Οι εκδόσεις Ιβίσκος εγκαινίασαν πρόσφατα τη νέα τους σειρά με θέμα τα Διεθνή Best Sellers. Στο πλαίσιο αυτό κυκλοφόρησε το βιβλίο της Etaf Rum με τίτλο «Μια γυναίκα δεν είναι άνθρωπος», μια συγκλονιστική καταγραφή των έμφυλων διακρίσεων που οι γυναίκες υφίστανται στο Ισλάμ, μια κραυγή αγωνίας για την ενδοοικογενειακή βία και τη θέση της γυναίκας, όπως διαμορφώνεται στην ιστορία τριών γενιών παλαιστίνιων γυναικών ακόμα και μετά τη μετανάστευσή τους στην Αμερική και την απομάκρυνσή τους από την αραβική κοινωνία.

Πρόκειται για μια οικογενειακή σάγκα τριών γενεών γυναικών από την Παλαιστίνη και του αγώνα τους να διεκδικήσουν όλα όσα κατάφεραν να ονειρευτούν, αλλά και της πορείας των συμβιβασμών που αναγκάστηκαν να κάνουν, της ταπείνωσης και του εξευτελισμού που υπέστησαν, της συγκλονιστικής ενίοτε συντριβής τους. Η συγγραφέας με μια γλώσσα λιτή αλλά άκρως διεισδυτική καταφέρνει να εισχωρήσει βαθιά στον ψυχισμό αυτών των γυναικών που γεννήθηκαν γνωρίζοντας ότι δεν είναι άνθρωποι για να υψώσουν, στον βαθμό που μπορούσαν, τη φιμωμένη τους καταγγελτική κραυγή διαμαρτυρίας ενάντια σε ένα σύστημα αδιανόητο για τον δυτικό πολιτισμό. Χωρίς να ενδίδει σε μελοδραματισμούς και συγκινησιακές περιγραφές η συγγραφέας παρουσιάζει με ευθύβολο τρόπο την αλήθεια που κρύβεται πίσω από τις μαντίλες, τα χιτζάμπ και τις μπούρκες, τα όνειρα που σιγολιώνουν αλλά και τις επαναστάσεις που ωριμάζουν.

«[…] μας δίδαξαν να φιμώνουμε τη φωνή μας. Μας δίδαξαν ότι η σιωπή μας θα μας σώσει. Στην πατρίδα μου κρατάμε αυτές τις ιστορίες για τον εαυτό μας. Το να τις πούμε στον έξω κόσμο είναι κάτι το ανήκουστο, επικίνδυνο, η έσχατη ντροπή», γράφει και δίνει φωνή στην απελπισία αυτών των γυναικών που γεννήθηκαν φιμωμένες και έρημες, χωρίς δικαίωμα σε ό,τι μπορεί να ομορφαίνει τη ζωή, χωρίς δικαίωμα στον αυτοπροσδιορισμό και την ελευθερία, στην παιδεία, στην καλλιέργεια, στην προσωπική ανεξαρτησία, στην ανατροφή των παιδιών τους, στην πνευματική και σωματική τους αυτοδιάθεση.

Η προσπάθεια ανασύστασης του κόσμου αυτών των γυναικών γίνεται με εξαιρετική γλαφυρότητα και οι ήρωες, αδροί και σάρκινοι, εγγράφονται στον αναγνώστη και φέρνουν στην επιφάνεια πνιγηρά συναισθήματα προκαλώντας τον έλεο και τον φόβο πριν από την τελική κάθαρση παρουσιάζοντας ταυτόχρονα έναν πολιτισμό διακρίσεων που ανθεί ολόγυρά μας, όχι απαραίτητα μόνο στον ισλαμισμό αλλά ενδεχομένως, μέχρι πολύ πρόσφατα ίσως, πολύ κοντά μας.

Η αφήγηση κινείται με κινηματογραφικούς ρυθμούς. Τα γεγονότα εναλλάσσονται με έντονες συναισθηματικές κορυφώσεις, οι σταδιακές ανατροπές προκαλούν το αναγνωστικό ενδιαφέρον και οι περιγραφές εκτινάσσουν την αγωνία και τη συμπάθεια απέναντι στις συναισθηματικές διακυμάνσεις των ηρώων. Η αραβική νοοτροπία, η ηθογραφία ενός πολιτισμού που εκτείνεται πέρα και πολύ μακριά από τον αραβικό κόσμο διατηρώντας ήθη συχνά πέρα από κάθε ηθική, η τάξη και η ευνομία που υποκινούνται από τη σχέση των ηρώων με μια παράδοση ανελέητη για τη γυναικεία φύση και υπόσταση, τα ήθη και τα έθιμα της κοινωνίας και η ανάγκη απεγκλωβισμού τόσο των γυναικών όσο και των αντρών της αραβικής κοινωνίας από πρότυπα και στεγανά συντριπτικά για την εξελικτική της πορεία ανασυνθέτονται με εκπληκτικό τρόπο από τη συγγραφέα.

Ο αναγνώστης μπορεί να εκτιμήσει τα γεγονότα εισδύοντας εν τω βάθει στον αραβικό κόσμο μέσω μιας απρόσκοπτης αφήγησης και να απολαύσει ένα σημαντικό κείμενο. Δεν είναι τυχαίο λοιπόν που το βιβλίο, αν και πρωτοεμφανιζόμενη συγγραφέας η Etaf Rum, έχει ήδη διακριθεί στο εξωτερικό ως μπεστ σέλερ των New York Times, έχει συμπεριληφθεί ανάμεσα στα δέκα βιβλία που προτείνονται για τον Μάρτιο στη Washington Post, έχει προταθεί ως το καλύτερο μυθιστόρημα γυναίκας συγγραφέα του 2019 σύμφωνα με το Marie Claire, καλύτερο βιβλίο του καλοκαιριού σύμφωνα με το Newsweek, καλύτερο βιβλίο της εβδομάδας στην εκπομπή USA Today, ως «Ένα βιβλίο που είναι δύσκολο να το αφήσεις κάτω» σύμφωνα με τη Washington Book Review, έχει βρεθεί ανάμεσα στα 29 καλύτερα βιβλία του μήνα στο Refinery, ανάμεσα στα «Τέσσερα βιβλία που δεν μπορούσαμε να αφήσουμε κάτω τον προηγούμενο μήνα» στο Buzzfeed News, ανάμεσα στα «Βιβλία που ανυπομονούμε να αποκτήσουμε το 2019» του The Millions και η συγγραφέας του έχει συμπεριληφθεί ανάμεσα στους καλύτερους πρωτοεμφανιζόμενους συγγραφείς του πρώτου εξαμήνου του 2019 στο Electric Lit 20.

Η Ισρά, μια δεκαεπτάχρονη κοπέλα που μεγαλώνει στην Παλαιστίνη του 1990 καταλαβαίνει ότι πρέπει να ακολουθήσει τη μοίρα της όταν η οικογένειά της αρχίζει να της βρίσκει πιθανούς γαμπρούς. Αν και η μοναδική της απόλαυση είναι να διαβάζει βιβλία πολύ σύντομα θα αναγκαστεί να εγκαταλείψει την Παλαιστίνη για την Αμερική, και να βρεθεί παντρεμένη με έναν Παλαιστίνιο μετανάστη που όμως της είναι εντελώς άγνωστος. Στο Μπρούκλιν θα βρεθεί στο σπίτι μιας καταπιεστικής πεθεράς και θα βιώσει πολύ σύντομα την αποξένωση από την οικογένειά της αλλά και τον εξευτελισμό της ενδοοικογενειακής βίας από έναν άντρα που ενώ θέλει ή τουλάχιστον θα μπορούσε να θέλει να αλλάξει τις κατεστημένες νοοτροπίες είναι και ο ίδιος εγκλωβισμένος σε αυτές.

Η θέση της θα γίνει ακόμη δεινότερη όταν δεν καταφέρει να χαρίσει έναν γιο στην οικογένεια της αλλά θα φέρει στον κόσμο τέσσερα κορίτσια. Πολλά χρόνια αργότερα η Ντεγιά, η μεγάλη της κόρη θα κληθεί να αντιμετωπίσει την ίδια λογική του γάμου και της απομάκρυνσης από τις σπουδές από τη γιαγιά της. Τα πράγματα θα γίνουν πιο περίπλοκα όταν μια μυστηριώδης γυναίκα θα γίνει η αφετηρία συγκλονιστικών αποκαλύψεων και θα κινητοποιήσει ανεξέλεγκτες δυνάμεις ανατροπών και αποκαλύψεων που θα φέρουν μπροστά στα μάτια της Ντεγιά την αλήθεια του παρελθόντος και θα καθορίσουν τις αντιδράσεις της.

Ένα εξαιρετικό βιβλίο για τη σχέση θύτη και θύματος, για τα όρια μεταξύ αυτών των ιδιοτήτων, για τις κοινωνίες που οφείλουν να αλλάξουν.


Διαβάστε επίσης:

Μια γυναίκα δεν είναι άνθρωπος – Etaf Rum