Η νέα αυτή ανάγνωση ενός από τα εμβληματικότερα μεταπολεμικά έργα, ανάθεση της Εναλλακτικής Σκηνής της ΕΛΣ στον καινοτόμο συνθέτη Ζήση Σέγκλια και στον σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπο, έναν επίμονο και ασυμβίβαστο εργάτη του ερευνητικού θεάτρου, αναμετράται με τα όρια ενός δυσεπίλυτου αινίγματος, αλλά ταυτόχρονα και με μια πρόκληση διεγερτική.
Στην τολμηρή προσέγγιση των δυο καλλιτεχνών, η μπεκετική ηχητική και σημασιολογική «άβυσσος» αποδίδεται όχι από ένα στόμα, όπως στην πρωτότυπη γραφή του δημιουργού, αλλά από δύο σώματα σε φωνητική και κινησιολογική αντίστιξη, συνάμα αφηρημένη και συμπυκνωμένη στον ύψιστο βαθμό. Τη νέα μετάφραση, δουλεμένη ειδικά για την παράσταση, υπογράφει ο Θωμάς Συμεωνίδης, βαθύς γνώστης του Σάμιουελ Μπέκετ, ενώ τη μουσική διεύθυνση έχει αναλάβει ο γνωστός για τις ερμηνείες του σε έργα σύγχρονης μουσικής Νίκος Βασιλείου. Συμμετέχει εννεαμελές μουσικό σύνολο.
Το έργο
Γραμμένο το 1972 με την ηθοποιό Μπίλι Ουάιτλω κατά νου, το Όχι εγώ του Σάμιουελ Μπέκετ είναι ο λεκτικός χείμαρρος μιας γυναίκας που πυροδοτείται στον απόηχο ενός τραυματικού γεγονότος, εγγεγραμμένου στο σώμα και απωθημένου χρόνια από τη μνήμη. Μέσα από την αφαιρετική σκηνική ποιητική του, ο Ιρλανδός δραματουργός αποτυπώνει τη χειμαρρώδη λογοδιάρροια ενός αιωρούμενου γυναικείου στόματος στον απόηχο ενός απροσδιόριστου συμβάντος, υπό το βλέμμα της φιγούρας ενός μυστηριώδους ακροατή χωρίς ιδιότητες. Στην απογυμνωμένη θεατρική του απόδοση, η διάρκεια του μονολόγου είναι μόλις δεκαπέντε λεπτά, ενώ η οδηγία του συγγραφέα είναι η ηθοποιός να τον αποδώσει απνευστί. Το έργο έκανε πρεμιέρα το 1972 στο θέατρο Forum του Κέντρου Λίνκολν της Νέας Υόρκης και, από κάθε σκοπιά, σωματική, διανοητική ή συναισθηματική, αποτελεί έναν από τους πιο απαιτητικούς μονολόγους του παγκοσμίου θεάτρου.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Η Ομάδα Σημείο Μηδέν στο «σύμπαν Μπέκετ»
Η Ομάδα Σημείο Μηδέν ξεκίνησε να ερευνά τον κόσμο του Σάμιουελ Μπέκετ το 2017 με αφορμή το ανέβασμα του Περιμένοντας τον Γκοντό. Η παράσταση παρουσιάστηκε στο Θέατρο Άττις – Νέος Χώρος (2018/19). Έναν μόλις χρόνο μετά ακολούθησε το έργο Ευτυχισμένες μέρες με τη σπουδαία ηθοποιό Ανέζα Παπαδοπούλου, η οποία έφυγε πρόσφατα από τη ζωή. Και στις δύο αυτές παραστάσεις των κλασικών πλέον έργων του Μπέκετ, η μουσικότητα, ο ρυθμός και η ενεργοποιημένη σωματικότητα των ηθοποιών ήταν βασικά συστατικά στοιχεία της δουλειάς της Ομάδας Σημείο Μηδέν, στην οποία η περίφημη Μέθοδος του Θεόδωρου Τερζόπουλου αποτελεί το βασικό υπέδαφος εκπαίδευσης των ηθοποιών και ανάπτυξης της δημιουργικής διαδικασίας. «Το κείμενο αποτελούσε για μας τοπίο άπειρων εκφραστικών δυνατοτήτων· μπορούσαμε να τις εξορύξουμε μόνο εφόσον δουλεύαμε μουσικότροπα και καθόλου εννοιολογικά, πηγαίνοντας πέρα από κάθε μορφή αναπαράστασης της καθημερινότητας –η οποία, από κάθε άποψη, δεν υφίσταται στον Μπέκετ– ή οποιαδήποτε προσπάθεια δραματικής αποτύπωσης των συμβάντων του κειμένου στη σκηνή. Βλέπαμε το κείμενο ως ζώσα παρτιτούρα. Στα διάκενα μεταξύ των λέξεων ή και των νοημάτων κρύβονταν ηχητικοί / ενεργειακοί άξονες. Όσο προσπαθούσαμε να τους αφουγκραστούμε τόσο οδηγούμασταν σε νέους τρόπους να υπάρχουμε στη σκηνή, να παράγουμε τον ήχο και να εκφέρουμε τον λόγο», σημειώνει ο Σάββας Στρούμπος.
Το Όχι εγώ ως σύγχρονο μουσικό θέατρο στην Εναλλακτική Σκηνή ΕΛΣ
Η παράσταση του συνθέτη Ζήση Σέγκλια και του σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπου που θα παρουσιαστεί στην Εναλλακτική Σκηνή της ΕΛΣ, σε μετάφραση Θωμά Συμεωνίδη και μουσική διεύθυνση Νίκου Βασιλείου, προσεγγίζει το μπεκετικό υλικό ως ιδιόμορφο, σύγχρονο μουσικό θέατρο που ερευνά τα όρια της θεατρικής δυνατότητας. Ήχοι, εικόνες και χειρονομίες, φαινομενικά εγκλωβισμένες σε ένα στόμα σε ακατάσχετη λεκτική αιμορραγία, ανοίγουν τον θεατρικό και τον μουσικό χώρο για να ανασυνταχθούν σε ένα υβριδικό έργο λόγου, ήχου και κίνησης.
Αντί για ένα στόμα, δυο σώματα σε φωνητική και κινητική αντίστιξη, δυο φωνές από τον ίδιο πυρήνα αναβλύζουν την μπεκετική άβυσσο, η οποία παραμένει συμπυκνωμένη αλλά, αντί για μια στιγμή, καταλαμβάνει έναν χώρο άχρονο, με την ορχήστρα να προσφέρει σε αυτόν παλμό χωρίς πορεία, ήχο χωρίς αιτία, βάθος χωρίς όρια.
Photo Credit: Ανδρέας Σιμόπουλος
