Η ζωγραφική του Mózes Incze μας θέτει υπαρξιακά ερωτήματα όπως το νόημα της πραγματικότητας, την ικανότητα να προσεγγίσουμε την ανθρώπινη ύπαρξη μέσα από την παράσταση της ή την σύγκρουση του χώρου και του χρόνου όπως καθορίζεται από τεχνικές παραμέτρους και πιθανότητες που προκύπτουν στην βιωμένη πραγματικότητα μέσα από μία νέα και πολλές φορές διαφορετική οπτική. Η φιλοσοφική διάσταση της σκέψης του δημιουργού εκφράζεται σε εικαστικές προσεγγίσεις που δεν είναι πάντα προφανείς στους θεατές με την πρώτη ματιά. Η δουλειά του είναι εικαστικές μεταφορές που περιπλέκονται σε ένα σύνθετο σύστημα από σύμβολα, ιερές και μυθολογικές αναφορές, απαιτούν την μέγιστη προσοχή του αποδέκτη τους, την πνευματική και αισθητική του προετοιμασία. Οι πίνακές του επιτυγχάνουν την οπτική συνάντηση μέσα από το μυστικιστικό φως που τις περιβάλλει, αυτό μαρτυρά την καλλιτεχνική αρτιότητα του ζωγραφικού του έργου στον επίμονο και παρατηρητικό θεατή. Ακόμα ο θεατής απολαμβάνει μία διανοητική εμπειρία που επικεντρώνεται σε σύγχρονα και επίμαχα ερωτήματα που προκύπτουν καθημερινά, σε διαφορετικά επίπεδα.

“Όλοι έχουμε τις ζωές μας (…) αλλά πεπρωμένο έχουν μόνο όσοι το νόημα της ύπαρξης του ανθρώπου προκύπτει από τα μονοπάτια της ζωής τους, στους ίδιους ή σε όσους μπορούν να το ακούσουν.”

Ο Mózes Incze εξερευνάει όλο και περισσότερο ιερά θέματα από το 2013. Οι θεϊκοί νόμοι παρουσιάζουν μία ορισμένη σταθερότητα όπως και ένα συνεκτικό σύστημα που δεν είναι επηρεασμένο από τον κόσμο των ανθρώπων. Υπόσχονται αιωνιότητα, παρουσιάζουν πως η αλήθεια και η σιγουριά μπορούν να βρεθούν στο διαρκώς μεταβαλλόμενο παρόν.

Οι λογοτεχνικές θεωρίες των August Wilhelm και Friedrich Schlegel που αφορούν την ποίηση δίνουν ακόμα μία ματιά στην κύρια προσέγγιση του Mózes Incze ως δημιουργού: η ποίηση είναι “η πραγματική δημιουργία και διαμόρφωση” που συμβαίνει στο μυαλό του καλλιτέχνη, κάτι που μπορεί ως εσωτερική διαδικασία να ξεπερνάει όλες τις πρωταρχικές υλικές αναπαραστάσεις. Είναι γραμμένο από τον ίδιο σε άλλο σημείο: “Στην ποίηση αυτό που είναι ήδη σχηματισμένο ανασχηματίζεται, ο σχηματισμός της φωνής του είναι ατελείωτος όπως η ικανότητα του πνεύματος να επιστρέφει στον εαυτό του μέσα από υψηλές και υψηλότερες αντανακλάσεις”. Ακολουθώντας την φιλοσοφική σκέψη του Mózes Incze, η έννοια του χρόνου και του χώρου παίρνουν νέο νόημα στο καλλιτεχνικό του έργο.

Árvai Józsa Kitty
Art Historian

Μυρτώ Πετάση
Μετάφραση και επιμέλεια κειμένου

Κεντρική εικόνα θέματος: Mózes Incze, 2021, Ringató, Rocking 60×70 cm. Λεπτομέρεια έργου.