“Ο φόνος της ερωμένης”: Στα άγνωστα μονοπάτια του κ. Γκρέι

Λάτρης του Λάβκραφτ καθώς ανήκε σε έναν κύκλο συγγραφέων με αναφορά στον Λάβκραφτ με τον οποίο αλληλογραφούσαν, ο Κάτνερ είναι από τους λησμονημένους συγγραφείς που όμως μνημονεύεται από πολλούς μεταγενέστερους και είναι σημείο αναφοράς τους. Ο Ρέι Μπράντμπουρι, συγγραφέας του Φαρενάιτ 451, παραδέχθηκε πως η επιρροή του Κάτνερ στο έργο του ήταν τέτοια που ουσιαστικά ο τελευταίος ήταν που έγραψε τις τελευταίες 300 σελίδες του περίφημου αυτού έργου.

Ο Κάτνερ, ο οποίος έγραφε με διάφορα ψευδώνυμα, δεν είναι γενικά και ειδικά στην Ελλάδα από τα ηχηρά ονόματα της αστυνομικής λογοτεχνίας. Μετά όμως από την έκδοση δύο βιβλίων της σειράς “Ιστορίες του κυρίου Γκρέι” από τις εκδόσεις Αλεξάνδρεια, θεωρώ πως το ελληνικό κοινό θα αγαπήσει ένα διαχρονικό και ποιοτικό συγγραφέα με αστυνομικό δαιμόνιο στην αφήγησή του, ανατροπές και συγκινήσεις που αφορούν πολλούς, ανάμεσά τους εραστές και ερωμένες κάθε φύσεως!

Η δε γυνή να φοβήται τον άντρα

Ο Κάτνερ αγγίζει με την αφήγησή του την απιστία αντρών και γυναικών, τις παράνομες σχέσεις και τις εξωσυζυγικές ατασθαλίες που ταλανίζουν κάθε κοινωνία από καταβολής κόσμου. Αναδεικνύει μέσα από την αστυνομική πλοκή και τις έντονες ανατροπές που προκύπτουν κατά τη διάρκεια της εξέλιξης της περίπλοκης υπόθεσης όλα αυτά που συζητιούνται μυστικά ή ανοιχτά σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις.

Ο Κάτνερ εισβάλλει στα άδυτα των ερωτικών περιπτύξεων και των συγκρούσεων πάθους και μας αποκαλύπτει κρυφές αδυναμίες και τρωτά σημεία των αδύναμων ανθρώπων που εξωθούνται ακόμα και στο έγκλημα προσπαθώντας να καλύψουν ή να σβήσουν εντελώς τα ίχνη τους. Σκοπός του δεν είναι βέβαια απλά και μόνο να αποκαλύψει το δολοφόνο αλλά να ραντίσει με μυστήριο και εκπλήξεις τη διαδρομή ως εκεί.

Ο κύριος Γκρέι είναι ο πρωταγωνιστής, ο γενναίος, ο ευγενής και πολυμήχανος Οδυσσέας του Κάτνερ. Με όπλο στη φαρέτρα του την ενδελεχή του και ασίγαστη επιθυμία να εξηγήσει τα ανεξήγητα και να οδηγηθεί στην εξιχνίαση του εγκλήματος της ερωμένης Μπέβερλι Μποντ, ο Γκρέι κινδυνεύει ο ίδιος αλλά δεν εγκαταλείπει ούτε και παραδίνεται.

Σκιαγραφώντας την προσωπογραφία του θα μπορούσαμε να φανταστούμε έναν κύριο με έντονα χαρακτηριστικά, εξόχως ενεργητικό, γοητευτικό αλλά και πολύ ευφυή, έναν επιθεωρητή ψυχαναλυτή αντάξιο του Σέρλοκ Χολμς. Θα βρεθεί ενώπιον των δικών του αγωνιών για το προς τα που οδηγείται ο ίδιος ως προς τον ένοχο, θα ανακρίνει, θα ψυχολογήσει, θα αναλύσει, θα μας εντάξει σε ένα περιβάλλον έντονων διεργασιών όπου όλα είναι ρευστά και όλα χρήζουν έρευνας.

Όταν η ερωμένη βρίσκεται δολοφονημένη αρχίζει η σειρά επαφών του Γκρέι με το περιβάλλον της, το οποίο εμφανίζεται συγκλονισμένο και προβληματισμένο. Θα ανακριθούν σύζυγοι και από τις δύο πλευρές, ύποπτοι άντρες και ύποπτες γυναίκες που δεν έχουν άλλοθι, άλλοι κοντινοί φίλοι ή γνωστοί ώστε ο μίτος της Αριάδνης να ξετυλιχτεί και να οδηγήσει στη λύση του αινίγματος.

Οι ισχυρές ενδείξεις πολλές φορές φέρνουν αντίθετα αποτελέσματα και αποπροσανατολίζουν ακόμα και τον πιο ικανό και δαιμόνιο επιθεωρητή και ο Γκρέι οφείλει να ξεδιπλώσει εδώ τις μαντικές του ικανότητες μέχρι να βρει τις αποδείξεις που θα του εξασφαλίσουν βεβαιότητα. Οι ανακρίσεις πάνε και έρχονται και ο ρόλος του Γκρέι γίνεται όλο και πιο δυσχερής, προσπαθώντας να συνδυάσει τον επιθεωρητή με τον ψυχαναλυτή για το μέγιστο δυνατό αποτέλεσμα.

Με τη συνδρομή της ψυχανάλυσης

Σε αυτό το μονοπάτι των αποκαλύψεων και των συγκινήσεων βοηθός του και ισχυρός σύμμαχός του στο χτίσιμο της πλοκής και της αφήγησης είναι η ψυχανάλυση. Μην ξεχνάμε πως η επιρροή Φρόυντ και η επιστήμη της ψυχανάλυσης των σχολών Γιουνγκ και Φρόυντ αναπτύσσεται έντονα εκείνη την εποχή και καθίσταται καθοριστικό εργαλείο ερμηνείας των ανθρώπινων παθών και πόθων. Η ψυχανάλυση είναι ικανή να αποκρυπτογραφήσει όλα αυτά που συμβαίνουν εντός της ανθρώπινης ύπαρξης, να συνδράμει ακόμα και την αστυνομία στη διαλεύκανση δολοφονιών όπως αυτή της Μπέβερλι Μποντ, η οποία έλαβε χώρα κάτω από περίεργες και αδιευκρίνιστες συνθήκες.

“Βάζοντας το κλειδί στη μίζα, συνειδητοποίησε ποια ήταν η λάθος νότα εκεί μέσα. Ο ερημίτης αποτραβιέται από τον κόσμο με αργές διαβαθμίσεις. Όταν το σχέδιο ολοκληρωθεί, παριστάνει ότι δεν βρίσκεται καν στο σπίτι. Αφήνει την αλληλογραφία να στοιβάζεται στο κατώφλι. Κόβει το γκάζι και το ηλεκτρικό. Δεν έχει καμία επαφή, αν μπορεί να το αποφύγει, με τον αναξιόπιστο έξω κόσμο”. Η αφήγηση κρύβει πολλά στοιχεία δανεισμένα από τον Λάβκραφτ καθώς η επιρροή είναι σαφής, οι συνθήκες παραπέμπουν ουκ ολίγες φορές πιο πολύ σε λογοτεχνία τρόμου παρά αστυνομική και ο Γκρέι θυμίζει ήρωα των ιστοριών του Κθούλου έτοιμος να γίνει βορά στις ορέξεις παράφρονων υπόπτων που είναι ικανοί για όλα προκειμένου να γλιτώσουν.

Ο Κάτνερ με τις ιστορίες του Γκρέι, κάποιες από τις οποίες έγιναν και ταινίες στον κινηματογράφο, υπογράφει αφηγήσεις με έντονο το συναίσθημα της έντασης και της έκπληξης, υποθέσεις ντυμένες με ένα μανδύα που κινείται ανάμεσα στο φανταστικό και το αστυνομικό, το εκκεντρικό και το ψυχαναλυτικό, ένα σύνολο στοιχείων που αιχμαλωτίζουν τον αναγνώστη και τον καθηλώνουν σε μία δράση δίχως όρια και με κομμένη την ανάσα για την τελική έκβαση.

Απόσπασμα

“Οι μόνοι που ομολογούν είναι εκείνοι που έχουν άλλοθι”