Τέσσερις νέοι Έλληνες δεξιοτέχνες μας ταξιδεύουν σε μουσικά ακούσματα του 20ού αιώνα σε μια μοναδική συναυλία, στη Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών …

στις 21 Μαΐου 2011.

Ο Αντώνης Σουσάμογλου, ο Σπύρος Μουρίκης, ο Άγγελος Λιακάκης και ο Τίτος Γουβέλης είναι όλοι τους διακεκριμένοι σολίστες που έχουν ερμηνεύσει έργα σύγχρονης μουσικής, συχνά και σε πρώτη εκτέλεση στην Ελλάδα. Στη συγκεκριμένη συναυλία παρουσιάζουν δύο κορυφαία έργα μουσικής δωματίου του 20ού αιώνα, με υψηλές απαιτήσεις δεξιοτεχνίας.

Οι Αντιθέσεις του Μπέλα Μπάρτοκ είναι ένα τρίο για βιολί, κλαρινέτο και πιάνο. Η ανάθεση του έργου έγινε από τον κορυφαίο βιολονίστα της εποχής Jozsef Szigeti, αλλά επίσημος «ανάδοχος» υπήρξε ο μεγάλος τζαζίστας Benny Goodman.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Ο συνθέτης αγνόησε ωστόσο τις επιταγές της ανάθεσης, ως προς τη διάρκεια και τη μορφή, αλλά διατήρησε τη φιλοσοφία αντίθεσης των συνολικά τριών μερών του. Κατά την προσφιλή του συνήθεια, ο Μπάρτοκ ενσωμάτωσε παραδοσιακές χορευτικές μελωδίες, ουγγρικές και ρουμανικές, αλλά και βαλκανικά μέτρα.

Ο Ολιβιέ Μεσσιάν δεν είχε την πολυτέλεια των αναθέσεων στο Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου, καθώς το συνέθεσε κρατούμενος σε στρατόπεδο συγκέντρωσης στη Σιλεσία. O ασυνήθιστος συνδυασμός οργάνων (πιάνο, βιολί, βιολοντσέλο, κλαρινέτο) οφείλεται στις συνθήκες του στρατοπέδου – αυτοί οι μουσικοί υπήρχαν. Η πρεμιέρα του έργου έμελλε επίσης να γίνει σε στρατόπεδο συγκέντρωσης: στις 15 Ιανουαρίου 1941 στο Γκέρλιτς εκατοντάδες κρατούμενοι είχαν την ευκαιρία να αισθανθούν –έστω και για λίγο– ξανά άνθρωποι.

Ο ίδιος ο συνθέτης, που υπερέβαλλε στις αναμνήσεις του ως προς το μέγεθος του ακροατηρίου, θα ομολογούσε αργότερα ότι ποτέ άλλοτε κοινό δεν άκουσε έργο του με τόση προσοχή και κατανόηση. Οι συνθήκες του στρατοπέδου συγκέντρωσης διαδραμάτισαν ασφαλώς ρόλο στη διαμόρφωση της σύνθεσης, κύρια έμπνευση της οποίας υπήρξε σύμφωνα με τον ίδιο τον Μεσσιάν η Αποκάλυψη του Ιωάννη. Ωστόσο, η διαπραγμάτευση του ζητήματος του χρόνου, πέρα από την προφανή αναφορά στην κατάσταση της εποχής, γίνεται και σε ένα αμιγώς μουσικό επίπεδο.

Αντώνης Σουσάμογλου: βιολί και συντονισμός παράστασης
Σπύρος Μουρίκης: κλαρινέτο
Άγγελος Λιακάκης: βιολοντσέλο
Τίτος Γουβέλης: πιάνο

ΕΡΓΑ
Béla Bartók
Αντιθέσεις (1938)
Olivier Messiaen
Quatuor pour la fin du temps [Κουαρτέτο για το τέλος του χρόνου] (1940)