04/12/22
Εγκλεισμός και καλλιτεχνική ζωή στην Ελλάδα: από τη ψηφιακή στη μεταψηφιακή εποχή

Συντονιστής δρ. Κωστής Σταφυλάκης

Η πανδημική κρίση του Covid-19 αποτέλεσε επιστέγασμα μιας δεκαετούς κοινωνικής κρίσης κατά την οποία οι κοινωνικές σχέσεις, οι καθημερινοί ρόλοι και ταυτότητες, οι μορφές επικοινωνίας δοκιμάστηκαν, ανατράπηκαν, σχεδιάστηκαν εκ νέου. Οι πρόσφατοι «κύκλοι των εγκλεισμών», οι εμπειρίες της καραντίνας, του αυτοπεριορισμού και της «νέας κανονικότητας» δεν ήταν παρά μόνο μια τελευταία πινελιά σε έναν βίο που σημαδεύτηκε από επισφάλεια, υπέρβαση, αυτοπεριορισμό, ανατροπές. Η κρίση του 2010 συμβάδισε με τη μαζική επικράτηση νέων διαδικτυακών πλατφορμών, την διάδοση των ψηφιακών κοινωνικών δικτύων, την επικυριαρχία του «online εαυτού». Οι διαφορετικές γενιές που βίωσαν αυτό το αλλόκοτο μείγμα κοινωνικής επιβράδυνσης και ψηφιακής επιτάχυνσης δεν είχαν την πολυτέλεια της «ανάσας». Από τα τέλη του 2019, το εικαστικό πεδίο ταλαντεύεται ανάμεσα στη ματαίωση και την επινόηση, την ατομική απομόνωση και την ταχεία ψηφιοποίηση της καλλιτεχνικής πρακτικής. Πώς βίωσαν τη διαδικασία αυτή τα καλλιτεχνικά υποκείμενα; Τι πρόσημο έχουν οι αλλαγές που επήλθαν; Τι σήμαινε η ταύτιση του οικιακού με τον εργασιακό χώρο για τη δημιουργική διαδικασία; Πως συμμετείχαν στη διαδικτυακή κουλτούρα; Τι σημαίνει «εγκλεισμός» σε μια εποχή που η τέχνη δημιουργεί σύνθετα περιβάλλοντα εμβύθισης και οργάνωσης των ανθρώπινων διεπαφών;

Απόδραση, φυγή, κατάκρυψη: απηχήσεις εγκλεισμού, από την αναλογική στη ψηφιακή εποχή.

Χάρης Κοντοσφύρης, Νίκος Δασκαλοθανάσης (ΑΣΚΤ), Μάρλεν Μούλιου (ΕΚΠΑ), Κώστας Χριστόπουλος (ΑΣΚΤ), Δημήτρης Αληθεινός.
Συντονισμός: Δημήτρης Τρίκας

Η αυτονομία του νεωτερικού καλλιτεχνικού υποκειμένου έχει πάντα κάποιο τίμημα: η απομόνωση, η μοναξιά, η απόγνωση, η τρέλα αποτελούν μορφώματα μιας «ιδιοσυγκρασιακής» στάσης, μιας καλλιτεχνικής βιογραφίας που γράφεται συχνά με τη συμμετοχή του καλλιτέχνη. Πως βιώσαν τον εγκλεισμό της καραντίνας τα καλλιτεχνικά υποκείμενα που έζησαν την άνοδο της κοινωνίας των μαζικών ψηφιακών μέσων και του διαδικτύου; Ποιες μνήμες του 20ου αιώνα επιζούν στον νέο; Ποιές οι επιπτώσεις του εγκλεισμού στην τριτοβάθμια καλλιτεχνική εκπαίδευση και στη σχέση διδάσκουσας/διδασκόμενης;

«Άλλοι» χώροι, διαπλεύσεις, οικονομίες της φροντίδας στη σκιά της νέας κανονικότητας.

Φαίη Τζανετουλάκου, Ελπίδα Ρίκου, Μαίρη Ζυγούρη, Σωζήτα Γκουντούνα, Δάφνη Δραγώνα, Λεωνίδας Παπαλαμπρόπουλος, Γιάννης Μήτρου.
Συντονισμός: Φαίη Τζανετουλάκου

Η διάπλευση της «νέας κανονικότητας» απαιτεί την επινόηση νέων όρων συλλογικής λειτουργίας και κοινωνικής συνύπαρξης. Η Ελλάδα της οικονομικής κρίσης υπήρξε φυτώριο πρωτοβουλιών που πειραματίστηκαν με τη συμμετοχική παραγωγή, σε μικρότερη ή μεγαλύτερη κλίμακα. Στη «νέα κανονικότητα», η μαζική εξύμνηση της «συλλογικής επιβίωσης» συνυπάρχει με τη τεχνολογική διάρρηξη του ιδιωτικού από την τεχνητή νοημοσύνη και την εντεινόμενη εξόρυξη δεδομένων. Πώς επέδρασε η πανδημική κρίση στην κοινωνικότητα της καλλιτεχνικής, ερευνητικής, επιμελητικής εργασίας; Πώς βιώθηκε το πέρασμα από την «ακύρωση/αναμονή» στο μαζικό προγραμματισμό και την εφαρμογή του; Ποιά ήταν τα κυρίαρχα μοντέλα/μοτίβα και ποιες οι αποκλείσεις τους;

Millenial εσωστρέφεια και δημοσιότητα: η Ελλάδα στη μεταδιαδικτυακή εποχή.

Κατερίνα Γκουτζιούλη, Βασίλης Μπακάλης, Φωτεινή Βεργίδου, Μαρία Λουίζου, Poka-Yio και φοιτητ@ του 12 Εργαστηρίου Ζωγραφικής και Διευρυμένων Μέσων της ΑΣΚΤ.
Συντονισμός: Κωστής Σταφυλάκης

Η μεταδιαδικτυακή εποχή (2008-) μας «εγκλείει» σε μια νέα οικονομία των σχέσεων καθώς αναστατώνει τους κύκλους των κοινωνικών, εργασιακών και προσωπικών επαφών. Η διαρκής δικτύωση, με το κυκλωτικό της χαρακτήρα, μας αναγκάζει να ανακαλύψουμε νέα πρωτόκολλα επικοινωνίας, συνεργασίας και επαγγελματικής λειτουργίας. Ήταν ο εγκλεισμός της καραντίνας μια επιτάχυνση του Web3.0; Ποιά η εικόνα της «από-τα-κάτω» δραστηριοποίησης και συνεργασίας της καλλιτεχνικής γενιάς που έχτισε την πρακτική της κατά τη δεκαετία της ελληνικής κρίσης; Ποιά είναι η εικόνα των artist-run χώρων μετά τη καραντίνα και ποιό μοντέλο καλλιτεχνικής δημοσιότητας εκφράζει την GenZ;

11/12/22

Λογοτεχνία και εγκλεισμοί

Συντονιστής Φ. Βλαστός (Συγγραφέας)

Δημήτρης Παπανικολάου, Εγκλεισμός, βιοπολιτικός ρεαλισμός, και ετεροτοπία
Χριστίνα Ντουνιά, Ο Πέτρος Πικρός και οι φυλακές του μεσοπολέμου: Από τη δημοσιογραφική έρευνα στη «στρατευμένη» λογοτεχνία
Γιώργος Αριστηνός, Αυτοεγκλεισμός και αποδόμηση. Η περίπτωση του Γιώργου Μανιάτη
Συμεών Σταμπουλού, O Πάουλ Τσέλαν στην ψυχιατρική κλινική της Αγίας Άννας (Παρίσι) και η φρενήρης σύνθεση του κύκλου Καταβύθιση Στη Νύχτα
Κατερίνα Μάτσα, Ο Γιώργης Ζάρκος στο Δημόσιο Ψυχιατρείο Αθηνών
Ιωάννης Παπαδόπουλος, Ανακλάσεις του Εγκλεισμού
Ηρακλής Πεκιαρίδης, Ο Καρλ Σμίτ, ο Ρόμπερτ Βάλσερ και η Λογοτεχνία της Εξαφάνισης
Χριστίνα Οικονομίδου, Το Έγκλειστο Σώμα
Γιάννης Γραμματόπουλος, Ο Γ.Μ. Βιζυηνός στο Δρομοκαϊτειο (1892-1896)
Φώτης Βλαστός, Η Λογοτεχνία και ο Κύκλος της Αγοράς
Βίβιαν Στεργίου, Εγκλεισμοί στη Λογοτεχνία και η εμπειρία του 2021 ως «δημιουργική ευκαιρία»
Νένη Πανουργιά, Εγκλεισμός/Αποκλεισμός: Περίβλεπτος
Στάθης Γουργουρής, Η ελευθερία του καφκικού παραλογισμού
Δημήτρης Αγγελής, Η λογοτεχνία του εγκλεισμού μέσα από παραδειγματικές περιπτώσεις ηρώων
Βλάσης Σκολίδης, Ο αυτοβιογραφικός εγκλωβισμός του Κώστα Ταχτσή

Το project ΕΓΚΛΕΙΣΜΟΙ πραγματοποιείται με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠΠΟΑ), της Περιφέρειας Αττικής, με την υποστήριξη του Οργανισμού Πολιτισμού και Ανάπτυξης ΝΕΟΝ, με την υποστήριξη του Οργανισμού 2023 Ελευσίς Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης, υπό την Αιγίδα του Δήμου Χαϊδαρίου και του Μορφωτικού Ιδρύματος της ΕΣΗΕΑ.

Κεντρική φωτογραφία θέματος: Νίκος Κολιόπουλος

Διαβάστε επίσης:

Εγκλεισμοί: Εικαστική έκθεση στο Δρομοκαΐτειο