Διάλεξη του ποιητή Charles Simic

Με το βλέμμα στραμμένο στη σύγχρονη παγκόσμια ποίηση, το Megaron Plus καλεί το κοινό του να παρακολουθήσει τη διάλεξη ενός από τους σημαντικότερους …

εν ζωή ποιητές, που τιμήθηκε το 1990 με το βραβείο Pulitzer. Η ιδιαίτερη αυτή συνάντηση με πρωταγωνιστή τον πολυβραβευμένο ποιητή των ΗΠΑ Charles Simic (Τσαρλς Σίμικ), ο οποίος θα διαβάσει ποιήματα από τη συλλογή “Η μουσική των άστρων” (Εκδ. Κοινωνία των (δε)κάτων, Ιούνιος 2010) και θα συζητήσει με το κοινό, θα πραγματοποιηθεί την 1η Νοεμβρίου στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.

Τα ποιήματα στην ελληνική μετάφραση θα απαγγείλει ο Κωνσταντίνος Τζούμας. Το συντονισμό της συζήτησης και την παρουσίαση του Τσαρλς Σίμικ στο κοινό θα κάνει ο ποιητής Ντίνος Σιώτης.

Μέγας Χορηγός για το 2010 της πολύ-θεματικής Σειρά εκδηλώσεων Megaron Plus είναι το Κοινωφελές Ίδρυμα Αλέξανδρος Σ. Ωνάσης.

Στην πραγματοποίηση του προγράμματος του Megaron Plus πολύτιμη είναι η συμβολή των χορηγών: Ίδρυμα Ευγενίδου, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού και Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), Ίδρυμα Παύλου & Αλεξάνδρας Κανελλοπούλου.

Ο Τσαρλς Σίμικ γεννήθηκε το 1938 στο  Βελιγράδι, αλλά από το 1954 ζει στις ΗΠΑ, όπου μετανάστευσε με την οικογένειά του σε ηλικία 16 ετών. Την παιδική του ηλικία επισκίασε ο Β΄ Παγκόσμιος Πόλεμος που τον έζησε στη Γιουγκοσλαβία. Αυτές τις δύσκολες πρώιμες εμπειρίες του τις περιέγραψε μετέπειτα σε πολλά ποιήματά του.

Η ζωή δεν ήταν πάντα εύκολη για τον Τσαρλς Σίμικ. Η ατμόσφαιρα της βίας και της απελπισίας συνεχίστηκε και μετά τον πόλεμο. Ο πατέρας του Σίμικ άφησε τη Γιουγκοσλαβία για να δουλέψει στην Ιταλία και η μητέρα του προσπάθησε αρκετές φορές να ακολουθήσει, αλλά δεν την άφηναν οι αρχές.

Όταν ο Σίμικ ήταν δεκαπέντε ετών, η μητέρα του κατάφερε τελικά να ταξιδέψει η οικογένεια στο Παρίσι. Μετά από έναν χρόνο, όλη η οικογένεια ξαναβρέθηκε στην Αμερική. Μετακόμισαν στο Σικάγο, όπου ο Σίμικ πήγε στο γυμνάσιο. Εκεί άρχισε να γράφει ποιήματα, αν και ο ίδιος ομολογεί ότι το ενδιαφέρον του για την ποίηση πρωτοξεκίνησε από τους στενούς του φίλους. “Όταν είδα στο σχολείο ότι οι φίλοι μου προσέλκυαν τα ομορφότερα κορίτσια γράφοντάς τους βλακώδη ερωτικά ποιήματα, αποφάσισα να το κάνω κι εγώ”.

Τα πρώτα του ποιήματα δημοσιεύτηκαν το 1959, όταν ήταν 21 ετών. Ξεκίνησε σπουδές στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου, αλλά αναγκάστηκε να υπηρετήσει στον αμερικανικό στρατό το 1961. Έπειτα, πήγε στο Πανεπιστήμιο της Νέας Υόρκης δουλεύοντας τα βράδια για να πληρώσει τα δίδακτρα. Αποφοίτησε το 1966. Η πρώτη του ολοκληρωμένη ποιητική συλλογή “What the Grass Says” δημοσιεύτηκε τον επόμενο χρόνο.

Ο Τσαρλς Σίμικ θεωρείται σήμερα ένας από τους κορυφαίους στον κόσμο ποιητές. Έχει γράψει πάνω από 60 ποιητικές συλλογές συμπεριλαμβανομένων των “Walking the Black Cat”, “A Wedding in Hell” και “Hotel Insomnia”. Παράλληλα, δημοσίευσε αρκετά δοκίμια και αμέτρητα βιβλία με μεταφράσεις γαλλικής, σέρβικης, κροατικής και σλοβένικης ποίησης για τα οποία πήρε πολλά βραβεία.

Γράφει στα αγγλικά και βασίζεται στις εμπειρίες του από το εμπόλεμο Βελιγράδι για να συνθέσει ποιήματα για την ένδεια της σύγχρονης ζωής, υλική και πνευματική. Ο Αμερικανός ποιητής Λίαμ Ρέκτορ (1949-2007), σημείωσε κάποτε ότι το έργο του Σίμικ “έχει μια καθαρότητα, μια αυθεντικότητα που λίγοι από τους σύγχρονούς του αγγίζουν”.

Το 1990 του απενεμήθη το Βραβείο Pulitzer για το βιβλίο του “The World Doesn’t End: Prose Poems”. Επίσης, το 2007 του απενεμήθη το Βραβείο Wallace Stevens ενώ ήταν ο 15ος Δαφνοστεφής Ποιητής των ΗΠΑ(US Poet Laureate) από το 2007 έως το 2008. Ποιήματά του έχουν δημοσιευτεί στα περιοδικά New Yorker, Poetry και The Best American Poetry, ενώ ο ίδιος είναι τακτικός συνεργάτης της επιθεώρησης Τhe New York Review of Books και του περιοδικού Der Spiegel. 

Το έργο του Σίμικ είναι δύσκολο να κατηγοριοποιηθεί. Κάποια ποιήματα αντανακλούν μια σουρεαλιστική, μεταφυσική τάση και άλλα απεικονίζουν ρεαλιστικά πορτρέτα βίας και απελπισίας. Πάντως, πολλοί ήταν εκείνοι που επηρέασαν τη γραφή του και άλλαξαν με τον καιρό την αντίληψή του για την ποιητική γλώσσα. Ανάμεσά τους ο Γερμανός φιλόσοφος Μάρτιν Χάιντεγκερ, ο Γιουγκοσλάβος ποιητής Βάσκο Πόπα, πολλοί Αμερικανοί ποιητές από τον Ουόλτ Γουίτμαν έως τον Θίοντορ Ρέτκε και οι Γάλλοι σουρεαλιστές όπως ο Αντρέ Μπρετόν και ο Στεφάν Μαλαρμέ.

Ο Τσαρλς Σίμικ είναι ευρέως αναγνωρισμένος ως ένας από τους πιο ενστικτώδεις και μοναδικούς ποιητές του καιρού μας. “Η φαντασία μου και η ικανότητά μου να λέω ψέματα έπαιξε πολύ σημαντικό ρόλο στο να γίνω ποιητής”, λέει ο Τσαρλς Σίμικ. “Είναι η φαντασία και η αγάπη για τη γλώσσα που δημιουργούν τον ποιητή παρά οι περιστάσεις της ζωής του.

Παρ\’ όλα αυτά, οι ταξιδιωτικοί μου πράκτορες ήταν ο Χίτλερ και ο Στάλιν. Το ότι ήμουν ένας από τους εκατομμύρια ανθρώπους που άφησαν τον τόπο τους είχε αντίκτυπο πάνω μου. Εκτός από τη δική μου κακότυχη ιστορία, άκουσα κι άλλες πολλές. Και ακόμα με εκπλήσσει όλη αυτή η ματαιοδοξία και ανοησία που συνάντησα στη ζωή μου”.

Τα ποιήματά του έχουν γρήγορο, σκοτεινό και κοφτερό χιούμορ. “Το χιούμορ προέρχεται από την οικογένειά μου. Όλοι οι συγγενείς από την πλευρά του πατέρα μου είχαν αίσθηση του χιούμορ και την ικανότητα να διηγούνται ιστορίες. Όποτε σκέφτομαι την παιδική μου ηλικία, σκέφτομαι κάποιον να διηγείται μια ιστορία”.   

Και στην ερώτηση “Από πού εμπνέεται σήμερα”, ο Σίμικ απαντάει: “Πανεύκολο!  Ένας ποιητής χρειάζεται έμπνευση όταν είναι είκοσι ετών. Στα εξήντα του έχει πίσω του όλες τις αναμνήσεις της ζωής του και λίγος χρόνος του απομένει πια για να ανησυχεί”.

Τα τελευταία τριάντα χρόνια ο Τσαρλς Σίμικ ζει στο New Hampshire. Το 1973 έγινε καθηγητής Αγγλικών και Δημιουργικής Γραφής στο Πανεπιστήμιο του New Hampshire, θέση από την οποία συνταξιοδοτήθηκε πρόσφατα. 

Τι θα είχε κάνει αν δεν είχε γίνει ποιητής; “Θα μου άρεσε να  έχω το δικό μου εστιατόριο και να μαγειρεύω τα δικά μου φαγητά. Τα πιάτα που μου αρέσουν είναι κυρίως μεσογειακά, έτσι θα σας σέρβιραν σουπιά, χταπόδι, αρνάκι, μελιτζάνες, ελιές, αντζούγιες… Θα προσελάμβανα τους φίλους μου ποιητές για σερβιτόρους”.

Ο Τσαρλς Σίμικ ονειρεύτηκε λίγα και πέτυχε πολλά. Γι\’ αυτό και αποτελεί πρότυπο για πολλούς νέους ποιητές στον κόσμο. Την 1η Νοεμβρίου, ο πολυβραβευμένος αυτός ποιητής, ένας από τους σημαντικότερους της γενιάς του, θα μιλήσει στην εκδήλωση του Megaron Plus και θα απαγγείλει ποιήματά του.