Η νύχτα του Σαν Λορέντζο, στην Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας

Η Κινηματογραφική Λέσχη Πρέβεζας θα προβάλλει την ταινία των αδελφών Ταβιάνι… 

… με τίτλο «Η νύχτα του Σαν Λορέντζο», στο Πολιτιστικό Κέντρο Πρέβεζας την Δευτέρα 21 Ιανουαρίου 2013, στις 21.15. 

Μεγάλο Βραβείο της Επιτροπής και Βραβείο της Οικουμενικής Επιτροπής στο Φεστιβάλ Καννών του 1982, με τους Ομέρο Αντονούτι, Μαργκαρίτα Λοζάνο, Κλαούντιο Μπιγκάγκλι, Μίριαμ Γκουντέλι, Μάσιμο Μπονέτι, Ενρίκα Μαρία Μοντούνιο, Σαμπίνα Βανούτσι, Τζιόρτζιο Νάντι
Διάρκεια: 105\’

Υπόθεση:
Τη νύχτα του Σαν Λορέντζο, τη νύχτα που πέφτουν τ’ αστέρια και οι ευχές γίνονται πραγματικότητα σύμφωνα με την ιταλική λαϊκή παράδοση, μια γυναίκα θυμάται τον αγαπημένο της. Μια τέτοια διαφορετική νύχτα, πολλά χρόνια πίσω, στην εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, μια ομάδα αγροτών ενός χωριού της Τοσκάνης συγκρούστηκε με τους Ναζί στην εξοχή. Οι εκρήξεις αντικατέστησαν στον ουρανό τη λάμψη των αστεριών… Η περιπέτεια και η οδύσσεια μιας ομάδας κατοίκων ενός χωριού της Τοσκάνης, που αποφασίζει να φύγει από τον τόπο της όταν μαθαίνει ότι οι Ναζί σκοπεύουν να τον βομβαρδίσουν, ενώ οι Αμερικανοί καταφτάνουν για να τους απελευθερώσουν. Παρά τις διαταγές που τους έχουν δώσει οι Ναζί, σκοπεύουν να ταξιδέψουν στην ιταλική επαρχία ώσπου να ενωθούν με τους Παρτιζάνους και τους Συμμάχους, που φαίνεται να επικρατούν στον πόλεμο.

Η ταινία των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι “Η Νύχτα του Σαν Λορέντζο” βασίζεται σε πραγματικά γεγονότα που συνέβησαν στο χωριό Σαν Μινιάτο, της επαρχίας της Τοσκάνης, στο τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Η ιστορία παρέμεινε στις μνήμες των κατοίκων του χωριού και συνδέθηκε με την έναστρη νύχτα, οπότε και επιτελέστηκε η θηριωδία των Ναζί. Εντέλει, η ιστορία χαράχτηκε στη ντόπια λαϊκή παράδοση, διαδόθηκε από στόμα και στόμα, και έφτασε στα αυτιά των αδελφών Ταβιάνι, οι οποίοι γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην περιοχή αυτή άλλωστε.

Πάντως, ένα από τα πραγματικά γεγονότα που δείχνει η ταινία των Πάολο και Βιτόριο Ταβιάνι εξακολουθεί να διχάζει, να προκαλεί συζητήσεις και να αμφισβητείται. Δυο δεκαετίες μετά την προβολή της ταινίας (περίπου το 2003-2004) αποκαλύφθηκε, μετά βεβαιότητας καθώς ισχυρίζονται οι υπεύθυνοι των ερευνών, ότι η βόμβα που έπληξε την εκκλησία, στην οποία είχαν καταφύγει αρκετοί κάτοικοι του Σαν Μινιάτο κατ’ εντολή των Ναζί, ρίχτηκε από τους Αμερικανούς ελευθερωτές -κατά λάθος- κι όχι από τους Ναζί!

Για το σενάριο συνεργάστηκαν με τους αδελφούς Ταβιάνι δυο ξεχωριστές προσωπικότητες. Αφενός ο Τζιουλιάνι Τζ. Ντε Νέγκρι, παραγωγός πολλών ταινιών, ο οποίος πολέμησε τους Ναζί στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο όντας Παρτιζάνος, κι ως εκ τούτου μετέφερε τις βιωματικές εμπειρίες του στην ταινία αυτή. Αφετέρου ο Τονίνο Γκουέρα, εκ των σημαντικότερων σεναριογράφων του 20ου αιώνα, συνεργάτης του Ταρκόφσκι, του Αντονιόνι, του Αγγελόπουλου, του Φελίνι, του Ντε Σίκα, κ.ά.

Ένα ακόμη ξεχωριστό στοιχείο της ταινίας είναι η μουσική σύνθεση του Νικόλα Πιοβάνι, ενός εκ των σημαντικότερων Ιταλών συνθετών κινηματογραφικής μουσικής μαζί με τους Νίνο Ρότα, Ένιο Μορικόνε και Εγκίστο Μάγκι. Το σάουντρακ της ταινίας “Η Νύχτα του Σαν Λορέντζο” θεωρείται από τα πλέον χιλιοακουσμένα και αγαπημένα του ιταλικού σινεμά.

Μετά την προβολή της ταινίας στο Φεστιβάλ Καννών, οι κριτικοί κινηματογράφου της εποχής έγραψαν ιδιαιτέρως εγκωμιαστικά κείμενα για την ταινία των αδελφών Ταβιάνι. Ο Βίνσεντ Κάνμπι, κριτικός των New York Times, έγραψε: “Η ‘Νύχτα του Σαν Λορέντζο’ είναι από εκείνες τις ταινίες που σου καθαρίζουν την ψυχή. Βγαίνεις άλλος άνθρωπος μετά την προβολή της. Μια ταινία μνήμης που δεν πρόκειται να ξεχάσεις ποτέ.”

Με μεγαλύτερη θέρμη αντιμετώπισε την ταινία η γνωστή κριτικός κινηματογράφου Πώλιν Κάελ του περιοδικού The New Yorker: “Η ‘Νύχτα του Σαν Λορέντζο’ είναι μια συγκλονιστική ταινία όση και ο θρύλος που την ακολουθεί. Αποτυπώνει ακριβώς το όραμα και τη ματιά του κόσμου μας. Κωμωδία, τραγωδία, επιθεώρηση, μελόδραμα, όλα τα κινηματογραφικά στοιχεία συνυπάρχουν σε αυτή την ταινία. Πρόκειται για μια άλλη ‘Μεγάλη Χίμαιρα’ του Ζαν Ρενουάρ, δια χειρός των αδελφών Ταβιάνι.”

Ενώ ο Έλληνας κριτικός κινηματογράφου Βασίλης Ραφαηλίδης έγραφε στην εφημερίδα Έθνος (23-1-83): “Η ‘Νύχτα του Σαν Λορέντζο’,  είναι ένα  λαικό παραμύθι, τέλεια ‘επεξεργασμένο’ ιδεολογικά από τους δύο δαιμόνιους Ιταλούς.
Όπως πάντα στους Ταβιάνι έχουμε και δω σαν αφετηρία για τη μυθοπλασία, ένα πραγματικό–ιστορικό περιστατικό: Το 1944, ενώ ο πόλεμος τελειώνει, οι Ναζί απειλούν να ανατινάξουν ένα ιταλικό χωριό. Κάτω απ’ αυτή την απειλή οι περισσότεροι χωριάτες φεύγουν και στην περιπλάνησή τους σε όρη και λαγκάδια συναντούν τους αντάρτες. Σε μια εντελώς εκπληκτική μυθικορεαλιστική μάχη όπου οι ιστορικοί χρόνοι μπλέκονται αδιάλειπτα σε μια αιματηρή φιέστα, ο λαός, όλος ο λαός όλων των εποχών, αποδύεται σ’ ένα μέχρι θανάτου αγώνα μ’ όλους τους καταπιεστές όλων των εποχών.

Δεν είναι οι συγκεκριμένοι Ιταλοί αντιφασίστες που μάχονται εδώ, αλλά όλος ο καταπιεσμένος λαός, απανταχού της γης. Δεν είναι ο Δεύτερος Παγκόσμιος Πόλεμος το ιστορικό σημείο αναφοράς σε αυτό το φιλμ, αλλά όλοι οι απελευθερωτικοί πόλεμοι ενάντια στον ‘αχρονικό φασισμό’, δηλαδή ενάντια στις εκάστοτε ‘δυνάμεις κρούσης’ της εκάστοτε αντίδρασης. Για να φτάσει η αφήγηση σ’ αυτή την κορυφαία σεκάνς, που αποτελεί και τον αφηγηματικό κορμό, προετοιμάζεται μεθοδικά από τους σκηνοθέτες με τον ίδιο μυθικό τρόπο – κι εδώ ακριβώς μπορεί να επισημάνει κανείς το μέγεθος του ταλέντου αυτών των δημιουργών: Όλες οι σκηνές που προηγούνται παραπέμπουν με συνέπεια στα πραγματικά ιστορικά περιστατικά, αλλά όλες είναι καθαρά μυθικές. Το ίδιο και οι σκηνές που έπονται, μέχρι το χάπυ-εντ της απελευθέρωσης και της λύσης του δράματος.