Ο δρόμος προς το Σαντιάγο: Από την διαδικτυακή πλατφόρμα Rembrandt and the Cat

Πρόκειται ίσως για τον σημαντικότερο μελετητή αυτού του πολιτισμικού φαινόμενου που δεν σταμάτησε ποτέ να εμπνέει τους ανθρώπους με αποτέλεσμα να αποτελεί μέχρι τις μέρες μας έναν από τους πιο ελκυστικούς προορισμούς σε παγκόσμιο επίπεδο.

Η Γαλικία, μια ενδιάμεση από την αρχαιότητα περιοχή ανάμεσα στη Γη και το Επέκεινα, ήταν προορισμένη να διαδραματίσει έναν κεντρικό ρόλο σε έναν από τους θρύλους της αποστολικής διασποράς. Αυτή η περιοχή αποτέλεσε το υπόβαθρο για τη διάδοση της διδασκαλίας του Αγίου Ιακώβου (Santiago) και της μεταφοράς των λειψάνων του από τη Γιάφα της Παλαιστίνης στο Padrón της Γαλικίας, μετά τον αποκεφαλισμό του στην Ιερουσαλήμ. Η επανεύρεση (invectio) του τάφου του Αγίου Ιακώβου τον 9ο αιώνα, αποτέλεσε την απαρχή της ίδρυσης της πόλης της Compostela. Το ιερό του γρήγορα έγινε τόπος προσκυνήματος, αποτελώντας σημαντικό πόλο έλξης, που συνδύαζε τη χριστιανική αφοσίωση στην προσκύνηση των λειψάνων με μια τοποθεσία που βρίσκονταν στο Τέλος του Κόσμου (Finis Terrae).

Οι βασικές διαδρομές που ακολουθούσαν οι προσκυνητές του Μεσαίωνα για να φτάσουν στην Compostela και να λάβουν την πολυπόθητη άφεση των αμαρτιών τους περιγράφονται στον Codex Calixtinus, ένα εικονογραφημένο χειρόγραφο του 12ου αιώνα που φυλάσσεται στον καθεδρικό του Santiago de Compostela. Σήμερα τόσο οι ειδικοί ερευνητές, όσο και οι σύγχρονοι προσκυνητές βρίσκουν συναρπαστικό το να ακολουθούν τις διαδρομές που περιγράφονται σε αυτόν τον μεσαιωνικό «ταξιδιωτικό οδηγό».

Τον σημαντικό ρόλο που έπαιξαν οι μεσαιωνικές διαδρομές του Δρόμου προς τον Άγιο Ιάκωβο για την εξέλιξη της Ευρώπης, και συνεπώς στη διαμόρφωση της ευρωπαϊκής αυτοσυνειδησίας, ήταν αναμφισβήτητα ο λόγος που συντέλεσε στην ένταξη των διαδρομών αυτών στα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO το 1993. Το “Camino” θεωρείται σήμερα ένα παγκόσμιο φαινόμενο, που φέρνει κοντά ανθρώπους από διαφορετικά έθνη, πολιτισμούς και γλώσσες από όλο τον κόσμο. Καθώς το παρόν και το επόμενο έτος (2021-2022) θεωρούνται ιερά για πολλούς προσκυνητές, χιλιάδες ανθρώπων αναμένεται να επισκεφθούν το Santiago de Compostela κατά τους επόμενους μήνες, αν βέβαια κάτι τέτοιο επιτρέψει η κατάσταση της πανδημίας.

Την ιστορία, την τέχνη, τις καταβολές και τη σημασία του χιλιόχρονου αυτού προσκυνήματος θα έχουμε τη χαρά να γνωρίσουμε από τον πιο σημαντικό ίσως ερευνητή του “Camino”, τον καθηγητή Μεσαιωνικής Τέχνης του Πανεπιστημίου της Βαρκελώνης και ένθερμου φιλέλληνα, Manuel Castiñeiras, την Πέμπτη 21 Ιανουαρίου 2021 στην πολιτιστική πλατφόρμα Rembrandt and the Cat.