Το παρόν τετράδιο αφιερώνεται στο αίνιγμα της υποχονδρίας. Νόσος, άγχος, ψυχικό σύμπτωμα;

Στο πρώτο άρθρο η Μαρίλια Αιζενστάιν-Αβέρωφ και ο Alain Gibeault χτίζουν μια μεταψυχολογική μελέτη του υποχονδριακού φαινομένου, απομακρυνόμενοι από την εμμονική εικόνα της νόσου και του συμπτώματος. Η Μαρίλια Αιζενστάιν-Αβέρωφ στο δεύτερο άρθρο, ως συνέχεια του πρώτου, εμβαθύνει στην έννοια της ψυχικής υποχονδριακής λύσης, που βρίσκει μια θέση ανάμεσα σε μια τραυματισμένη ανήμπορη ψυχή και σε ένα σώμα υπό το διαρκές επεξηγηματικό ψυχικό άκουσμα.

Ο Γιώργος Σταθόπουλος την προσεγγίζει σαν ένα νεόπλαστο αντικείμενο, σαν ένα πέρασμα, όπου η ψυχή προσπαθεί να εντάξει μέσα της ένα σώμα που διαρκώς της διαφεύγει. Η υποχονδρία μπορεί έτσι να λειτουργήσει ως μεταφορά του ψυχαναλυτικού ακούσματος και ως δυνητική διαδικασία ψυχικού εμπλουτισμού.

Ο Michel Fain συλλογίζεται επί του εντεύθεν της υποχονδρίας και υποθέτει τη δημιουργία θυλάκων έγκλειστου αυτοερωτισμού, μάρτυρες παιδικών ψυχικών τραυμάτων που οδηγούν σε δύσκαμπτες παθολογικές άμυνες λόγω ελλειμματικών στηριγμάτων.

Η υποχονδρία εμφανίζεται όταν διακόπτεται η φυσιολογική σιωπή του σώματος από αισθήσεις που παρερμηνεύονται ως φορείς ολέθριων θανατηφόρων μηνυμάτων και δομείται σαν ένα ναρκισσιστικό αντικείμενο μέσα στους απόηχους πρωτογενών εμπειριών με άγχη αφανισμού, τόσο του ίδιου του εαυτού όσο και του περιβάλλοντος.

Σύντομα βιογραφικά των επιστημονικών υπευθύνων της σειράς «ΡΟΥΣ»

Η Μαρίλια Αϊζενστάιν-Αβέρωφ είναι διδάσκουσα ψυχαναλύτρια της Γαλλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Παρισιού και της Ελληνικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας. Έχει διατελέσει πρόεδρος της Γαλλικής Εταιρείας, διευθύντρια του Ινστιτούτου Ψυχανάλυσης και του Ινστιτούτου Ψυχοσωματικής στο Παρίσι, συντακτικό μέλος του Γαλλικού περιοδικού ψυχανάλυσης (Revue française de psychanalyse) και συνιδρύτρια του Περιοδικού ψυχοσωματικής (Revue de psychosomatique). Είναι η εκπρόσωπος για την Ευρώπη της Διεθνούς Ψυχαναλυτικής Ένωσης. Έχει γράψει πολυάριθμα άρθρα και κείμενα σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και βιβλία, κυρίως γύρω από την ψυχοσωματική, την υποχονδρία, τον μαζοχισμό και τη μεταβίβαση. Στο βιογραφικό της μπορούμε να προσθέσουμε τις σπουδές φιλοσοφίας, καθώς και το ενδιαφέρον της για τη λογοτεχνία, κυρίως για την ιαπωνική. Στις Εκδόσεις Άγρα κυκλοφορεί το βιβλίο της Επιθυμία – Πόνος – Σκέψη σε μετάφραση Σοφίας Λεωνίδη.

Ο Πάνος Αλούπης είναι ψυχίατρος, διδάκτωρ ψυχολογίας του Πανεπιστημίου 7 στο Παρίσι, με διδακτικό έργο στην έδρα Ψυχοπαθολογίας και Ψυχανάλυσης του Πανεπιστημίου 7, μέλος της Γαλλικής Ψυχαναλυτικής Εταιρείας Παρισιού και αντεπιστέλλον μέλος της Ελληνικής Εταιρείας. Συμμετέχει στη σύνταξη του Γαλλικού περιοδικού ψυχανάλυσης και του γαλλικού Περιοδικού ψυχοσωματικής. Έχει γράψει άρθρα και έχει συμμετάσχει με μελέτες του σε ελληνικά και διεθνή περιοδικά και βιβλία, με θέματαπου αφορούν κυρίως το σώμα, το αντικείμενο και τη μελαγχολία. Έχει μεταφράσει στα ελληνικά Φρόυντ, Ουίννικοτ και Κρίστεβα και έχει συμμετάσχει στη μετάφραση του Λεξιλογίου της ψυχανάλυσης.

Ο Γιώργος Σταθόπουλος είναι ψυχολόγος, διδάκτωρ του Πανεπιστημίου 7 στο Παρίσι. Έχει γράψει τα βιβλία: Επανεπενδύοντας το σώμα. Η υποχονδριακή λύση απέναντι στον καρκίνο και Ο Φρόυντ, ο Φλης και η παράνοια, στις εκδόσεις Νήσος. Επιμελήθηκε και μετέφρασε στα ελληνικά το βιβλίο του Michel de M’Uzan με τίτλο Στα σύνορα ζωής και θανάτου, στις εκδόσεις Μετά, και έχει δημοσιεύσει άρθρα σε ελληνικά και γαλλόφωνα περιοδικά ψυχανάλυσης, με βασικόαντικείμενο την υποχονδρία και τη θεραπευτική εργασία με ογκολογικούς ασθενείς. Στις Εκδόσεις Άγρα ετοιμάζεται η μονογραφία του για τον Sandor Ferenczi.