Το Goethe-Institut Athen σε συνεργασία με το Ethnofest (Φεστιβάλ Εθνογραφικού Κινηματογράφου της Αθήνας) σάς προσκαλεί σε ένα κινηματογραφικό πρόγραμμα αφιερωμένο στη μνήμη των Θυμάτων του Εθνικοσοσιαλισμού. Στις 25 Ιανουαρίου θα προβληθεί η ταινία Ο τελευταίος των αδίκων (2013) του Claude Lanzmann (Κλοντ Λανζμάν).
Τo 1975, ο Κλοντ Λανζμάν είχε κάνει γυρίσματα στη Ρώμη, για την ταινία Shoah, με τον Μπένγιαμιν Μούρμελσταϊν, τον μοναδικό επιζήσαντα «Πρεσβύτερο» (Judenältester) και τελευταίο πρόεδρο του Εβραϊκού Συμβουλίου στο Γκέτο του Τερεζίενστατ, αλλά δεν χρησιμοποίησε ποτέ αυτές τις λήψεις. Μέχρι τώρα.
Η πολύωρη συνέντευξη με τον Μούρμελσταϊν θα υπερέβαινε τη σύλληψη της τανίας Shoah. Τώρα, ο Λανζμάν σκηνοθέτησε τις συνομιλίες με θέμα τον αμφιλεγόμενο ρόλο του Μούρμελσταϊν ως ηγετικής δύναμης, ρόλο που του επιβλήθηκε παρά τη θέλησή του, προσθέτοντας νέες λήψεις από τη Βιέννη, την Πολωνία, το Ισραήλ και το «γκέτο-βιτρίνα» Τερεζίενστατ.
Μετά την προσάρτηση της Αυστρίας στη Γερμανία το 1938, ο ραβίνος Μούρμελσταϊν, ως υψηλόβαθμος αξιωματούχος της ελεγχόμενης από τον Άντολφ Άιχμαν Εβραϊκής Κοινότητας της Βιέννης και ως «Πρεσβύτερος» του γκέτου Τερεζίενστατ, αγωνίστηκε επί επτά ολόκληρα χρόνια ενάντια στην εξόντωση. Ταυτόχρονα, βοήθησε 121.000 Εβραίους να μεταναστεύσουν.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η ταινία αποκαλύπτει την ασυνήθιστη προσωπικότητα του Μούρμελσταϊν, την εντυπωσιακή του ευφυΐα, το ακλόνητο θάρρος και το γερό μνημονικό του. Ο εκπληκτικός αφηγητής διηγείται με τρόπο ειρωνικό, σαρκαστικό και ειλικρινή ιστορίες που καλύπτουν τρεις περιόδους, από το Νίσκο της Πολωνίας στο Τερεζίενστατ και από τη Βιέννη στη Ρώμη.
Ταυτότητα ταινίας
Ο τελευταίος των αδίκων / Le Dernier des injustes / The Last of the Unjust
- Κλοντ Λανζμάν
- Χώρες παραγωγής: Γαλλία/Αυστρία
- Έτος παραγωγής: 2013
- Διάρκεια: 210′
- Γερμανικά με ελληνικούς υπότιτλους
Κλοντ Λανζμάν
Ο Κλοντ Λανζμάν (Claude Lanzmann) γεννήθηκε το 1925 στο Παρίσι. Το 1943, κι ενώ ήταν μαθητής Λυκείου, προσχώρησε στην Αντίσταση του Κλερμόν-Φεράν και έδρασε σε συνθήκες παρανομίας. Το 1947 έλαβε τον διδακτορικό του τίτλο στη Φιλοσοφία. Το 1948-49 δίδαξε ως λέκτορας στο Ελεύθερο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου. Από το 1952, μετά τη συνάντησή του με τον Jean-Paul Sartre και τη Simone de Beauvoir, υπήρξε μόνιμος συνεργάτης και αργότερα αρχισυντάκτης του θρυλικού πολιτικού-λογοτεχνικού περιοδικού Les Temps Modernes. Από το 1970 παρουσίασε τις πρώτες κινηματογραφικές δουλειές του και ξεκίνησε την πολιτική του δράση κατά της γαλλικής πολιτικής στην Αλγερία. Το καλοκαίρι του 1973 άρχισε να δουλεύει πάνω στην ταινία Shoah, την οποία ολοκλήρωσε το 1985 – δηλαδή 12 χρόνια αργότερα. Η ταινία έτυχε παγκόσμιας αναγνώρισης και αποτελεί γεγονός τόσο από κινηματογραφική όσο από ιστορική άποψη.
Ο Κλοντ Λανζμάν τιμήθηκε με πλήθος διακρίσεων, μεταξύ άλλων με το Médaille de la Résistance, παρασημοφορήθηκε ως Ταξιάρχης του Ordre National du Mérite (του Εθνικού Τάγματος της Αξίας), ως Ταξιάρχης της Légion d’Honneur (της Λεγεώνας της Τιμής) – της υψηλότερης τιμητικής διάκρισης στη Γαλλία που απονέμεται σε στρατιωτικούς και πολίτες για τις υπηρεσίας τους. Αναγορεύθηκε επίτιμος διδάκτωρ Φιλοσοφίας από το Εβραϊκό Πανεπιστήμιο της Ιερουσαλήμ, το Πανεπιστήμιο του Amsterdam, το Πανεπιστήμιο Adelphi της Νέας Υόρκης και της Ευρωπαϊκής Σχολής Μεταπτυχιακών Σπουδών στο Saas-Fee της Ελβετίας. Από το 1998 ήταν μέλος της Ακαδημίας των Τεχνών του Βερολίνου, στο Τμήμα της Τέχνης του Κινηματογράφου και των Μέσων. Το 2013 κυκλοφόρησε η ταινία του με τίτλο Le dernier des injustes [Ο τελευταίος των αδίκων], μια συνέντευξη-συνομιλία του Λανζμάν με τον ραβίνο Benjamin Murmelstein, τον τελευταίο πρόεδρο του Εβραϊκού Συμβουλίου του γκέτο του Theresienstadt. Την ίδια χρονιά ο σκηνοθέτης τιμήθηκε στο Φεστιβάλ του Βερολίνου με τη Χρυσή Άρκτο για το συνολικό του έργο. O Λανζμάν μίλησε διεξοδικά για τη δουλειά του στην ταινία Shoah στο ντοκιμαντέρ που κυκλοφόρησε το 2015 με τίτλο Claude Lanzmann: Spectres of the Shoah, το οποίο γύρισε ο Adam Benzine. Η αυτοβιογραφία του Λανζμάν με τίτλο Le lièvre de Patagonie [Ο Λαγός της Παταγονίας] κυκλοφόρησε το 2010. Ο Κλοντ Λανζμάν πέθανε στις 5 Ιουλίου 2018 στο Παρίσι σε ηλικία 92 ετών.
