Οι υπό μορφήν επιστολών σημειώσεις του Γάλλου περιηγητή Castellan, γραμμένες σε γλαφυρό ύφος και με λογοτεχνική αξία, δίνουν στον σημερινό αναγνώστη μια ρεαλιστική εκδοχή της προεπαναστατικής εικόνας του ελλαδικού χώρου των περιοχών που επισκέφτηκε με άλλα μέλη μιας γαλλικής αποστολής, εκδοχή η οποία είναι πολύτιμη για την ιστορική μελέτη της περιόδου πριν από το 1821.

Η ελληνική φύση και ο ελληνικός πολιτισμός τον συναρπάζουν στον υπέρτατο βαθμό και απαθανατίζει σε πίνακες όσα τον εντυπωσιάζουν, εμπλουτίζοντας έτσι και εικαστικά το χρονικό του. Αξίζει να σημειωθεί ότι είναι από τους πρώτους περιηγητές που δείχνουν ενδιαφέρον για την ελληνική μουσική και την ελληνορθόδοξη θρησκευτική τέχνη. Δίπλα στα σχέδια του Γάλλου ταξιδιώτη, τα κείμενά του αφηγούνται με λυρισμό όσα συναντά: κάστρα, τοποθεσίες, πολιτείες, τεμένη, εκκλησίες, κρήνες, οικίες, μύλους, αρχαιότητες, ανθρώπους.

Στην ένατη επιστολή του Α΄ τόμου των LETTRES SUR LA MORÉE, L’HELLESPONT ET CONSTANTINOPLE της β’ έκδοσης του 1820, ο Castellan ενσωματώνει τη γοητευτική ιστορία της Μελίκα, την οποία διηγήθηκε στους Γάλλους ταξιδιώτες ένας Έλληνας περιπλανώμενος ραψωδός.

Πειρατεία, έρωτας, πόλεμος, φθόνος, προδοσία, αλλά στο τέλος θρίαμβος της αληθινής αγάπης, είναι τα μοτίβα που συνθέτουν αυτή την ιστορία που φαντάζει στον σημερινό αναγνώστη σαν παραμύθι, αλλά που στην πραγματικότητα περιέχει σπέρματα από την αληθινή ιστορία της Μονεμβασιάς στην οποία διαδραματίζεται.

Αντουάν Λωράν Καστελλάν

Ο Αντουάν Λωράν Καστελλάν (Antoine-Laurent Castellan) (1772-1838), Γάλλος ζωγράφος και χαράκτης. Μαθήτευσε την τέχνη του τοπίου δίπλα στον διάσημο ζωγράφο Pierre-Henri de Valenciennes. Ταξίδεψε σε Τουρκία, Ελλάδα, Ιταλία και Ελβετία. Πολύ παρατηρητικός ως περιηγητής, κατέγραψε σε χρονικά υπό μορφή επιστολών, αντικειμενικά και με λεπτομέρειες, τις εντυπώσεις του από τα ταξίδια αυτά, τα οποία εμπλούτισε με υπέροχες δικές του ζωγραφικές αναπαραστάσεις. Διετέλεσε μέλος της γαλλικής Ακαδημίας Καλών Τεχνών από το 1816