Δεν μπορώ να κάνω έρωτα μαζί σου εάν δεν φανταστώ ένα φοινικόδεντρο – Λόρενς Ντάρελ, Αλεξανδρινό Κουαρτέτο

Το Μουσείο Μπενάκη παρουσιάζει στους χώρους του Μουσείου Ισλαμικής Τέχνης, την Κυριακή 10 Απριλίου 2016 και ώρα 17:00, τo έργο της Navine G. Khan-Dossos με τίτλο «Imagine a Palm Tree».

Η Navine G. Khan-Dossos έφτασε τον Σεπτέμβριο του 2015 με σκοπό να εγκατασταθεί για λίγα χρόνια στην Αθήνα.  Με την άφιξή της άκουσε διάφορες συζητήσεις σχετικά με έναν περίεργο μύθο που αναφέρεται στην αφαίρεση των φοινικόδεντρων από το αστικό τοπίο της Αθήνας με σκοπό τον αναπροσανατολισμό της πόλης από την Ανατολή προς την Ευρώπη. Η ιστορία αυτή, όπως την άκουσε, έχει τρεις παραλλαγές: ότι συνέβη κατά το τέλος της Τουρκοκρατίας, στο τέλος του Β’ παγκόσμιου πολέμου ή κατά τη διάρκεια της δικτατορίας. Έκτοτε προσπαθεί να καταλάβει εάν οποιαδήποτε από αυτές τις διαφορετικές εκδοχές είναι αληθινή. Το θέμα αυτό αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για τη δημιουργία ενός έργου, μιας τοιχογραφίας,  στο χώρο του κυλικείου του Μουσείου Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης.

Το έργο με τον τίτλο Φαντάσου ένα φοινικόδεντρο αποτελείται από τρία μέρη: Ξεκίνησε τον Ιανουάριο  ως μια διαδραστική διαδικασία κατά την οποία οι επισκέπτες του μουσείου είχαν τη δυνατότητα να παρακολουθούν και να συμμετέχουν στη δημιουργία μιας τοιχογραφίας. Στη συνέχεια, στην τελική της μορφή, θα αποτελέσει ένα εικαστικό έργο στο κυλικείο του Μουσείου Μπενάκη Ισλαμικής Τέχνης. Το τρίτο μέρος του έργο περιλαμβάνει μια σειρά από ομιλίες στον χώρο από τον Απρίλιο μέχρι τον Σεπτέμβριο του 2016.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Πάνω απ’ όλα όμως δημιουργείται ο χώρος όπου τα ζωγραφιστά φοινικόδεντρα στέκονται μακριά από το καταστροφικό κόκκινο σκαθάρι που κατατρώει χιλιάδες από τα «αδέρφια» του στην πόλη. Δεν θα είναι πια ένα σύμβολο της υπερβολικής δαπάνης των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 (όταν η εισαγωγή πολλών δέντρων, ως δείγμα πολυτέλειας αλλά και για την προστασίας από τον ήλιο, έφερε και το κόκκινο σκαθάρι). Δεν θα ξεριζωθούν στα πλαίσια των εργασιών του σιδηροδρόμου της Αθήνας (όπως έγινε στην πλατεία Ομονοίας το 1927) ούτε να μαδηθούν για να χρησιμοποιούνται τα φύλλα τους στις τοπικές εορτές. Τα δέντρα δεν θα είναι πλέον το σύμβολο ούτε της Δύσης ούτε της Ανατολής. Στο έργο θα αναδεικνύεται μια άλλη διάσταση της παράστασης όπως τη δυτική διακοσμητική τέχνη (όπως αυτή εκφράζεται μέσα από τον Thomas Hope και τον Owen Jones) ή την Ισλαμική αρχιτεκτονική (το πρώτο τζαμί στη Μεδίνα στηριζόταν σε κορμούς από φοίνικες) αλλά και την πιο πρόσφατη, την ύπαρξή της στη σύγχρονη ζωή στην πόλη.

Στην τελική μορφή του το έργο εξετάζει την ιστορία του φοινικόδεντρου στην Αθήνα, τόσο στο παρελθόν όσο και στο παρόν. Το δέντρο γίνεται ένα σύμβολο του κατακόρυφου άξονα της πόλης. Τα κλαδιά εκτείνονται ψηλά όπως τα ασύρματα δίκτυα CCTV και WiFi αλλά και οι τηλεφωνικές κεραίες. Αντίστοιχα, οι ρίζες του φοίνικα εξαπλώνονται όπως το μετρό της πόλης και τα πολύπλοκα καλωδιακά δίκτυα. Η σύγχρονη τεχνολογία αντικατοπτρίζεται στην τοιχογραφία σε αντιπαράθεση με ισλαμικά μοτίβα και αφηρημένα οργανικά σχέδια, δημιουργώντας διαφορετικά επίπεδα αισθητικού και εννοιολογικού περιεχομένου για να αποκρυπτογραφήσει ο θεατής

Η Navine G. Khan-Dossos σπούδασε Ιστορία της Τέχνης στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, αραβική γλώσσα στο Πανεπιστήμιο του Κουβέιτ, Ισλαμική Τέχνη στο Prince’s School of Traditional Art στο Λονδίνο και κατέχει μεταπτυχιακό πτυχίο στις Καλές Τέχνες από το Chelsea College of Art & Design του Λονδίνου. Κατά τη διάρκεια του 2014-2015 συμμετείχε στην Ακαδημία Van Eyck του Μάαστριχτ. Ένα από τα θέματα που την απασχολούν είναι η μελέτη της πολύπλοκης σχέσης του Ισλάμ με την Δύση  και στην έρευνά της ακολουθεί την παραδοσιακή «δυτική» εκπαίδευση της ιστορίας της τέχνης ενώ η ζωγραφική της βασίζεται στη φιλοσοφία και στις τεχνικές της ισλαμικής τέχνης. Επιπλέον στα ενδιαφέροντα της περιλαμβάνεται o Οριενταλισμός στο «ψηφιακό βασίλειο», η γεωμετρία ως πληροφορία και διακόσμηση, η βαθμονόμηση της εικόνας και η ανεικονικότητα στη σύγχρονη κουλτούρα.

Έχει εκθέσει έργα της και έχει συνεργαστεί με διάφορα ιδρύματα όπως: Το Μουσείο Ισλαμικής Τέχνης (Ντόχα), το Witte de With (Ρότερνταμ), το Delfina Foundation (Λονδίνο), η Βιβλιοθήκη της Αμιάν (Αμιάν), το Leighton House Museum (Λονδίνο) και το A.M. Qattan Foundation (Ραμάλα). Έχει εκδώσει δουλειά της στο The White Review και στο The Happy Hypocrite.

Εκδηλώσεις

Τετάρτη 20 Απριλίου 7 μμ
Navine G. Khan-Dossos και Μίνα Μωραΐτου
Μια συζήτηση μεταξύ της καλλιτέχνιδας και της επιμελήτριας του μουσείου

Τετάρτη 11 Μαΐου 7μμ
Νίκος Θυμάκης, Ελληνική Εταιρεία Φίλων των Φοινικοειδών
Συζήτηση για τα Φοινικόδεντρα στην Αθήνα: Τι είναι ο ελληνικός φοίνικας;

Τετάρτη 25 Μαΐου 7μμ
James Bridle, Καλλιτέχνης και Συγγραφέας
Δέντρα, Τεχνολογία, και οι Ολυμπιακοί Αγώνες

Τετάρτη 1 Ιουνίου 7μμ
Leva Dureva και Eduardo Cassina, Metasitu
Αναζητώντας την Ζερζούρα: Η διαμόρφωση της πολυτέλεια με τα φοινικόδεντρα του Ντουμπάι

Οι εκδηλώσεις θα πραγματοποιηθούν στα αγγλικά. Περαιτέρω εκδηλώσεις θα ανακοινωθούν κατά τη διάρκεια του προγράμματος.