Η τελετή για την ανάδειξη του φετινού Ευρωπαϊκού Μουσείου της Χρονιάς θα πραγματοποιηθεί το Μάιο στην Πολωνία, στο μουσείο POLIN – Μουσείο της Ιστορίας των Πολωνών Εβραίων, στη Βαρσοβία.
Το βραβείο Ευρωπαϊκό Μουσείο της Χρονιάς ιδρύθηκε το 1977 από τους Kenneth Hudson και Richard Hoggart, υπό την αιγίδα του Συμβουλίου της Ευρώπης, με στόχο την αναγνώριση της αριστείας στον τομέα του ευρωπαϊκού μουσείου και την ενθάρρυνση καινοτόμων διαδικασιών σε έναν κόσμο μουσείων, ο οποίος εξακολουθεί να έχει μία πιο παραδοσιακή αντίληψη, εστιάζοντας στις συλλογές και όχι στη χρησιμότητά τους προς όφελος της κοινωνίας.
Λίγα λόγια για τα δύο ελληνικά μουσεία που διεκδικούν το βραβείο:
Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών είναι από τα σημαντικότερα αρχαιολογικά μουσεία στην Ελλάδα, καθώς μερικές από τις συλλογές που περιλαμβάνει είναι σπάνιες ή μοναδικές στο είδος τους. Τα εκθέματά του προέρχονται από ανασκαφές στη Βοιωτία και καλύπτουν χρονολογικά τον πολιτισμό της περιοχής από τα παλαιολιθικά χρόνια έως τους μεταβυζαντινούς χρόνους.
Το σημερινό Μουσείο αποτελεί το τρίτο κατά σειρά Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών, που φιλοξενεί τις βοιωτικές αρχαιότητες στην ίδια πάντοτε θέση.
Η ιστορία του Αρχαιολογικού Μουσείου Θηβών ξεκινά το 1894, όταν ο παλαιός στρατώνας δίπλα στον μεσαιωνικό πύργο παραχωρήθηκε για να στεγαστούν οι αρχαιότητες, κυρίως γλυπτά και επιγραφές, που συγκέντρωναν από όλη τη Βοιωτία ντόπιοι αρχαιοδίφες και επιστήμονες αρχαιολόγοι, διασώζοντάς τες από την αρχαιοκαπηλία.
Το 1905, με δαπάνες της Εν Αθήναις Αρχαιολογικής Εταιρείας, ο στρατώνας μετασκευάστηκε στο πρώτο αρχαιολογικό μουσείο της πόλης, ένα απλό, διώροφο πετρόκτιστο οικοδόμημα, περιορισμένων διαστάσεων. Την έκθεση των αρχαιοτήτων οργάνωσε ο αρχαιολόγος Αντώνιος Δ. Κεραμόπουλλος σε συνεργασία με το ζεύγος των Άγγλων αρχαιολόγων P. και A. Ure οι οποίοι είχαν ανασκάψει πρόσφατα τμήμα νεκροταφείου της αρχαίας Μυκαλησσού (σημ. Ριτσώνας). Δημιουργήθηκε έτσι μια πρωτοποριακή για την εποχή έκθεση, η οποία παρουσίαζε τα ταφικά ευρήματα σε σύνολα και όχι ανάλογα με την καλλιτεχνική τους αξία, όπως συνηθιζόταν έως τότε. Στο πρώτο εκείνο Μουσείο εργάστηκαν πολλές εμβληματικές μορφές της ελληνικής αρχαιολογίας, όπως ο Νικόλαος Παπαδάκις, o Χρήστος Καρούζος και o Ιωάννης Θρεψιάδης. Ο Χρήστος Καρούζος συνέγραψε το 1934 τον πρώτο αρχαιολογικό οδηγό του μουσείου και συνέβαλε στην απόκρυψη των αρχαιοτήτων κατά την περίοδο του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου (1940-1944).
Μετά τη λήξη του πολέμου διαπιστώθηκε ότι το παλαιό κτήριο δεν επαρκούσε, κατεδαφίστηκε όμως πολύ αργότερα και στη θέση του χτίστηκε ένα ισόγειο οικοδόμημα με προστώο στην είσοδο. Την έκθεση των αρχαιοτήτων του νεότευκτου δεύτερου εκείνου μουσείου ανέλαβε ο Ιωάννης Θρεψιάδης, ο οποίος πέθανε λίγους μήνες πριν τα εγκαίνια του μουσείου που έγιναν στις 9 Δεκεμβρίου 1962. Κτηριακά στο νέο μουσείο επήλθε πλήρης ανανέωση, καθώς αυτό απέκτησε διέθετε λιγοστούς αλλά μεγάλους φωτεινούς χώρους. Η περιορισμένη έκτασή του αντισταθμιζόταν από ορισμένα μοναδικά ευρήματα των συλλογών του, όπως οι σφραγιδοκύλινδροι ανατολικής προέλευσης και οι αμφορείς με επιγραφές σε Γραμμική Β γραφή που είχαν βρεθεί κατά τις ανασκαφές του μυκηναϊκού ανακτόρου της Θήβας, οι λάρνακες από το μυκηναϊκό νεκροταφείο της Τανάγρας και οι ‘μαύρες’ εγχάρακτες στήλες πολεμιστών.
Το δεύτερο αυτό κτήριο, με περιορισμένες κατά καιρούς αναδιατάξεις της έκθεσής του, διήνυσε πορεία 45 χρόνων, μέχρι το 2007, οπότε ενσωματώθηκε στο σημερινό – τρίτο κατά σειρά– Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών.
(Βιβλιογραφία: Β. Αραβαντινός, Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών, Αθήνα 2010., Κ. Δημακοπούλου – Ντ. Κόνσολα, Αρχαιολογικό Μουσείο της Θήβας, Αθήνα 1981., Χρ. Καρούζος, Το Μουσείο της Θήβας. Αθήνα 1934. Πηγή: Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών)
Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας
Το Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας είναι κτισμένο στο λόφο “Μεζούρλο” στις νότιες παρυφές της πόλης, πάνω στον περιφερειακό δρόμο της Λάρισας, σε έκταση 54 στρεμμάτων που παραχωρήθηκε σταδιακά από το Δήμο Λάρισας στο Υπουργείο Πολιτισμού. To Μουσείο εγκαινιάστηκε στις 28 Νοεμβρίου του 2015 και πλέον είναι επισκέψιμο για το κοινό.
Το Μουσείο αποτελείται από τρία κτήρια ανάμεσα στα οποία υπάρχουν ανοιχτοί χώροι. Τα κτήρια αναπτύσσονται σε δύο έως τέσσερα επίπεδα, συνολικού εμβαδού 11.750 τ.μ. Περιλαμβάνουν: α) τον χώρο υποδοχής επισκεπτών με εκδοτήριο, βεστιάριο, χώρο καταστήματος πωλητέων ειδών, αναψυκτήριο και WC, β) αμφιθέατρο στο ισόγειο, δίπλα από τον χώρο υποδοχής, γ) εκθεσιακό χώρο στο ισόγειο, εμβαδού 2.000 τ.μ., δ) αποθήκες σε δύο επίπεδα, ε) εργαστήριο λίθινων αντικειμένων, μετάλλινων αντικειμένων, πήλινων αντικειμένων, ψηφιδωτών, εικόνων και τοιχογραφίας, στ) χώρο εκπαιδευτικών προγραμμάτων, ζ) κτήριο διοίκησης όπου στεγάζονται τα γραφεία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Λάρισας και βιβλιοθήκη.
(Πηγή: Εφορεία Αρχαιοτήτων Λάρισας – Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας)
Υποψήφια για το βραβείο είναι επίσης τα εξής μουσεία:
Carmen Thyssen Museum Andorra, Andorra, Principality of Andorra
Azerbaijan Carpet Museum, Baku, Azerbaijan
War Childhood Museum, Sarajevo, Bosnia and Herzegovina
Betina Museum of Wooden Shipbuilding, Betina, Croatia
Vučedol Culture Museum, Vukovar, Croatia
Estonian National Museum, Tartu, Estonia
Helsinki City Museum, Helsinki, Finland
The Lenin Museum, Tampere, Finland
Vapriikki Museum Centre, Tampere, Finland
Lascaux, International Centre for Cave Art, Dordogne, France
Money Museum of the Deutsche Bundesbank, Frankfurt am Main, Germany
Αρχαιολογικό Μουσείο Θηβών, Thebes, Greece
Διαχρονικό Μουσείο Λάρισας, Larissa, Greece
Almásy Castle Visitor Centre in Gyula, Gyula, Hungary
Hospital in the Rock Nuclear Bunker Museum, Budapest, Hungary
EPIC – The Irish Emigration Museum, Dublin, Ireland
National Gallery of Ireland, Dublin, Ireland
National Archaeological Museum of Altamura, Altamura, Italy
The Egyptian Museum of Turin, Torino, Italy
The Opera Duomo Museum, Firenze, Italy
Latvian National Museum of Art, Riga, Latvia
Rainis and Aspazija’s Museum, Jurmala, Latvia
Riga Motor Museum, Riga, Latvia
Centraal Museum, Utrecht, The Netherlands
Museum of Silesian Uprisings in Świętochłowice, Świętochłowice, Poland
National Maritime Museum in Gdańsk, Poland
National Coach Museum, Lisboa, Portugal
National Railway Museum, Entroncamento, Lisboa, Portugal
Museum of Russian Impressionism, Moscow, Russia
Vassily Polenov Fine Arts Museum and National Park, Polenovo, Russia
The House of Jevrem Grujić, Svetogorska, Serbia
Museum University of Navarra, Pamplona, Spain
Alimentarium – Food Museum, Vevey, Switzerland
Museum Ackerhus, Ebnat, Switzerland
Museum of Nature, St.Gallen, Switzerland
Valais Art Museum, Sion, Switzerland
Erimtan Archaeology And Arts Museum, Ankara, Turkey
The Design Museum, London, United Kingdom
The Mary Rose Museum, Portsmouth, United Kingdom
Science Museum, London, United Kingdom
Κριτική επιτροπή:
José Gameiro (Chair), Portugal, Director, Museu de Portimão
Kimmo Antila, Finland, Director, Finnish Postal Museum
Karmele Barandiaran, Spain, Head of the Development and Public Area, San Telmo Museum, San Sebastian
Marco Biscione, Italy, Director, Museum of Oriental Art, Turin
Christophe Dufour, Switzerland, Director, Muséum d’histoire naturelle de Neuchâtel
Metka Fujs, Slovenia, Historian, Museum Councilor, former Director of the Pomurje Museum Murska Sobota
Hans-Martin Hinz, Germany, Doctor of Natural Sciences, Freie Universität Berlin; former International President of ICOM
Barbara Kirshenblatt-Gimblett, Poland, Museologist, POLIN Museum
Linda Mol, The Netherlands, Head of exhibitions and interpretation, National Maritime Museum Amsterdam
Marlen Mouliou, Greece, Full-time Lecturer of Museology, Faculty of History and Archaeology, National and Kapodistrian University of Athens
Mark O’Neill, United Kingdom, Independent researcher & consultant; former Director of Policy & Research for Glasgow Life
Laurella Rinçon, France, Curator, Ministry of Culture and Communication
Dina Sorokina, Russia, Director, Boris Yeltsin Presidential Museum (Yeltsin Center), Yekaterinburg, Russia
