Το νέο μυθιστόρημα του Ρεβέρτε αφηγείται μια ιστορία πολέμου και κατασκοπείας, η οποία έλαβε χώρα κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στο Γιβραλτάρ όταν το 1942-1943 μια ομάδα παράτολμων Ιταλών δυτών, μέλη της Regia Marina, επιτέθηκε σε βρετανικά πολεμικά θωρηκτά στο Γιβραλτάρ. Οι Ιταλοί δύτες βύθισαν και προκάλεσαν ζημιές σε συνολικά δεκατέσσερα συμμαχικά πλοία στο Γιβραλτάρ και στον κόλπο της Αλχεθίρας.

Εκκινώντας από αυτό το συγκλονιστικό επεισόδιο ο Ρεβέρτε υπογράφει ένα μυθιστόρημα περιπέτειας, εμπνευσμένο από τα πραγματικά γεγονότα, εντάσσοντας στη μυθιστορηματική του μετάπλαση φανταστικούς ήρωες που εμπλουτίζουν την αφήγηση και δημιουργούν τις συνθήκες μιας ολοκληρωμένης αφηγηματικής πορείας. Τα ιστορικά στοιχεία που ενσωματώνει ο Ρεβέρτε είναι εντυπωσιακά, ιδιαίτερα όταν περιγράφει τις ανθρώπινες τορπίλες, μηχανικό όπλο των Ιταλών δυτών που ελάχιστοι γνωρίζουν και που η χρήση του μόνο αυτοκτονική τάση υποδηλώνει από τους χειριστές του.

Καθώς μαίνεται ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος το Γιβραλτάρ παραμένει το λιμάνι του βρετανικού στόλου. Η ειδικά εκπαιδευμένη ομάδα των Ιταλών δυτών σχεδιάζει και εκτελεί μια σειρά επιδρομών με στόχο να πλήξει τον βρετανικό στόλο, χρησιμοποιώντας τορπίλες πάνω στις οποίες καβαλούν δύτες, δύο σε κάθε μία, προσεγγίζουν τα πλοία και δένουν ένα τμήμα της τορπίλης επάνω τους, ώστε να το ανατινάξουν.

Η αφήγηση αρχίζει με μια εντυπωσιακή πρώτη σκηνή όταν περπατώντας κατά μήκος της παραλίας νωρίς το πρωί μια νεαρή βιβλιοπώλης, η Έλενα Αρμπουές, ιδιοκτήτρια του βιβλιοπωλείου της μικρής πόλης Λα Λίνεα,  θα βρει έναν από αυτούς τους δύτες, όπως τον έχει ξεβράσει η θάλασσα στην ακτή. Η Έλενα θα σπεύσει να τον βοηθήσει και να ειδοποιήσει για την ύπαρξή του, ώστε να τον παραλάβουν οι άντρες της μονάδας του. Και μαζί του θα δει να αλλάζει η δική της ζωή και θα καταλάβει ότι τα παιχνίδια της αγάπης μπορεί να γίνουν η αφετηρία για μια μεγάλη περιπέτεια ζωής, ένα επικίνδυνο παιχνίδι του πεπρωμένου που ακόμα και μέσα στη δίνη του πολέμου καταφέρνει να προσδιορίζει την ανθρώπινη μοίρα.

Σε δεύτερο επίπεδο ο χρόνος μετατίθεται στις αρχές της δεκαετίας του ‘80, όταν ένας δημοσιογράφος προσπαθεί μέσα από μαρτυρίες και προσωπική έρευνα να καταγράψει αυτά τα γεγονότα και να αναδείξει την ιστορία. Το αφηγηματικό πλαίσιο αλλάζει και ο αναγνώστης παρακολουθεί υπό το πρίσμα της χρονικής απόστασης τη ροή των γεγονότων αλλά και την υπαρκτική εξουσία της αγάπης.

Ο Ρεβέρτε περιγράφει τους τόπους και τους χρόνους με εμβρίθεια. Ανασυστήνει τις εποχές με αδρές πινελιές και στήνει τους ήρωές του ανάμεσα στα γεγονότα επικεντρωμένος και στην παραμικρή λεπτομέρεια. Αναδεικνύοντας ταυτόχρονα με τα αληθινά γεγονότα, τις ανθρωποτορπίλες και την κατασκοπεία, τα σκοτεινά νερά και τις βόμβες μια τρυφερή ερωτική ιστορία, κινητήριο δύναμη για την εξελικτική πορεία του ανθρώπου σε μια εποχή που ο πόλεμος και οι ιστορικές συγκυρίες συνθλίβουν τα όνειρά του στο πέρασμά τους.

Για μια ακόμη φορά μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει ο τρόπος της αφήγησης που επιλέγει ο Ρεβέρτε. Τα γεγονότα δίνονται από διαφορετική οπτική γωνία επιτρέποντας στον αναγνώστη να αφουγκραστεί την ιταλική, την ισπανική αλλά και την αγγλική θέση και αντίδραση σε αυτά. Οι  ήρωές του είναι άνθρωποι καθημερινοί, χωρίς την υπερβολή του ήρωα αλλά με τη βαθιά συναίσθηση ότι σε κάθε πόλεμο όλοι έχουν εκ προοιμίου ηττηθεί αλλά μάχονται για την αξιοπρέπεια των ηθικών αξιών τους και των προσωπικών τους ορίων. Ο Ρεβέρτε δεν ηρωοποιεί κανέναν, απλώς αναδεικνύει ένα κομμάτι από τη ζώσα Ιστορία της εποχής. Η γλωσσική αισθητική που επιλέγει αυτό ακριβώς το στοιχείο της αφήγησής του υπηρετεί και κατορθώνει να μεταφέρει τόσο την ατμόσφαιρα όσο και τις ψυχολογικές διακυμάνσεις των πρωταγωνιστών αυτών των γεγονότων με ακρίβεια προκαλώντας το αναγνωστικό ενδιαφέρον.

Τη μετάφραση από τα ισπανικά υπογράφει η Τιτίνα Σπερελάκη.

Διαβάστε επίσης:

Αρτούρο Πέρεθ-Ρεβέρτε – Ο Ιταλός: Ένα βιβλίο με μια συγκλονιστική ιστορία για τον έρωτα, τη θάλασσα και τον πόλεμο