Ένα όνειρο χρόνων, η ίδρυση ΠΑΙΔΙΚΗΣ ΣΚΗΝΗΣ στο «Από Μηχανής» Θέατρο γίνεται τη σεζόν 2023-2024 επιτέλους πραγματικότητα και πόσο καλύτερη αρχή από τη θεατρική μεταφορά του βιβλίου «Ο Αόρατος Τονίνο» του εμβληματικού συγγραφέα παιδικής λογοτεχνίας Τζάνι Ροντάρι. Για τον ίδιο δεν χρειάζονται συστάσεις, δάσκαλος για κάποια χρόνια, δημοσιογράφος και κατόπιν συγγραφέας, δεν μάς παρέδωσε μόνο υπέροχα βιβλία αλλά κατηύθυνε το συγγραφικό του έργο και κατ’ επέκταση τους αναγνώστες του τα παιδιά, σε έναν δρόμο ευφάνταστης κριτικής σκέψης. Αυτόν το δρόμο προσπάθησα κι εγώ να ακολουθήσω όταν καταπιάστηκα, με τη συμμετοχή και της Σοφιάννας Θεοφάνους, στη θεατρική διασκευή του πρωτότυπου βιβλίου σε θεατρικό έργο. Μια διαδικασία η οποία δεν έγινε «από το σπίτι» αλλά προέκυψε δημιουργικά μέσα από την πρόβα και τη συμμετοχή όλου του θιάσου. Αποτέλεσμα, αυτή η παράσταση που για 2η χρονιά παίζεται στο «Από Μηχανής» Θέατρο τόσο για σχολεία όσο και για το κοινό και η οποία όχι μόνο έχει αγαπηθεί πολύ αλλά είχαμε την τιμή να είναι υποψήφια για τα βραβεία της Ένωσης Ελλήνων Κριτικών Θεάτρου & Παραστατικών Τεχνών στην κατηγορία ΘΕΑΤΡΟ ΓΙΑ ΠΑΙΔΙΑ & ΕΦΗΒΟΥΣ. Μεγάλη χαρά!
«Φοβάμαι να πω το μάθημα, φοβάμαι μήπως κάνω λάθος, μακάρι να ήμουν αόρατος!»
Φτάνει λοιπόν ο Τονίνο αργοπορημένος στο σχολείο κι ενώ απευθύνει στους θεατές τα παιδιά, ένα σωρό ψεύτικες δικαιολογίες για την αργοπορία του, εντέλει εκμυστηρεύεται ότι ο πραγματικός λόγος που άργησε, είναι ότι φοβάται να πει το μάθημα μήπως κάνει λάθος. Η αγωνία τον κυριεύει και τότε είναι που θα ευχηθεί να γίνει αόρατος ώστε να γλυτώσει την εξέταση. Με την ικανότητα που έχουν τα παιδιά να μεταμορφώνονται στο παιχνίδι τους σε σούπερμαν, πριγκίπισσες, δράκους κι αστροναύτες απλώς και μόνο «βαφτίζοντας» τον εαυτό τους έτσι, αλλά και με συνεργούς τα παιδιά που παρακολουθούν την παράσταση, η ευχή του ευθύς πραγματοποιείται!
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Το να είναι αόρατος στην αρχή ασφαλώς έχει πλάκα, κάνει σκανταλιές στην τάξη, εισχωρεί στον κόσμο των ενηλίκων και φέρνει τα πάνω – κάτω όμως στην πορεία συνειδητοποιεί, όταν θέλει να παίξει με τους φίλους του, όταν θέλει να τον αγκαλιάσει η μαμά και ο μπαμπάς του όμως εκείνοι δεν τον βλέπουν, ότι δεν είναι ωραίο να είσαι αόρατος γιατί τελικά μένεις μόνος. Ο Τονίνο, μέσα από τις περιπέτειές του θα συνειδητοποιήσει βιωματικά ότι το να αποφεύγει να εκτεθεί απέναντι σε ένα ενδεχόμενο λάθος μένοντας στη σκιά του φόβου και της απομόνωσης, δεν οδηγεί πουθενά. Τότε είναι και η στιγμή που θα επιτρέψει τελικά στον εαυτό του το περιθώριο του λάθους γιατί όπως χαρακτηριστικά λέει: «Έκανα λάθος; Δεν πειράζει, από τα λάθη μας μαθαίνουμε!».
Η δική μας ανάγνωση στο υπέροχο βιβλίο του Τζάνι Ροντάρι είναι αυτή ακριβώς: αόρατος δεν είναι ασφαλώς κάποιος που φοράει έναν μαγικό μανδύα κι εξαφανίζεται αλλά εκείνος που επειδή φοβάται μήπως κάνει λάθος, απομονώνεται. Η ζωή όμως δεν είναι μια σειρά από λάθη, ανατροπές και ρίσκα; Αν στερείς από τον εαυτό σου το δικαίωμα στο λάθος, πόσο πραγματικά ζεις τη ζωή σου; Και τελικά τί είναι καλύτερο, να ζεις σε μια γυάλα «ασφαλείας» την ίδια όμως ώρα και απομόνωσης ή να μοιράζεσαι με τους άλλους την περιπέτεια της ζωής όσα λάθη κι αν χρειαστεί να κάνεις;
Όμως και για τους ενήλικες, τόσο τους γονείς όσο και τους εκπαιδευτικούς, η ιστορία του Τονίνο έχει κάτι πολύ σημαντικό να πει: αν θέλουμε να μεγαλώνουμε υγιή παιδιά, με αυτοπεποίθηση, αντίληψη και κριτική σκέψη, είναι απαραίτητο όχι μόνο να τους επιτρέψουμε τα λάθη αλλά και να τους δώσουμε θάρρος να εκτεθούν απέναντι σε αυτά. Μόνο έτσι θα μπορέσουν να καταλάβουν τί δεν πήγε καλά ώστε την επόμενη φορά να προσπαθήσουν να μην το επαναλάβουν, μόνο έτσι σε βάθος χρόνου, θα είναι σε θέση να αναλάβουν την ευθύνη των επιλογών τους ακόμα κι αν αυτές συνοδεύονται από λανθασμένες κινήσεις. Το λάθος είναι απαραίτητος δρόμος προς τη γνώση.
Αυτά τα σημαντικά μηνύματα θέλησα με αφετηρία το κείμενο του Ροντάρι να περάσω στα παιδιά σε καμία όμως περίπτωση με διδακτισμό. Όντας και ο ίδιος πατέρας δύο παιδιών, πιστεύω ότι ο καλύτερος τρόπος για να τους μιλήσεις, είναι μέσα από τη δική τους γλώσσα που δεν είναι άλλη από τη φαντασία και το παιχνίδι. Επιχειρήσαμε και θεωρώ το καταφέραμε, να παρουσιάσουμε μια πραγματικά ευφάνταστη και δια-δραστική παράσταση στην οποία τα παιδιά δεν είναι απλώς θεατές αλλά συμμετέχουν ενεργά. Ο διάλογος που αναπτύσσεται μεταξύ πλατείας και σκηνής είναι πραγματικά μαγικός και μας έχει προσφέρει αλησμόνητες στιγμές: όταν πια ο Τονίνο λυπημένος καθώς έχει απομονωθεί από τους φίλους, τους γονείς, τον δάσκαλό του, κάνει μια λάθος μαθηματική πράξη, τον διορθώνουν αυθόρμητα τα ίδια τα παιδιά που παρακολουθούν λέγοντας του να μην στεναχωριέται γιατί όλοι κάνουν λάθη. Μάλιστα κατά τη διάρκεια μιας παράστασης ένα παιδί θέλοντας να τού δώσει κουράγιο πετάχτηκε από τη θέση του και είπε: «δεν πειράζει και ο Αϊνστάιν ήταν χάλια μαθητής όμως έγινε μεγαλοφυία!»
***
O Δημήτρης Μυλωνάς, πέρα από την παιδική παράσταση «Ο αόρατος Τονίνο», σκηνοθετεί και τους «Ήρωες» , ενώ πρωταγωνιστεί και στο έργο του Δημοσθένη Κ. Μισιτζή «Ο Φιάκας» – για το ενήλικο κοινό. Όλα αυτά στο Από Μηχανής Θέατρο.
Φωτογραφίες παράστασης: Δάφνη Δρακούλη
