Kalos & Klio – Έπι Τάπητος – Υφάνσεις Δημοκρατίας: Έκθεση στην Kalfayan Galleries

«Αυτή είναι μια πολύ μικρή ιστορία, αλλά μπορεί να γίνει το έναυσμα για μια οικουμενική σκέψη» – Joice Loch (Rugs & Dyes of Ouranoupolis, 1964)

Ο τίτλος της έκθεσης αποτελεί και τον τίτλο της σειράς έργων του εικαστικού διδύμου με έδρα τη Θεσσαλονίκη: ‘On the Tapis – Weaves of Democracy’ . H φράση “On the Tapis” αποτελεί μεταφραστικό δάνειο που προέρχεται από τη γαλλική φράση του 17ου αιώνα, Sur le tapis, η οποία αναφέρεται στο χαλί που παλαιότερα χρησιμοποιούσαν για να καλύψει το τραπέζι του κυβερνητικού συμβουλίου γύρω από το οποίο τίθενται υπό συζήτηση θέματα εξέχουσας σημασίας. Στην καθομιλουμένη, η φράση ‘Επι τάπητος΄ σημαίνει προτείνω να συζητηθεί ή θέτω υπό εξέταση ένα σημαντικό θέμα.

Το θέμα που θέτουν προς συζήτηση οι Kalos&Klio είναι η έννοια της Δημοκρατίας και ο τρόπος με τον οποίο αυτή υλοποιείται, βιώνεται, εκφυλίζεται ή απειλείται στη σύγχρονη εποχή. Η σειρά έργων “Επί Τάπητος | On the Tapis” περιλαμβάνει χαλιά από μαλλί προβάτου και θιβετιανού γιακ, καθώς και βαμβακερά υφαντά. Τόσο τα χαλιά και όσο και τα υφαντά είναι χειροποίητα και υφάνθηκαν σε παραδοσιακούς αργαλειούς, στη Ριζάρειο Σχολή στο χωριό Μονοδένδρι, στα Ζαγοροχώρια της Ηπείρου. Δύο από τα μεγαλύτερα σε μέγεθος χαλιά είναι υφασμένα, χρησιμοποιώντας επίσης παραδοσιακές μεθόδους ύφανσης στο Νεπάλ, από την εταιρεία χειροποίητων χαλιών Tufenkian.

Η σειρά έργων “Επί Τάπητος | On the Tapis” παραπέμπει στα αφηγηματικά χαλιά του πολέμου του Αφγανιστάν. Οι κύριες αναφορές στα υφαντά προέρχονται από τα ευχητικά ελληνικά κεντήματα, γνωστά και ως “Καλημέρες”, τα οποία τοποθετούνταν στην είσοδο του σπιτιού, ως ένα θερμό καλωσόρισμα. Πηγή έμπνευσης υπήρξε για τους καλλιτέχνες η μελέτη παραδοσιακών διακοσμητικών μοτίβων χαλιών και υφαντών, η άντληση πληροφοριακού υλικού από το διαδίκτυο σχετικά με κοινωνικο-πολιτικο-οικονομικά θέματα που σχετίζονται με την έννοια της δημοκρατίας και την έξαρση της προσφυγικής κρίσης καθώς επίσης και η έρευνα σχετικά με το έργο των Joice και Sydney Loch.

Οι τελευταίοι εγκαταστάθηκαν το 1928 στον Πύργο της Ουρανούπολης και προσέφεραν ουσιαστική βοήθεια στους πρόσφυγες αναβιώνοντας την κατασκευή χειροποίητων χαλιών. Στα χειροποίητα χαλιά και υφαντά των Kalos&Klio, αρχετυπικά σύμβολα της λαογραφίας σε Ανατολή και Δύση επανεμφανίζονται μετουσιωμένα σε σύμβολα της σύγχρονης κουλτούρας, όπως είναι τα εικονίδια κοινωνικών μέσων (socialtograms) τα λογότυπα, anime ή ακόμα και χαρακτήρες ταινιών.

Ο ουροβόρος για παράδειγμα, μετουσιώνεται στο εικονίδιο επανεκκίνησης και ανακύκλωσης του διαδικτύου, το μικρό πουλί (σπουργίτι, καναρίνι) μετατρέπεται στο εικονίδιο του Twitter, η Μελουσίνα σε λογότυπο της εταιρείας Starbucks, οι μεσαιωνικοί δράκοι μετατρέπονται σε drones, οι θεατρικές μάσκες της κωμωδίας και του δράματος σε emoji.

Η λέξη Textus προέρχεται από τα λατινικά και κυριολεκτικά σημαίνει την ύφανση λέξεων. Στα ελληνικά η λέξη υφαίνω έχει την ρίζα της στο ‘φαίνω’ που σημαίνει φανερώνω. Με τα έργα τους οι Kalos&Klio ‘φανερώνουν’ τα κακώς κείμενα της σύγχρονης κοινωνίας. Οι καλλιτέχνες υφαίνουν ένα πολύχρωμο, πολυεπίπεδο και παράδοξο σύμπαν, όπου η παραδοσιακή εικονογραφία συναντά τη γλώσσα των social media και του διαδικτύου.

Με καυστικό και εύστοχο χιούμορ τα χειροποίητα χαλιά και υφαντά των Kalos&Klio καταγγέλλουν την κρίση της έννοιας της Δημοκρατίας σε παγκόσμιο επίπεδο.