Το θεατρικό έργο «Η Γυναίκα και ο Ακροβάτης», παρότι τιμήθηκε το 1987 με βραβείο στον διαγωνισμό του Υπουργείου Πολιτισμού για Νέους Θεατρικούς Συγγραφείς, δεν είχε μέχρι σήμερα παρουσιαστεί στη σκηνή — όπως επισημαίνει και ο ίδιος ο συγγραφέας του, Μιχάλης Βιρβιδάκης στο σημείωμά του στο δελτίο τύπου της παράστασης. Το CultureNow συνομίλησε μαζί του με αφορμή το πρώτο θεατρικό ανέβασμα αυτής της υπερρεαλιστικής ιστορίας από την ομάδα bijoux de kant, σε σκηνοθεσία Γιάννη Σκουρλέτη.
***
-Τι σας ενέπνευσε αρχικά να γράψετε το έργο «Η Γυναίκα και ο Ακροβάτης»;
Το έργο «Η Γυναίκα και ο Ακροβάτης» που θα δούμε σε λίγες μέρες στην νεοσύστατη σκηνή Hoodartspace της οδού Πολυκλείτου, στην Αθήνα, είναι η κατάληξη μιας επίπονης προσπάθειας να εκφραστώ ως θεατρικός συγγραφέας την εποχή που το έγραψα και όπου στην κυριολεξία δεν ήξερα ούτε τι ήθελα να πω, ούτε τι ήθελα να γράψω, ούτε και πώς ακριβώς να γράψω θεατρικούς διαλόγους και μονολόγους. Ήμουν πολύ νέος και όλα ήταν πρωτόγνωρα. Και το λέω αυτό γιατί σε ό,τι αφορά τη δική μου γραφή τουλάχιστον, η έμπνευση για την οποία με ρωτήσατε, έρχεται σιγά σιγά, απρόσκλητη, καχύποπτη και επιφυλακτική και αφορά στην αρχή μικρά τμήματα λόγου, παραδείγματος χάριν μια λέξη ή μια πρόταση ή μια ολόκληρη παράγραφο, και εν συνεχεία, καθώς τα στοιχεία αυτά τα επεξεργάζομαι στην φαντασία μου, διακλαδίζονται, συσχετίζονται με άλλα, γεννούν καινούριες λέξεις και κάποια στιγμή γίνονται σελίδες και από σελίδες σκηνές κοκ. Θέλω να πω πως η έμπνευση δεν αφορά ποτέ σε ένα έργο ολόκληρο. Αφορά στην επίμονη πάλη με τη γλώσσα να διατυπώσει μικρές ενότητες λόγου οι οποίες συνδέονται λογικά και αναγκαία με τις επόμενες και αυτές με πάρα πολλές άλλες που θα ακολουθήσουν, μέχρι να αισθανθώ πως, ναι, κάτι εδώ έχει ολοκληρωθεί και να σταματήσω. Όλη αυτή η διαδικασία μπορεί να ξεκινά από μια εικόνα που είδες ή κάποια σκέψη που έκανες ή κάποια ιδιαίτερη διάθεση μιας φευγαλέας στιγμής και κάπως έτσι αρχίζεις να βάζεις τις πρώτες λέξεις στο χαρτί χωρίς να ξέρεις τι θα ακολουθήσει και αν θα ακολουθήσει…
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
-Ανάμεσα σε αυτές τις εικόνες που αναφέρεστε, ενδέχεται να συγκαταλέγεται και ο ρόλος του Richard Basehartστο “La Strada” του Federico Fellini;
Λατρεύω τις ταινίες του Φελίνι και ειδικά το “La Strada” το έχω δει πάρα πολλές φορές. Σας ευχαριστώ για την σύγκριση! Με τιμά, ειλικρινά. Όμως δεν νομίζω να επηρεάστηκα, συνειδητά τουλάχιστον, από την ταινία… Δεν λειτουργώ έτσι ως συγγραφέας καθώς, όπως εξήγησα και παραπάνω, η έμπνευσή μου οδηγεί και οδηγείται από τις λέξεις που χρησιμοποιώ και όχι από την μίμηση αλλότριων προς την γραφή μου καταστάσεων.
-Με αφορμή τη συνεργασία με τον Γιάννη Σκουρλέτη ξαναπιάσατε το κείμενο; Προχωρήσατε σε τυχόν αναθεωρήσεις και αναπροσαρμογές;
Όταν ο Γιάννης μου ζήτησε το κείμενο να το ανεβάσει, τον παρακάλεσα να μου δώσει λίγο χρόνο να το ξανακοιτάξω, όπως και έγινε. Είχαν περάσει 40 χρόνια από την συγγραφή του και είχαν μεσολαβήσει άλλα έργα μου με πολύ πιο προχωρημένη αισθητική στα ζητήματα της γραφής τους και λύσεις σε τεχνικά ζητήματα που με ικανοποιούσαν περισσότερο. Όμως ως έργο εξακολουθούσε να μου μιλά και να με συγκινεί. Το ξαναδιάβασα λοιπόν μερικές φορές, και προσπάθησα να το προσαρμόσω στα σημερινά αισθητικά μου κριτήρια, πιο πολύ αφαιρώντας πράγματα που με ενοχλούσαν παρά προσθέτοντας, για να πω την αλήθεια.
Είμαι κι εγώ περίεργος να δω αύριο μεθαύριο τι κατάφερα πάνω στη σκηνή.
-Πώς θα περιγράφατε την Ουρανία; Ποιος είναι ο κυρίαρχος φόβος της;
Η Ουρανία είναι περισσότερο ένα αίσθημα, για να πω την αλήθεια, παρά ένας υπαρκτός άνθρωπος με σάρκα και οστά. Πώς ο Ντελακρουά παράστησε στον καμβά το αίσθημα της ελευθερίας ως μια γυναίκα που οδηγεί τους Παριζιάνους σταοδοφράγματα της Ιουλιανής Επανάστασης του 1830; Κάπως έτσι έπλασα κι εγώ λογοτεχνικά μια γυναικεία περσόνα τόσο ευαίσθητη που να μην αντέχει άλλο το άχθος της ζωής και να ζητά να πετάξει… Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι πλασμένοι με τις ίδιες αντοχές απέναντι στην χυδαιότητα της εποχής μας… Δεν είναι όλοι οι άνθρωποι πλασμένοι με τις ίδιες αντοχές απέναντι στην φθορά του χρόνου, στην κόλαση των ανθρωπίνων σχέσεων, την έλλειψη επικοινωνίας, αγάπης, πίστης… Ή για να το πω με τα λόγια της Ουρανίας, δεν αντιμετωπίζουν όλοι με τον ίδιο τρόπο το βάρος της ύπαρξής τους που ανελέητα τους σπρώχνει προς τα κάτω. Η Ουρανία λοιπόν είναι ένα μυθικό ως προς τούτο πρόσωπο που επιθυμεί να υπερβεί τον φυσικό νόμο της βαρύτητας. Και η επιθυμία της, στο έργο τουλάχιστον, ακούγεται απολύτως φυσιολογική…
-Και ο ακροβάτης είναι φανταστικό πρόσωπο; Τι εξυπηρετεί αυτή η επιλογή στην αφήγηση;
Όσο εξελίσσεται το έργο, ο ακροβάτης εκλαμβάνεται από τον θεατή ως ένα απολύτως ρεαλιστικό πρόσωπο που έχει σχέδια, φιλοδοξίες, διηγείται ιστορίες από τη ζωή του και οργίζεται με τους ανθρώπους όταν πάνε να του την φέρουν μπαμπέσικα. Ο ρόλος είναι γραμμένος με τέτοιον τρόπο που να πείθει πως κυλά αίμα στις φλέβες του… Όμως μέσα από την γενικότερη δραματουργική οικονομία του έργου δημιουργούνται κάποιες ρωγμές που σου δίνουν να καταλάβεις πως εδώ κάτι δεν πάει καλά… Κάποιο λάκκο έχει η φάβα! Η ύπαρξη του ακροβάτη ως οντολογικό φαινόμενο κατανοείται πλήρως μόνο μέσα από την εξέλιξη της ιστορίας και δη την κατάληξή της.
-Ο χώρος της ιστορίας (σοφίτα, λιμάνι, μπαλκόνι) λειτουργεί και μεταφορικά;
Νομίζω πως όλο το έργο τελικά λειτουργεί ως μεταφορά και σωστά επισημαίνετε τα στοιχεία που αναφέρατε – που δεν είναι και τα μόνα. Όμως ας αφήσουμε κάτι και για τον θεατή, ας μην τα αναλύσουμε εδώ όλα.
-Μετά τη βράβευση του έργου σας το 1987, δεχτήκατε ένα τηλεφώνημα από τον Μάνο Χατζιδάκι, ο οποίος σχολίασε θετικά τη γλώσσα του κειμένου. Τι θυμάστε από εκείνη την επικοινωνία;
Μίλησα ήδη αρκετά για το τηλεφώνημα αυτό στο Σημείωμα του Συγγραφέα που παρέδωσα στον Γιάννη Σκουρλέτη για την παράστασή του και δημοσιεύεται στον πρόλογο της έκδοσης του έργου μου από την Εταιρεία Θεάτρου ΜΝΗΜΗ, που μόλις κυκλοφόρησε. Καθώς ο Μάνος Χατζιδάκις δεν βρίσκεται πια στη ζωή, δεν θα ήθελα να αναφερθώ περισσότερο στο όνομά του γιατί δεν θα ήθελα να σκεφθεί κάποιος πως εκμεταλλεύομαι κάτι από την φήμη του…
-Πώς ήταν αυτή η συνεργασία σας με τον σκηνοθέτη Γιάννη Σκουρλέτη;
Εξ αποστάσεως και μέσω τηλεφώνου ή μέιλς. Δεν ξέρω αν γνωρίζετε πως ζω και δραστηριοποιούμαι καλλιτεχνικά στα Χανιά τα τελευταία 25 χρόνια, πράγμα που σημαίνει πως δεν είχα την δυνατότητα να παρακολουθήσω πρόβες ή να συναντηθώ και να μιλήσω με τους αξιολογότατους και πολύ αγαπητούς ηθοποιούς που συμμερίστηκαν το όραμα του σκηνοθέτη και συμμετέχουν στο ανέβασμα του έργου αν και φυσικά πολύ θα το ήθελα. Θα δω το αποτέλεσμα της διαδικασίας ως ένας απλός θεατής στην πρεμιέρα. Όμως δεν μπορώ να μην τονίσω στο σημείο αυτό πως ήδη η συμμετοχή της Αμαλίας Μουτούση και του Θανάση Δόβρη στο έργο μου με τιμά, σημαίνει πολλά για την αξία του κειμένου, και ασφαλώς εγγυάται ένα πολύ καλό αποτέλεσμα με την σφραγίδα των ΒijouxdeKant και του Γιάννη Σκουρλέτη.
-Ποια συναισθήματα σας προκαλεί το γεγονός ότι το έργο αυτό ανεβαίνει τώρα για πρώτη φορά στη σκηνή;
Ανυπομονώ να το δω!
-Και εγώ το ίδιο!
***
«Η ΓΥΝΑΙΚΑ ΚΑΙ Ο ΑΚΡΟΒΑΤΗΣ» του Μιχάλη Βιρβιδάκη
Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης
Παίζουν: Αμαλία Μουτούση, Θανάσης Δόβρης
Πρεμιέρα: Παρασκευή 2 Μαΐου 2025 στις 21:00
Παραστάσεις: Παρασκευή, Σάββατο, Κυριακή, Δευτέρα στις 21:00
bijoux de kant HOOD art space, Πολυκλείτου 21, Μοναστηράκι
Διαβάστε επίσης:
Η γυναίκα και ο ακροβάτης, του Μιχάλη Βιρβιδάκη στο bijoux de kant HOOD art space
