Αυγό (Yumurta), του Σεμίχ Καπλάνογλου

Η New Star παρουσιάζει την πολυβραβευμένη ταινία του σπουδαίου Τούρκου σκηνοθέτη Σεμίχ Καπλάνογλου, Αυγό (Yumurta) …

Με την ταινία αυτή ξεκινάει η Τριλογία του Γιουσούφ που ολοκληρώνεται με την ταινία Μέλι.

Σύνοψη

Μετά το θάνατο της μητέρας του Ζεχρά, ο ποιητής Γιουσούφ επιστρέφει μετά από χρόνια στην πόλη όπου μεγάλωσε. Ένα νεαρό κορίτσι, η Αϊλά, τον περιμένει στο ερειπωμένο πατρικό σπίτι. Ο Γιουσούφ αγνοεί την ύπαρξη αυτής της μακρινής συγγενούς που ζούσε με τη μητέρα του τα τελευταία πέντε χρόνια… Η Αϊλά έχει κάτι να ζητήσει απ’ τον Γιουσούφ. Ο Γιουσούφ πρέπει να κάνει το τελετουργικό θυσίας που η μητέρα του δεν πρόλαβε. Μαζί με την Αϊλά ξεκινούν για τον τάφο του Αγίου, τρεις-τέσσερις ώρες δρόμο μακριά, για να κάνουν την παραδοσιακή τελετή. Αδυνατώντας να βρουν το κοπάδι απ’ το οποίο θα γινόταν η επιλογή του ζώου για τη θυσία, καταφεύγουν σ’ ένα ξενοδοχείο δίπλα σε μια ηφαιστειογενή λίμνη για να περάσουν τη νύχτα. Η ατμόσφαιρα του γαμήλιου γλεντιού που επικρατεί στο ξενοδοχείο φέρνει τον Γιουσούφ και την Αϊλά πιο κοντά. Η επιστροφή στην γενέθλια πόλη θα τους βρει και τους δύο αλλαγμένους.

Ο Σεμίχ Καπλάνογλου είναι ένας από τους πιο γνωστούς σκηνοθέτες της σύγχρονης Τουρκικής κινηματογραφίας. Είναι επίσης συγγραφέας και παραγωγός. Έχει γράψει πολλά άρθρα για τις εικαστικές τέχνες και τον κινηματογράφο τα οποία έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και έχουν δημοσιευτεί σε εφημερίδες όπως οι: Gergedan, Gösteri, Cumhuriyet, και Sanat Dünyamız μεταξύ 1987 και 2003.

Γεννήθηκε το 1963 και αποφοίτησε από τη σχολή Καλών Τεχνών του πανεπιστημίου Dokuz Eylül του Izmir το 1984.

Έκανε το σκηνοθετικό ντεμπούτο του το 2001 με την ταινία Away from home η οποία απέσπασε το βραβείο καλύτερης σκηνοθεσίας στο Φεστιβάλ της Σιγκαπούρης.

Το 2005 κυκλοφόρησε η δεύτερη ταινία του Angel’s fall η οποία πήρε βραβείο Καλύτερης ταινίας στα φεστιβάλ Nantes, Kerala και Βαρκελώνης.

Με την τρίτη του ταινία Yumurta (Egg), η οποία παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο Πενθήμερο των Δημιουργών το 2007, πήρε βραβείο σκηνοθεσίας στα Φεστιβάλ: Fajr,Valdivia και Bangkok World. Η ταινία κέρδισε συνολικά 30 βραβεία, ανάμεσα τους σημαντικά Τουρκικά βραβεία όπως τα Golden Orange (Φεστιβάλ Antalya) και Golden Tulip (Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης).

Η ταινία του Sut (Milk) έκανε πρεμιέρα το 2008 στο Φεστιβάλ Βενετίας και προβλήθηκε σε φεστιβάλ σε ολόκληρο τον κόσμο κερδίζοντας βραβεία όπως το FIPRESCI στο Φεστιβάλ Κωνσταντινούπολης.
Η πιο πρόσφατη ταινία του, Bal (Honey), τρίτο και τελευταίο μέρος της λεγόμενης «Τριλογίας του Γιουσούφ», κέρδισε τη Χρυσή Άρκτο στην 60η Berlinale.

Σημείωμα του σκηνοθέτη για το ελληνικό κοινό

Το Αυγό είναι η πρώτη μου ταινία από την Τριλογία του Γιουσούφ. Έκανε πρεμιέρα στο Δεκαπενθήμερο Σκηνοθετών του Φεστιβάλ των Καννών και έκτοτε έχει κερδίσει πολλά βραβεία σε φεστιβάλ παγκοσμίως. Πλέον, η ταινία έχει πουληθεί σε αρκετές χώρες μεταξύ των οποίων οι Η.Π.Α., ο Καναδάς, η Γαλλία, η Ισπανία, το Ιράν, η Ιαπωνία, η Ρουμανία, η Ταϊβάν, οι χώρες της Βαλτικής, το Βέλγιο, το Λουξεμβούργο, η Ολλανδία, και λίαν προσφάτως η Ελλάδα.

Όλα αυτά έγιναν πραγματικότητα χάρη στην ελληνοτουρκική συνεργασία. Ήταν μια καλή αρχή, που έδωσε την ώθηση τόσο για την επιτυχία της ταινίας \”Γάλα\” όσο και για τη Χρυσή Αρκούδα της ταινίας \”Μέλι\”.

Χρησιμοποίησα ένα εκτεταμένο κινηματογραφικό φλας μπακ, προκειμένου να γυρίσω τις ταινίες αυτές με την αντίστροφη χρονική τους πορεία. Πάντως, και οι τρεις ταινίες πραγματοποιήθηκαν στο παρόν, που περιγράφουν.

Ευελπιστώ ότι κατάφερα να διηγηθώ με αυτό τον τρόπο το φορτίο και τον πόνο, που προκαλεί το πέρασμα του χρόνου, στο βαθμό που μπορεί να προσκαλέσει τον κάθε θεατή να θυμηθεί και να σκεφτεί ενδελεχώς τον δικό του, προσωπικό χρόνο. Όλοι μας έχουμε μητέρες και είναι εξαιρετικά πιθανό να μην ξοδέψαμε το χρόνο που θα θέλαμε με αυτές, κάτι που πλέον δεν είμαστε και τόσο ικανοί να κάνουμε.

Είμαι της άποψης ότι ο χρόνος είναι η πρώτη ύλη του κινηματογράφου. Ο χρόνος, το διάστημα, και -επομένως- η προσωπικότητα του Γιουσούφ, του πρωταγωνιστή του \”Αυγού\”, είναι διαμορφωμένα και σχηματισμένα μέσα στα κινηματογραφικά όρια όπως ακριβώς έκαναν δημιουργοί όπως ο Μπρεσόν, ο Ταρκόφσκι, ο Σατγιαζίτ Ρέι και ο Όζου.

Για μένα, η κινηματογράφηση είναι μια εξ ολοκλήρου μεταφυσική και φιλοσοφική ενασχόληση.

Όταν δούλευα το σχέδιο του \”Αυγού\”, πρωτίστως με ενδιέφερε η σχέση μητέρας-γιου. Στην Τουρκία, στην κουλτούρα μας, η σχέση μητέρας-γιου είναι ένας σημαντικός παράγοντας που καθορίζει τη ζωή και τις επιλογές μας. Εξετάζω τη σχέση μητέρας-γιου βάσει του τόπου προέλευσής τους. Θέλησα η αλλαγή στη σχέση αυτή να έχει ως φόντο την επαρχιακή Τουρκία. Στην πραγματικότητα, αυτό που θα απομείνει είναι η ίδια η σχέση και οι αλλαγές που έχει υποστεί.

Με την Inkas Film Productions και τη Λιλέτ Μπόταση είχα συνεργαστεί και το 2004, για τη μεγάλου μήκους ταινία μου \”Η πτώση ενός αγγέλου\”, που είχε συμμετάσχει στο Forum του 55ου Φεστιβάλ Κινηματογράφου του Βερολίνου. Συνεργαστήκαμε, επίσης, και για το \”Αυγό\”, την πρώτη ταινία της \”Τριλογίας του Γιουσούφ\”. Και οι δυο ταινίες υποστηρίχτηκαν από το πρόγραμμα Eurimages, ενώ ο ήχος και το μιξάζ δουλεύτηκαν και ολοκληρώθηκαν στην Αθήνα.
                                                                                          
Semih Kaplanoglou
Κωνσταντινούπολη, Ιανουάριος 2011