Νυχτερινές εικόνες είναι ο τίτλος της νέας ενότητας του 53ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, που στοχεύει να αναδείξει την underground πλευρά του σινεμά…

… και θα διεξαχθεί στις 2-11 Νοεμβρίου 2012.

Ταινίες που καταρρίπτουν ταμπού, εξερευνούν τη σκοτεινή όψη της ανθρώπινης φύσης και επαναστατούν με το δικό τους τρόπο, προκαλούν τους υποψιασμένους θεατές και προσκαλούν τους μη μυημένους να τις ανακαλύψουν.

Η καυστική, αιρετική ματιά του έλληνα σκηνοθέτη Κώστα Ζάπα και το πειραματικό, ανήσυχο βλέμμα του νέου ισραηλινού δημιουργού Λιόρ Σαμρίζ / Lior Shamriz, θα εγκαινιάσουν στη φετινή διοργάνωση, την «απαγορευμένη» ζώνη του Φεστιβάλ.

Κώστας Ζάπας
Συνεπής σε ένα σινεμά με αυθεντικά προσωπικό στίγμα, ο Κώστας Ζάπας ξεγυμνώνει με σκληρό ρεαλισμό μια κοινωνία σε αποσύνθεση, δυναμιτίζοντας τα όρια των προκαταλήψεων. Ενδεικτικό της ιδιαίτερης ταυτότητάς του είναι η συμφωνία με την Trust Film Sales, την εταιρία διεθνών κινηματογραφικών πωλήσεων της Zentropa του Λαρς φον Τρίερ, για εκπροσώπηση του συνόλου του έργου του έλληνα σκηνοθέτη. Προσεχώς, αναμένεται και η επόμενη ταινία του Κώστα Ζάπα με τίτλο Frankenstein: A Death Odyssey, τη μουσική της οποίας θα υπογράψει ο διεθνούς φήμης ιάπωνας συνθέτης Σιγκέρου Ουμεμπαγιάσι, γνωστός από τις συνεργασίες του, μεταξύ άλλων, με τους Ζανγκ Γιμού και Γουόνγκ Καρ Γουάι στις ταινίες Ιπτάμενα στιλέτα, 2046, κ.ά.

Στο φακό του Ζάπα, η αστική καθημερινότητα ιδωμένη μέσα από την οικογένεια, τη σεξουαλικότητα και την πολιτική, εκτίθενται πρωτόγονα, απαλλαγμένα από καθετί συμβατικό. Οι επιθετικοί διάλογοι, οι γκροτέσκ χαρακτήρες και η «βρώμικη» ατμόσφαιρα των ψηφιακών καρέ του, συνηγορούν στα παραπάνω, αποφεύγοντας ταυτόχρονα την παγίδα της «πρόκλησης για την πρόκληση». Ο απαγορευμένος ερωτισμός, η αυταρχική βία και η κατάλυση των ηθικών νόμων μέσα στους κόλπους του κλειστοφοβικού ενδοοικογενειακού περιβάλλοντος κυριαρχούν στην τριλογία των ταινιών Uncut Family (2004), The Last Porn Movie (2006) και Μικρές ελευθερίες (2008). Εδώ ο δημιουργός αποδομεί χωρίς περιστροφές την ελληνική πυρηνική οικογένεια ως παθογενή βάση της γενικευμένης κοινωνικής κρίσης. Στην τελευταία του ταινία Η ανταρσία της Κόκκινης Μαρίας (2010), αποκρυσταλλώνεται η άποψη αυτή, υπό πολιτικό πρίσμα αυτή τη φορά, μέσα από ένα πανκ μανιφέστο για την προσωπική επανάσταση δύο αντι-ηρώων, το οποίο, όπως όλη η φιλμογραφία του Κώστα Ζάπα, εκφράζει τολμηρά τη μεγαλύτερη ίσως αρετή του σινεμά του: ωμό, ακραίο, αλλά απόλυτα αληθινό, όπως άλλωστε και η πραγματική ζωή.

Λιόρ Σαμρίζ
Το ανατρεπτικό πνεύμα ορίζει το έργο του Λιόρ Σαμρίζ.  Γεννημένος το 1978 στο Ισραήλ, με βάση του το Βερολίνο, ο νεαρός σκηνοθέτης χαράσσει πρωτόγνωρες κινηματογραφικές διαδρομές, με πυξίδα του τον πειραματισμό, τόσο θεματικό όσο και υφολογικό. Ζητήματα ταυτότητας, κουλτούρας και σεξουαλικότητας επανεξετάζονται στο έργο του, με διάθεση αυτοσχεδιασμού και ευέλικτη κινηματογραφική γλώσσα. Ο Σαμρίζ συνθέτει ένα πολυμορφικό σινεμά αναμειγνύοντας επιρροές από το video art και την avant garde σκηνή, δημιουργώντας εν τέλει έναν δικό του κόσμο που προσομοιάζει με ένα ιδιοσυγκρασιακό home movie.

Χαρακτηριστικό της ανήσυχης φύσης του δημιουργού, είναι και το ημιαυτοβιογραφικό ντεμπούτο του Japan Japan (2007), με ήρωα ένα νεαρό που ζει στο Τελ Αβίβ αλλά ονειρεύεται να πάει στην Ιαπωνία, το οποίο κόστισε μόλις 200 ευρώ και βαδίζει μέσα από ένα μωσαϊκό στυλ, στα όρια του DIY κινηματογράφου. Η ταινία προβλήθηκε σε διεθνή φεστιβάλ ανά τον κόσμο, αλλά και στο Μουσείο MoMa της Νέας Υόρκης. Η μοντέρνα πολυπολιτισμικότητα απασχολεί τον σκηνοθέτη και στο Saturn Returns (2009), έναν πολιτικά ανορθόδοξο φόρο τιμής στο punk underground σινεμά, ενώ οι δεσμοί μεταξύ γονιών και παιδιών αναδεικνύονται στα The Magic Desk (2010) και Mirrors for Princes (2011). Στο ατμοσφαιρικό A Low Life Mythology (2012), ο σκηνοθέτης εστιάζει σε ένα νεαρό ζευγάρι καλλιτεχνών, με στόχο να διερευνήσει πώς αλληλοδιαπλέκονται ο έρωτας και η τέχνη στη σύγχρονη μητρόπολη. Αντιπροσωπευτικά δείγματα του σκηνοθετικού ύφους του Λιόρ Σαμρίζ αποτελούν οι μικρού μήκους ταινίες του. Στο 53ο ΦΚΘ θα προβληθούν και τα μικρού μήκους φιλμ Albania (2002), Ho! Terrible Exteriors (2006), Before the Flowers of Friendship Faded Friendship Faded (2007), The Vacuum Cleaner (2008), καθώς και η πιο πρόσφατη δημιουργία του σκηνοθέτη με τίτλο Beyond Love and Companionship (2012).