Έρωτας Δαιμόνιος: Μια «Συμφωνική βραδιά» με την Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών στο Ωδείο Αθηνών

Η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών, συνεχίζοντας και φέτος τη σταθερή συνεργασία της με το Ωδείο Αθηνών, το ιστορικότερο μουσικοεκπαιδευτικό ίδρυμα της χώρας, γεμίζει με τους ήχους της συμφωνικής μουσικής της τον φιλόξενο και ολοκαίνουργο «Αμφιθέατρο Ιωάννης Δεσποτόπουλος».

Για την Τετάρτη, 15 Νοεμβρίου, ο διαπρεπής νέος Έλληνας μαέστρος, με σπουδαία σταδιοδρομία στο Εξωτερικό, Γιώργος Ζιάβρας, επέλεξε να στρέψει το βλέμμα στην καινοτόμα μουσική του Εικοστού αιώνα: του αιώνα της πρωτοπορίας και των μεγάλων ανατροπών. Τα δύο έργα του προγράμματος προέρχονται από τη γραφίδα σπουδαίων συνθετών και είναι εμπνευσμένα από την αρχαιοελληνική γραμματεία και φιλοσοφία.

Η Δραματική καντάτα «Φαίδρα» (1976), του Βρετανού Benjamin Britten, για μεσόφωνο και ορχήστρα αντλεί τη θεματολογία του από το μυθικό κύκλο του Θησέα.

Ο συνθέτης δημιουργεί το έργο αυτό ως μια μπαρόκ καντάτα βασισμένη σε αποσπάσματα από τη Φαίδρα του Ρακίνα. Η μεσόφωνος παραληρεί χαοτικά, οργίζεται, εκδικείται, μετανοεί και αυτοκτονεί σε ένα συμπυκνωμένο αριστούργημα που, παρά την στερεοτυπική επιτελεστικότητα της ‘μαινόμενης γυναίκας’ που χαρακτηρίζει έργα της γραμματείας του 17ου αιώνα, εδώ συγκινεί βαθιά και αποτυπώνει με ευαισθησία αντιφατικές πτυχώσεις του πολύπλοκου χαρακτήρα της.

Το έργο παρουσιάζεται σε πρώτη πανελλήνια εκτέλεση σε διεύθυνση του Γιώργου Ζιάβρα από το τσέμπαλο. Επιπλέον, στη διάρκεια της συναυλίας θα προβάλλεται σε οθόνη το κείμενο του έργου.

Μετά την αυτοκτονία της Φαίδρας, ο Leonard Bernstein ξεκινά τη Σερενάτα του (1954) με ένα νωχελικό σόλο του βιολιού που υμνεί το θεό Έρωτα (Μονόλογος του Φαίδρου). Το έργο βασίζεται στους χαρακτήρες του «Συμποσίου» του Πλάτωνα, σκιαγραφώντας τον καθένα από τα πρόσωπα του βαθυστόχαστου φιλοσοφικού διαλόγου με τα ξεχωριστά τεχνικά και εκφραστικά μέσα του μεγάλου Αμερικανού συνθέτη και μαέστρου.

Ο συνθέτης, εντούτοις, μας ζητεί να αποφύγουμε μια φιλολογική, πόσω μάλλον στεγνά προγραμματική ανάγνωση της μουσικής του. Ο βαθύς όμως λυρισμός, το λεπτό χιούμορ, η καταστροφική, όσο και αναγεννητική, δεξιοτεχνική ορμή, τα έμπλεα ποιητικότητας σολιστικά ιντερμέδια, ακόμα και η κεφαλαιακά πενταμερής δόμηση του έργου του, δεν αφήνουν αμφιβολία για τις βαθύτερες συγγένειες με το πλατωνικό κείμενο.

Τη θέση των σολίστ της συναυλίας θα αναλάβουν δύο εξαιρετικές Ελληνίδες καλλιτέχνιδες, η μεσόφωνος Έλενα Μαραγκού και βιολονίστα Κατερίνα Χατζηνικολάου, που αναμένεται να συναρπάσουν το κοινό με την εκφραστικότητα και τη δεξιοτεχνία τους.

Στο δεύτερο μέρος, σε μια πολυαναμενόμενη εκτέλεση από τον Γιώργο Ζιάβρα, η Φιλαρμόνια Ορχήστρα Αθηνών ερμηνεύει την αριστουργηματική Τέταρτη Συμφωνία του Johannes Brahms (1885), σε μι ελάσσονα: ένα μνημειακό κατασκεύασμα μιας καλλιτεχνικής μεγαλοφυΐας, ένας ύμνος στην αξία του ανθρώπου και στην νομοτελειακά αέναη και διαρκή πνευματική του ανύψωση. Η μουσική του Brahms περικλείει την πεμπτουσία της ανθρώπινης υπόστασης, προσεγγίζοντας τα μύχια βάθη του ασυνείδητου. Ο αιώνιος φιλόσοφος, ο θεϊκός δαίμων, σαρκώνεται μέσα από την βαθιά ουσία της μουσικής.

Μουσική διεύθυνση:
Γιώργος Ζιάβρας

Σολίστ:
Έλενα Μαραγκού, Μεσόφωνος
Κατερίνα Χατζηνικολάου, Βιολί

Πρόγραμμα:

• Benjamin Britten, Φαίδρα. Δραματική καντάτα για μεσόφωνο και μικρή ορχήστρα, οp.93 (πρώτη πανελλήνια εκτέλεση)
• Leonard Bernstein, Serenade (after Plato‘s Symposium) (1954), για σόλο βιολί, άρπα, κρουστά και έγχορδα
• Johannes Brahms, Συμφωνία αρ. 4 σε μι ελάσσονα, op. 98