Το Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης (ΕΜΣΤ) ως μέρος του δημόσιου προγράμματός του διοργανώνει την ημερίδα «Πώς γινόμαστε συμπολίτες. Από την ιθαγένεια στην πολιτειότητα» και επιστρέφει στις θεματικές που έχουν απασχολήσει τις πρόσφατες και τρέχουσες κεντρικές εκθέσεις του Statecraft. Διαμορφώνοντας το κράτος, 2022, και Modern Love. Η αγάπη στα χρόνια της ψυχρής οικειότητας, 2023. Συζητώντας θέματα όπως η μνήμη και η ταυτότητα, η πόλη και τα πολιτικά δικαιώματα, η διαθεματικότητα, η αναγνώριση και η πολιτική συμμετοχή, η ημερίδα θέλει εντός του ΕΜΣΤ να σκεφτεί «πώς γινόμαστε συμπολίτες».

Συχνά γίνεται λόγος στην δημόσια σφαίρα για το ζήτημα της πολιτειότητας (citizenship) με τη στενή έννοια της κρατικής αναγνώρισης και νομιμοποίησης (δηλαδή της απόδοσης «ιθαγένειας»). Σπανιότερα προσεγγίζουμε την πολιτειότητα με τις σύγχρονες, ευρύτερες και συμπεριληπτικές συνδηλώσεις της πολιτειότητας στον κοινωνικό χώρο η οποία είναι μια επιτελεστική, ανοιχτή και δυναμική διαδικασία.

Εστιάζοντας στην ελληνική εμπειρία των τελευταίων ετών, η ημερίδα αναπτύσσεται γύρω από τρεις έννοιες κλειδιά: χώρος/πόλη, κοινότητα και μνήμη. Στόχος μας είναι να συζητήσουμε όψεις της πολιτειότητας και να δούμε πώς διασταυρώνονται: τα κινήματα βάσης που παλεύουν για την κοινωνική ένταξη και η διαμάχη για τα εθνικά σύνορα και τη θέση των μεταναστών και των προσφύγων∙ η έννοια του πολίτη την εποχή των μεγάλων δεδομένων (big data) και τα αιτήματα για ίση πρόσβαση στη δημόσια υγεία∙ τα κινήματα έμφυλης και σεξουαλικής ταυτότητας∙ οι νέοι τρόποι κατανόησης της κοινωνικής συνοχής και η πόλη ως χώρος διεκδίκησης της μνήμης∙ τα αρχεία προσωπικής και κοινωνικής μνήμης.

Ένας τέτοιος διάλογος δεν μπορεί να μην φέρει στο κέντρο του και τις εξελισσόμενες συνθήκες καθορισμού της ιθαγένειας και πολιτογράφησης στην Ελλάδα σήμερα και τους αποκλεισμούς που διαρκώς αυτές προκαλούν ∙ τις αναδυόμενες νέες, συχνά διπλές, ρευστές ή υβριδικές, ταυτότητες που διεκδικούν την ισοτιμία τους εντός της ελληνικής πολιτείας και της ελληνικότητας ∙ τις διεκδικήσεις των ατόμων με αναπηρία, και τους βιοδικαιωματικούς αγώνες των κινημάτων ασθενών ∙ το μεγάλο κίνημα δικαιωμάτων των προσφύγων και αντίστασης στον φοβικό αντιμεταναστευτικό λόγο.

ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!

Το συμπόσιο θέλει να μας ωθήσει να ξανασκεφτούμε, τέλος, τι σημαίνει (και πώς μετασχηματίζεται) ο διάλογος για τα θέματα αυτά όταν εκφέρεται σε ένα πολύ συγκεκριμένο πλαίσιο ενός φορέα όπως ένα Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης. Το Μουσείο είναι ένα πλαίσιο διαλόγου και αντιπαράθεσης, ένα αντηχείο θέσεων, εμπειριών και διεκδικήσεων, φορέας μνήμης του παρόντος κοινοτικής και συλλογικής, αλλά και πόλος γνωσιακών και συμμετοχικών δράσεων που στόχο έχουν τη συμπερίληψη, την ισοτιμία και ισονομία, την ανάδειξη της διαθεματικότητας και την βιωματική προώθηση της ανοιχτότητας.

Οργάνωση/επιμέλεια: Δημήτρης Παπανικολάου και Θεόφιλος Τραμπούλης

ΣΥΜΜΕΤΕΧΟΝΤΕΣ

Συμμετέχουν οι: Μπρικένα Γκίστο, Κριστίνα Γκεντγκαουντάϊτε, Όλγα Δημητρίου, Δάφνη Δραγώνα, Τώνια Τζιρίτα Ζαχαράτου, Σεμπένε Ισέτε, Άρης Καλαντίδης, Παυσανίας Καραθανάσης, Ερωφίλη Κόκκαλη, Ίριδα Λυκουριώτη, Σοφία Ντώνα, Άννα Παπαέτη, Θοδωρής Προδρομίδης, Δανάη Σιώζου, Χρήστος Χρυσανθόπουλος, Sammy Windrose

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΗΜΕΡΙΔΑΣ

13.00 Χαιρετισμός Κατερίνας Γρέγου, Διευθύντριας ΕΜΣΤ
Εισαγωγή: Δημήτρης Παπανικολάου, καθηγητής νεοελληνικών και πολιτισμικών σπουδών στο Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Θεόφιλος Τραμπούλης, Σύμβουλος εκδόσεων ΕΜΣΤ

13.15 Πολιτειότητα και χώρος
Συντονισμός συνεδρίας: Ίριδα Λυκουριώτη, αναπληρώτρια καθηγήτρια αρχιτεκτονικής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας.
Άρης Καλαντίδης, πολεοδόμος και καθηγητής αστικής διαχείρισης στο Μάντσεστερ & επισκέπτης καθηγητής στο New York University του Βερολίνου
Μπρικένα Γκίστο, σκηνοθέτιδα, ποιήτρια
Σοφία Ντώνα, εικαστικός, αρχιτέκτονας

Διάλειμμα

15:00 Προβολή
Θοδωρής Προδρομίδης
30yrs1d, 2021
Growing up to the beauty of speed, 2017

Πολιτειότητα και κοινότητα
Συντονισμός συνεδρίας: Δάφνη Δραγώνα, επιμελήτρια εικαστικών εκθέσεων, συγγραφέας
Όλγα Δημητρίου, αναπληρώτρια καθηγήτρια κοινωνικής ανθρωπολογίας στο Πανεπιστήμιο του Durham
Παυσανίας Καραθανάσης, διδάκτορας κοινωνικής ανθρωπολογίας, ερευνητής στο Πανεπιστήμιο Αιγαίου
Σεμπένε Ισέτε, δημιουργός πλατφόρμας Our Stories

Διάλειμμα

17:15 Περφόρμανς
Δανάη Σιώζιου, ποιήτρια, εργαζόμενη στους τομείς της εκπαίδευσης και της πολιτιστικής διαχείριση
Τώνια Τζιρίτα Ζαχαράτου, ποιήτρια, υποψήφια διδακτόρισσα στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης
Sammy Windrose, Διδακτορικ@ ερευνητ@ στο Πανεπιστήμιο του Leeds στη λογοτεχνία και στις σπουδές φύλου

Πολιτειότητα και μνήμη
Συντονισμός συνεδρίας: Χρήστος Χρυσανθόπουλος, Ιστορικός, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Κριστίνα Γκεντγκαουντάϊτε, μεταδιδακτορική ερευνήτρια Μαρί Κιουρί στο Πανεπιστήμιο του Άμστερνταμ
Άννα Παπαέτη, μουσικολόγος / επιστημονική υπεύθυνη του ερευνητικού προγράμματος ERC CoG MUTE, Ινστιτούτο Ιστορικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών
Ερωφίλη Κόκκαλη, συγγραφέας

ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ

Το συμπόσιο θα διεξαχθεί στα ελληνικά.
Είσοδος με δελτία εισόδου που θα διανεμηθούν με σειρά προτεραιότητας μισή ώρα πριν την εκδήλωση.

Photo Credit: Μιχαήλ Καρίκης, Not just an ordinary protest, 2018

Διαβάστε επίσης: 

Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης: Χειμερινός Κύκλος Ατομικών Εκθέσεων Ιανουάριος – Μάϊος 2023
Modern Love – Η αγάπη στα Χρόνια της Ψυχρής Οικειότητας: Ομαδική έκθεση στο Εθνικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης