Μέσα από αρχειακό υλικό που έθεσε στη διάθεσή τους το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος, η Lucie Arnoux-Farnoux, επίκουρη καθηγήτρια Συγκριτικής Λογοτεχνίας στο Πανεπιστήμιο της Tours και ο Νικόλας Μανιτάκης, αναπληρωτής καθηγητής Ιστορίας του Γαλλικού Πολιτισμού στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, διατρέχουν τη φιλελληνική ιστορία του Γαλλικού Ινστιτούτου Ελλάδος από την ίδρυσή του μέχρι σήμερα.
Στην ευρύτερη οικογένεια των ξένων πολιτιστικών ιδρυμάτων που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος αποτελεί με διαφορά το παλαιότερο από αυτά. Το 1907, η Γαλλική Σχολή Αθηνών ιδρύει στον περιβάλλοντα χώρο του κτιρίου της, στους πρόποδες του Λυκαβηττού, ένα σχολείο διδασκαλίας της γαλλικής γλώσσας για τους νέους Έλληνες. Ευθείς εξ αρχής η δραστηριότητα του νέου ιδρύματος διευρύνεται και εξελίσσεται σε ένα πνευματικό κέντρο γαλλικής και ελληνικής παιδείας. Τη δεκαετία του 1930, το Ινστιτούτο Γαλλικών Σπουδών αποσπάται σταδιακά από τη Γαλλική Σχολή Αθηνών, πριν γίνει ανεξάρτητο ίδρυμα, υπό την καθοδήγηση του πρώτου του διευθυντή, Οκτάβιου Μερλιέ, το 1945.
Επιφορτισμένο από την ίδρυσή του με την αποστολή της ενίσχυσης της γαλλικής παρουσίας στην Ελλάδα, το Γαλλικό Ινστιτούτο παρέμεινε πάντα ανοιχτό στην ελληνική κοινωνία της εκάστοτε εποχής, αναπτύσσοντας μακροχρόνιους δεσμούς φιλίας με τον Ελληνικό λαό, μέσα από τη γαλλική γλώσσα και τον πολιτισμό. Καθ’ όλη τη διάρκεια της μακράς πορείας του, και ειδικότερα τη δεκαετία του 1920, με την άφιξη των Ελλήνων προσφύγων από τη Μικρά Ασία, την εποχή του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και της ναζιστικής Κατοχής, αλλά και αργότερα, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου πολέμου, οι συνεργάτες του Ινστιτούτου στάθηκαν στο πλευρό των Ελλήνων. Το ενεργό δίκτυο γαλλικής πολιτιστικής εκπαίδευσης που διαμορφώθηκε στα μεταπολεμικά χρόνια, ανέλαβε την προώθηση καινοτόμων μεθόδων διδασκαλίας, την οικοδόμηση γεφυρών συνεργασίας με τα γαλλικά πανεπιστήμια, και την έκδοση του έργου πληθώρας Αθηναίων διανοουμένων σε μία μεταβατική περίοδο για την ελληνική εκδοτική δραστηριότητα. Το Ινστιτούτο διαδραμάτισε πρωταρχικό ρόλο στο πολιτιστικό γίγνεσθαι της Αθήνας, μέσα από την πλούσια πολιτιστική προσφορά του, τη διοργάνωση εκθέσεων, προβολών, διαλέξεων και τη φιλοξενία Γάλλων καλλιτεχνών και διανοούμενων στην αθηναϊκή πρωτεύουσα.
Υπαγόμενο σήμερα στο Υπουργείο Ευρώπης και Εξωτερικών υποθέσεων της Γαλλίας, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος συνεχίζει την αρχική του αποστολή για τη διάδοση της γαλλικής γλώσσας και του γαλλικού πολιτισμού στην Ελλάδα και την οικοδόμηση μακροχρόνιων θεσμικών συνεργασιών, ειδικότερα μεταξύ εκπαιδευτικών φορέων και πανεπιστημιακών ιδρυμάτων των δύο χωρών. Συμπορευόμενο με τη Γαλλική Σχολή Αθηνών και με κινητήριο δύναμη τη μακρά φιλία που το ενώνει εδώ και πάνω από έναν αιώνα με την Ελλάδα, μία φιλία που αναπτύχθηκε μέσα από ευχάριστα γεγονότα, αλλά και μέσα από πολιτικές και οικονομικές δυσχέρειες, το Γαλλικό Ινστιτούτο Ελλάδος συνεχίζει να αποτελεί τον κατεξοχήν συνδετικό κρίκο ανάμεσα στη Γαλλία και την Ελλάδα, ανάμεσα στο Γαλλικό και τον Ελληνικό λαό, λαμβάνοντας υπόψιν την πολυμορφία που τους διακρίνει στο πέρασμα του χρόνου.
