Γιώργος Καραμίχος: Σε Α΄ πρόσωπο με τη μουσική του Ιάννη Ξενάκη

Μετά τη μεγάλη επιτυχία που σημείωσε τις προηγούμενες θεατρικές σεζόν «Η μέθοδος Gronholm» στην οποία συμμετείχε, την ευχάριστη θεατρική έκπληξη της παράστασης «Συμβολαιογράφος»

την οποία σκηνοθέτησε αλλά και τη μουσικοθεατρική παράσταση «Θυμάσαι πώς μύριζαν οι μανόλιες στη Νικαράγουα» που παρουσιάστηκε στο Ίδρυμα Κακογιάννης, ο πολυσχιδής Γιώργος Καραμίχος επανέρχεται αυτή τη φορά ως … αφηγητής – Ξενάκης! Αφορμή; Η παράσταση «Ξενάκης σε Α’ πρόσωπο»  που θα παρουσιαστεί από το μουσικό σχήμα Ergon Ensemble στις 8 Ιουνίου στην Πειραιώς 260 και ολοκληρώνει το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Αθηνών στον μεγάλο συνθέτη. Με αυτή την αφορμή λοιπόν, ο Γιώργος Καραμίχος, ξέκλεψε λίγο χρόνο από τις πρόβες και μας μίλησε για την πρόταση, τη μουσική αλλά και τη διάνοιά του συνθέτη, το Φεστιβάλ Αθηνών αλλά και τα επόμενα σχέδιά του.

Συνέντευξη: Μαριάννα Παπάκη

CultureNow.gr: Στις 8 Ιουνίου συμμετέχετε, έχοντας το ρόλο του αφηγητή, με το Ergon Ensemble στο αφιέρωμα του Φεστιβάλ Αθηνών για τον Ιάννη Ξενάκη. Πείτε μας δυο λόγια τόσο για τη δική σας συμμετοχή όσο και για την παράσταση «Ξενάκης σε Α’ πρόσωπο» που ολοκληρώνει το αφιέρωμα του Φεστιβάλ στον κορυφαίο Έλληνα συνθέτη.
Γιώργος Καραμίχος: Η παράσταση βασίζεται σε κείμενα του Ιάννη Ξενάκη και σε μουσικές του. Θα υπάρχει και προβολή εικόνων και βίντεο. Το κείμενο είναι, όπως δηλώνει και ο τίτλος, σε πρώτο πρόσωπο. Δεν μπορώ να αποκαλύψω ακόμη τις σκηνοθετικές οδηγίες της Αλεξάνδρας Γεωργοπούλου, απλώς αυτό που μπορώ να πω είναι ότι τα αυτοβιογραφικά κείμενα που έχουν επιλεγεί αφορούν τόσο στον ψυχισμό του όσο και στη φιλοσοφία του.

Cul.N.: Η πρόταση της συγκεκριμένης συνεργασίας με το ελληνικό μουσικό σύνολο Ergon Ensemble, πώς προέκυψε; Η μουσική του Ξενάκη έχει κάποια ιδιαίτερη αξία για εσάς; Τι σας εντυπωσιάζει ή σας συγκινεί ενδεχομένως στο έργο του;
Γ.Κ.: Μια μέρα με πήραν τηλέφωνο και μου πρότειναν να υποδυθώ τον Ιάννη Ξενάκη στο Φεστιβάλ! (Γέλια). Η αρχική προσέγγιση θα ήταν πιο κοντά σ’ αυτό που ονομάζουμε «αναλόγιο» αλλά νομίζω ότι η σκηνοθέτης σωστά ακολουθεί τις απαιτήσεις τού κειμένου που οδηγούν σε μια, αφαιρετική μεν αλλά πλήρη σκηνική παρουσίαση. Η μουσική του Ξενάκη προφανώς δεν είναι για όλες τις ώρες αλλά κατά καιρούς έχω ακούσει κι έχω παρακολουθήσει κονσέρτα, όπως και την «Ορέστεια» του Παπαϊωάννου. Με εντυπωσιάζει η διάνοιά του και η ατμόσφαιρα των ήχων του έχει συνοδεύσει αρκετά πρωινά μου, που ένιωθα τα σαράκια της δημιουργικότητας στα μηνίγγια μου. Η μαθηματική του ακρίβεια σε συνδυασμό με το φιλοσοφικό του υπόβαθρο δίνουν έδαφος για αρκετό διαλογισμό.

Cul.N.: Η πρισματική ματιά της παράστασης «Ξενάκης σε Α’ πρόσωπο» και η χρήση πολλών μέσων (όπως αφήγηση, μουσική, προβολή φωτογραφικού υλικού κ.α.) πιστεύετε πως θα μπορέσει να αναδείξει την ιδιότυπη και πολύπλευρη προσωπικότητα του Ξενάκη; Αυτός είναι ο στόχος;
Γ.Κ.: Ο στόχος μιας παράστασης είναι νομίζω να ταξιδέψει το κοινό για ένα ορισμένο χρονικό διάστημα σε έναν κόσμο δίνοντας αφορμές για προσωπική αναζήτηση. Θα προσπαθήσουμε να ψηλαφίσουμε όσο μπορούμε την προσωπικότητα του Ξενάκη χωρίς βέβαια να έχουμε την ψευδαίσθηση ότι θα καταφέρουμε να αποδώσουμε πλήρως το πνεύμα του. Ποτέ δεν μπορούμε να διακρίνουμε όλες τις οπτικές ενός προσώπου, ούτως ή άλλως. Η διάθεσή μας είναι να μοιραστούμε με το κοινό κάποιες αισθήσεις για τον συγκεκριμένο άνθρωπο και δημιουργό.

Cul.N.: Ποια είναι κατά τη γνώμη σας η πιο δυνατή στιγμή της παράστασης και για ποιους λόγους;
Γ.Κ.: Η παράσταση και οι ξεχωριστές στιγμές της απαιτούν τη συμμετοχή του κοινού. Αφού τελειώσει η παράσταση ίσως θα μπορέσω να σας πω ποιες στιγμές διέκρινα. Τώρα βρίσκομαι ακόμη στη μάχη, δεν μπορώ να φανταστώ τα λάφυρα.

Cul.N.: Στο Φεστιβάλ Αθηνών συμμετέχετε και στο Θέατρο σε Τροχόσπιτο και την παράσταση «Μια νύχτα χάρισμά σου (2)» σε σκηνοθετική  επιμέλεια Γιώργου Νανούρη. Θα μας πείτε δυο λόγια και γι’ αυτή την εμπειρία;
Γ.Κ.: Με το Γιώργο έχουμε ξανασυνεργαστεί κι έχουμε εκτίμηση κι αγάπη μεταξύ μας εδώ και χρόνια. Όταν μου πρότεινε να συμμετέχω στο τροχόσπιτο, η θετική μου απάντηση ήταν δεδομένη. Θα τραγουδήσω δύο τραγούδια, ένα ισπανικό κι ένα ελληνικό με συνοδεία το μαγικό ακορντεόν του Παναγιώτη Τσεβά.

Cul.N.: Ως καλλιτέχνης  που συμμετέχει αλλά και ως θεατής που παρακολουθεί πώς κρίνετε την πορεία του Ελληνικού Φεστιβάλ τα τελευταία χρόνια; Ως ηθοποιός πόσο σημαντικό θεωρείτε για παράδειγμα την ευκαιρία που έχει το ελληνικό κοινό να παρακολουθεί πια παραστάσεις της Αριάν Μνουσκίν ή του Καστελούτσι χωρίς να χρειάζεται να ταξιδέψει εκτός Ελλάδος ;
Γ.Κ.: Το Φεστιβάλ Αθηνών έχει προσφέρει τα τελευταία χρόνια (στα χέρια του κυρίου Λούκου για να λέμε τα πράγματα με τ’ όνομά τους) εξαιρετικές παραστάσεις στο κοινό. Διαμάντια του Ευρωπαϊκού, κυρίως, καλλιτεχνικού γίγνεσθαι. Και το κοινό έχει ανταποκριθεί άμεσα. Και δεν αναφέρομαι μόνο στα αριστουργήματα που έχουμε δει. Ακόμη και οι μέτριες παραγωγές που έρχονται, προσφέρουν γνώσεις, εμπειρίες και εικόνες τόσο στο κοινό, όσο και στους Έλληνες δημιουργούς (και δεν αναφέρομαι φυσικά σε όσους κοπιάρουν το χειμώνα αυτά που είδαν το προηγούμενο καλοκαίρι). Είναι σημαντικό να ανοίγει το μυαλό και η καρδιά μας.

Cul.N.: Για να επιστρέψουμε στην παράσταση «Ξενάκης σε Α’ πρόσωπο», μετά από τις πρόβες, το οπτικοακουστικό υλικό που έχετε δει αλλά και γενικότερα την βαθύτερη μελέτη στο έργο του μεγάλου συνθέτη, έχει αλλάξει πιστεύετε η οπτική σας – η κρίση σας σε κάποια σημεία για το έργο του Ξενάκη αλλά και τον ίδιο ως προσωπικότητα; Με άλλα λόγια ανακαλύψατε πτυχές του συνθέτη – καλλιτεχνικές ή προσωπικές – που δεν γνωρίζατε ή δεν υποψιαζόσασταν καν;
Γ.Κ.: Προφανώς έχει αλλάξει η οπτική μου γωνία και η γνώση μου. Έχει διευρυνθεί για την ακρίβεια. Ως ηθοποιός συγκινήθηκα πια από τον Ιάννη Ξενάκη ως άνθρωπο πρώτα κι έπειτα ως δημιουργό. Κι επίσης συνειδητοποίησα ότι είναι σχεδόν αδύνατον να προλάβω σ’ αυτή τη ζωή να συλλάβω τη διάνοιά του. Μου κάνει πιο σαφές το πεπερασμένο του νου. Όσα θραύσματα μένουν ωστόσο, έχουν ήδη την αξία τους.
Cul.N.: Σε μια περίοδο κρίσης, όπως αυτή που διανύουμε,  πόσο σημαντικό είναι κατά τη γνώμη σας να αποδίδουμε τιμή και να αναγνωρίζουμε τις πραγματικές αξίες; Να επανερχόμαστε και να αναδεικνύουμε το ουσιαστικό;
Γ.Κ.: Όλες είναι περίοδοι κρίσης για τον θνητό άνθρωπο νομίζω. Απλώς κάποιες φορές είναι ορατή η κρίση κι άλλες άδηλη. Το σημαντικό είναι να θυμόμαστε από που ερχόμαστε και τι αγαπάμε. Η τέχνη είναι ένας φάρος σε εποχές σαν κι αυτή, όπου η πνευματικότητα εμφανώς έχει αντικατασταθεί εν πολλοίς από τη φαυλότητα.
Cul.N.: Μετά το αφιέρωμα στον Ιάννη Ξενάκη, υπάρχουν άμεσα επαγγελματικά σχέδια για το καλοκαίρι ή και για το φθινόπωρο που θα θέλατε να μοιραστείτε μαζί μας;
Γ.Κ.: Τον Ιούνιο θα δώσουμε κάποιες παραστάσεις με τη Μέθοδο Γκρόνχολμ του Θεάτρου Τέχνης εκτός Αθηνών. Ιούλιο και Αύγουστο θα ακολουθήσω την παράσταση Συμβολαιογράφος με την Υρώ Μανέ, την οποία έχω σκηνοθετήσει, σε μια μικρή περιοδεία ανά την Ελλάδα. Για φθινόπωρο ετοιμάζω άλλη μια σκηνοθεσία και θα συμμετέχω σε δύο ταινίες αλλά προς το παρόν οι λεπτομέρειες δεν είναι ανακοινώσιμες.

Cul.N.: Σας ευχαριστώ πολύ! Καλή επιτυχία σε όλα σας τα σχέδια!
Γ.Κ.: Κι εγώ σας ευχαριστώ.

Info: Το αφιέρωμα του Φεστιβάλ Αθηνών στον Ιάννη Ξενάκη περιλαμβάνει τις συναυλίες του πολυβραβευμένου Arditti Quartet (3 Ιουνίου), της περίφημης London Sinfonietta υπό τη διεύθυνση του νεαρού Ryan Wigglesworth (6 Ιουνίου) και τη μουσική παράσταση του ανερχόμενου Ergon Ensemble με μαέστρο τον Νίκο Τσούχλο (8 Ιουνίου).