τζέρσεϊ, Δουβλίνο και Παρίσι. Μέσα από τις τρεις αυτές ιστορίες, ο Τζάρμους δημιουργεί ένα βαθιά ανθρώπινο και τρυφερό πορτρέτο της οικογένειας, εκεί όπου οι σιωπές μιλούν πιο δυνατά από τα λόγια.
Kαμία Άλλη Επιλογή
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Παρκ Τσαν-γουκ
Ένας σκληρά εργαζόμενος οικογενειάρχης βλέπει να γκρεμίζεται το όνειρο της γεμάτης προνόμια ζωής του όταν η εταιρεία στην οποία δούλευε επί 25 χρόνια αποφασίζει να τον απολύσει. Μέσα στην απελπισία του, και θέλοντας να μη στερηθεί τις πολυτέλειες που μέχρι πρότινος απολάμβανε μαζί με τη σύζυγο, τα δύο τους παιδιά και δυο αξιαγάπητα τετράποδα, ο ήρωας αποφασίζει να βγάλει από τη μέση κάθε άλλο υποψήφιο που σκοπεύει να διεκδικήσει με εκείνον την ίδια θέση σε μια καινούργια δουλειά, ώστε να είναι σίγουρη η δική του προσληψη.
Βερμίλιο: Η νύφη του βουνού
Σκηνοθεσία / Σενάριο : Μάουρα Ντελπέρο
Σε ένα ορεινό χωριό της βόρειας Ιταλίας, το Βερμίλιο, λίγο μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, ζει μια πολυμελής οικογένεια: Ο αυστηρός πατέρας και δάσκαλος, η μάνα που μοιράζει ακριβοδίκαια την αγκαλιά της σε όλα τα παιδιά, τα αγόρια και κορίτσια που μεταφράζουν το σύμπαν των μεγάλων το καθένα με τον δικό του τρόπο, η ενήλικη κόρη που ερωτεύεται έναν μυστηριώδη σικελό λιποτάκτη… Γύρω τους, οι εποχές αλλάζουν και αφήνουν τα πανέμορφα αποτυπώματά τους στη φύση, οι κάτοικοι του χωριού έχουν τις δικές τους συνήθειες και τελετουργίες, ελάχιστα επηρεασμένοι από τον μοντέρνο τρόπο ζωής, και οι απλοί άνθρωποι αντιμετωπίζουν στωικά όσα τους επιφυλάσσει η τύχη. Καθώς περνάει ο καιρός, μεταμορφώνοντας το τοπίο, οι τρεις κόρες της οικογένειας θα δουν τις ζωές του να αλλάζουν…
Μια μάχη μετά την άλλη
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Πολ Τόμας Άντερσον
Μια επαναστατική ομάδα, γνωστή ως French 75, ξεκινά μια επιχείρηση στα σύνορα Μεξικού-ΗΠΑ, όπου παίρνει ομήρους τους αξιωματικούς μιας στρατιωτικής βάσης και απελευθερώνει τους μετανάστες που περιμένουν τον έλεγχο. Η ομάδα έχει επικεφαλής την Περφιντια Μπέβερλι Χιλς (Teyana Taylor) , όπου βρίσκει τον αρχηγό, τον Συνταγματάρχη Στίβεν Λόκτζο (Sean Penn) , και τον ταπεινώνει σεξουαλικά πριν τον βγάλει από τη βάση. Αυτό πυροδότησε μια ψυχο σεξουαλική εμμονή του Λόκτζο με την Περφιντια. Παρακολουθεί την Περφιντια καθώς εκείνη συνεχίζει να ηγείται της αντίστασης με τον σύντροφό της Μπομπ Φέργκιουσον (Leonardo DiCaprio) , με τους δυο τους να αποκτούν τελικά ένα παιδί μαζί, την Γουίλα. Δεκαέξι χρόνια αργότερα, η Γουίλα ( Chase Infiniti ) είναι έφηβη και ο Μπομπ είναι πατέρας, που εξακολουθεί να κάνει ό,τι μπορεί για την επανάσταση, αλλά ανησυχεί εξίσου για τη φροντίδα της κόρης του. Ο Λόκτζο παραμένει εμμονικός με το ζευγάρι, ξεκινώντας μια σειρά από επιδρομές και επιχειρήσεις σε μέλη των French 75 που αναγκάζουν την πρώην σύμμαχο της Περφιντια, Ντιάντρα ( Regina Hall), να αναλάβει δράση. Καθώς η Ντιάντρα προσπαθεί να μεταφέρει τη Γουίλα σε ασφαλές μέρος, ο Μπομπ χρειάζεται τη βοήθεια ενός δάσκαλου ονόματι Σέρτζιο Σεντ Κάρλος ( Benicio del Toro) ) για να αποφύγει τα στρατεύματα του Λόκτζο.
Η Ορχήστρα του αδερφού μου
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Εμανουέλ Κουρκόλ
Ο Τιμπό (Μπενζαμέν Λαβέρν) είναι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος διευθυντής ορχήστρας. Όταν έρχεται αντιμέτωπος με ένα πρόβλημα υγείας, ανακαλύπτει ότι είναι υιοθετημένος και έχει έναν μικρότερο αδερφό στην επαρχία, τον Τζίμι (Πιέρ Λοτέν), ο οποίος εργάζεται στο εστιατόριο ενός σχολείου και παίζει τρομπόνι στην τοπική φιλαρμονική ορχήστρα που αποτελεί το καμάρι και την ελπίδα μιας εργατικής κοινότητας που απειλείται από την ανεργία. Οι δυο τους δεν φαίνεται να έχουν πολλά κοινά εκτός από την αγάπη τους για τη μουσική, αλλά όταν ο Τιμπό αντιλαμβάνεται το εξαιρετικό ταλέντο του αδερφού του, αποφασίζει να διορθώσει τις αδικίες του πεπρωμένου και να τον βοηθήσει να αναπτύξει τα ταλέντα του.
Train Dreams
Σκηνοθεσία: Κλιντ Μπέντλεϊ
Το “Train Dreams” αφηγείται την ιστορία ενός συνηθισμένου ανθρώπου, του Ρόμπερτ Γκρένιερ τον οποίο υποδύεται ο υποψήφιος για Χρυσή Σφαίρα Τζόελ Έντγκερτον (Joel Edgerton), που ζει όλα τα χρόνια του στα δάση του Βορειοδυτικού Ειρηνικού, δουλεύοντας στη γη, βοηθώντας στη δημιουργία ενός νέου κόσμου στις αρχές του 20ού αιώνα. Ορφανός σε νεαρή ηλικία, ο Ρόμπερτ ενηλικιώνεται ανάμεσα στα πανύψηλα δάση του Βορειοδυτικού Ειρηνικού, όπου βοηθά στην επέκταση της σιδηροδρομικής αυτοκρατορίας της χώρας δίπλα σε άντρες τόσο αξέχαστους όσο και τα τοπία που ζουν. Μετά από μια τρυφερή γνωριμία, παντρεύεται την Γκλάντις και χτίζουν ένα σπίτι μαζί, αν και η δουλειά του συχνά τον απομακρύνει από αυτήν και τη μικρή τους κόρη. Όταν η ζωή του παίρνει μια απροσδόκητη τροπή, ο Ρόμπερτ βρίσκει ομορφιά και νέο νόημα για τα δάση και τα δέντρα που έχει κόψει. Σε σκηνοθεσία του Κλιντ Μπέντλεϊ (Clint Bentley), η ταινία αποτελεί διασκευή της ομώνυμης νουβέλας του Ντένις Τζόνσον (Denis Johnson), ενώ το σενάριο συνυπογράφουν οι Μπέντλεϊ και Γκρεγκ Κουένταρ (Greg Kwedar). Ενώ το “Train Dreams” περιλαμβάνει το μεγαλείο και την υποβάθμιση τόσο του φυσικού κόσμου όσο και της προσπάθειας του ανθρώπου να τον γεμίσει με ωδές στη βιομηχανία, είναι επίσης μια προσωπική ιστορία αγάπης, οικογένειας και απώλειας, όπως αυτή μεταξύ του Ρόμπερτ και της συζύγου του Γκλάντις την οποία υποδύεται η υποψήφια για Όσκαρ Φελίσιτι Τζόουνς (Felicity Jones) .
The Brutalist
Σκηνοθεσία / Σενάριο: Μπρέιντι Κορμπέ
Έχοντας διασωθεί από στρατόπεδο συγκέντρωσης, ο πρωτοπόρος αρχιτέκτονας Λάζλο Τοθ (Έιντριεν Μπρόντι), έχει αφήσει πίσω του τη μεταπολεμική Ευρώπη και φτάνει στην Αμερική για να χτίσει από την αρχή τη ζωή και την καριέρα του, περιμένοντας τη σύζυγο του Ερζέμπετ (Φελίσιτι Τζόουνς), που αναγκάστηκε να αποχωριστεί κατά τη διάρκεια του πολέμου. Μόνος σε μία ξένη χώρα, ο Λάζλο εγκαθίσταται στην Πενσυλβάνια, όπου ένας μεγιστάνας βιομήχανος (Γκάι Πιρς) αναγνωρίζει το ταλέντο του και του αναθέτει ένα τεράστιο έργο. Αυτό που μοιάζει σαν χρυσή ευκαιρία για τον Λάζλο, έρχεται με ένα μεγάλο τίμημα.
Σάουντρακ για ένα Πραξικόπημα
Σκηνοθεσία: Γιόχαν Γκριμονπρές
Το 1960, η εκπομπή Jazz Hour μεταδίδει Λούι Άρμστρονγκ και Ντίζι Γκιλέσμπι πίσω από το Σιδηρούν Παραπέτασμα, ενώ τα κινήματα αποαποικιοποίησης μεσουρανούν στην Αφρική και ο αντιρατσιστικός αγώνας συνεχίζεται στις ΗΠΑ. Στο Κονγκό, ο Πατρίς Λουμούμπα, ηγέτης των κινημάτων ανεξαρτησίας της χώρας, γίνεται ο πρώτος δημοκρατικά εκλεγμένος πρωθυπουργός. Όμως, εταιρικά και αποικιακά συμφέροντα και μηχανορραφίες στα Ηνωμένα Έθνη, συνωμοτουν για τη δολοφονία του.
ΚΑΙ ΕΛ ΚΑΙ ΑΛ
Σκηνοθεσία: Ιλίρ Τσούκο
Τα παιδιά και τα εγγόνια των Αλβανών μεταναστών της δεκαετίας του ’90 γεννήθηκαν και μεγαλώνουν στην Ελλάδα. Η Ντενίσα, ο Δημήτρης, η Στεφανία και ο Ορέστης μάς αφηγούνται το βίωμά τους. Όχι το βίωμα της μετανάστευσης αυτό καθαυτό, αλλά τη δική τους ιστορία. Μια ιστορία που δεν είναι ούτε μόνο αλβανική ούτε μόνο ελληνική. Είναι και τα δύο. Κάτι νέο, κάτι καθαρό και ελπιδοφόρο γεννιέται από αυτή τη γενιά. Τη στιγμή που οι πόλεμοι των ταυτοτήτων μαίνονται σε όλο τον κόσμο και, φυσικά, στην Ευρώπη και τα Βαλκάνια, η κάμερα του σκηνοθέτη φωτίζει τις πολλαπλές ταυτότητες όχι ως βαρίδια της ιστορίας, άλλα ως πυξίδες για ένα καλύτερο μέλλον.
Κεντρική εικόνα θέματος: Από την ταινία «Ένα απλό ατύχημα»
