«Χρειαζόταν, εν τέλει, όλη αυτή η σπινθηροβόλος περιέργεια, όλη η ακαταμάχητη τόλμη που χαρακτηρίζουν, άλλωστε, τη συμπεριφορά του διανοούμενου Man Ray, για να μπορέσουν τα τόσα αντιφατικά και γοητευτικά συνάμα χαρακτηριστικά, τα οποία επιλέγει να μας δώσει, να γίνουν ένα και μοναδικό ον, στο πρόσωπο του οποίου μας έμελλε να δούμε την τελευταία ενσάρκωση της Σφίγγας».

André Breton, Τα πρόσωπα της Γυναίκας

Η φετινή έκθεση του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή στο Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης στην Άνδρο, παρουσιάζει τα πρόσωπα της γυναίκας όπως τα επινόησε και τα αποτύπωσε καλλιτεχνικά ο σημαντικός αμερικανός φωτογράφος Man Ray. Η επιλογή του συγκεκριμένου θέματος βοήθησε αφενός στο να αναδειχθεί το ευρύ φάσμα της καλλιτεχνικής δημιουργίας του μέσα από φωτογραφίες, γλυπτά, ελαιογραφίες, σχέδια, χαρακτικά και ready mades. Για λόγους καθαρά αφηγηματικούς, επιλέξαμε να χωρίσουμε την έκθεση σε τέσσερις ενότητες, τις μούσες του Man Ray, το Man Ray Studio, τη Γυναίκα του  πόθου, και την Σουρεαλιστική γυναίκα. Έτσι, ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να πλοηγηθεί σε εξήντα δύο χρόνια καλλιτεχνικής δημιουργίας, χωρίς γραμμική ροή, ανανεώνοντας το βλέμμα του σε έργα γνωστά, αλλά, κυρίως, ανακαλύπτοντας έργα άγνωστα.

Ως επιμελήτρια αλλά και ως γυναίκα δεν θα μπορούσα να είμαι αντικειμενική. Βλέποντας και ξαναβλέποντας την έκθεση όμως, δεν μπορώ παρά να αισθανθώ κάποια υπερηφάνεια για το φύλο μου. Τα έργα του, τοποθετημένα το ένα δίπλα στο άλλο, μου αποδεικνύουν πως η Γυναίκα δεν έχει πλέον λόγο να εγκλωβίζεται μέσα σε κανένα κλισέ. Ο Man Ray μας κατάλαβε πολύ περισσότερο απ’ ό, τι εμείς οι ίδιες τον εαυτό μας και κατάφερε, καλύτερα από μας, να αντιληφθεί τη γοητεία και τις αντιφάσεις μας. Και για να αναφερθούμε στη παραπάνω μεταφορά του φίλου του, André Breton, θα πούμε πως είναι σαν να πέτυχε να δώσει τη σωστή απάντηση στο τελευταίο αίνιγμά μας.

Info: Η Μαρία Κουτσομάλλη γεννήθηκε και μεγάλωσε στο Παρίσι. Εκεί ολοκλήρωσε και τις σπουδές της, στην École Supérieure de Commerce de Paris στην αρχή και στη συνέχεια στην Ιστορία της Τέχνης στη Σορβόννη και στο Management στο Πανεπιστήμιο Paris-IX Dauphine. Ξεκίνησε να εργάζεται στη Νέα Υόρκη, στον οίκο δημοπρασιών έργων τέχνης Sotheby’s, στο τμήμα Ιμπρεσιονισμού και Μοντέρνας Τέχνης. Στη συνέχεια επέστρεψε στο Παρίσι, στους Christie’s, στο τμήμα Τέχνης του 19ου Αιώνα. Εγκαταστάθηκε στην Ελλάδα το 2012, όποτε εντάχθηκε στο δυναμικό του Ιδρύματος Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή. Η έκθεση “Man Ray – Τα Πρόσωπα της Γυναίκας” είναι η πρώτη της επιμέλεια.

* Αναδημοσίευση από το περιοδικό Culturenow Mag, τεύχος 33

Φωτό 2: Τα Δάκρυα, 1932
Αργυροτυπία, μεταγενέστερη εκτύπωση, 29 x 20 εκ., Ιδιωτική συλλογή

Φωτό 3: Το βιολί του Ingres, 1924
Αργυροτυπία, μεταγενέστερη εκτύπωση, 26,5 x 21 εκ., Ιδιωτική συλλογή