Unapologetic: δεν απολογούμαι σε κανέναν
Στην πέμπτη ατομική της έκθεση, η εικαστικός Αννίτα Καλημέρη παρουσιάζει μια νέα ενότητα δουλειάς 17 έργων δουλεμένων με λάδι που αποτελούν εκδηλώσεις γυναικείας ταυτότητας και φορείς γυναικοκεντρικών νοημάτων.
Έχοντας αναπτύξει ένα πλούσιο ρεπερτόριο στην αφαιρετική ζωγραφική καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας της, αυτή τη φορά η καλλιτέχνις στρέφεται σε μια αυστηρά παραστατική αναπαράσταση του γυναικείου σώματος, εστιάζοντας στην ομορφιά καθώς και στα ελαττώματα και τις ατέλειές του. Οι πίνακές της είναι μελέτες σωματότυπου και δομής· από τη νεαρή, αδύνατη και αθλητική σιλουέτα μέχρι το γερασμένο και παραμελημένο σώμα.
Ενστερνιζόμενη τις τεχνικές των Μεγάλων Κλασικών Δασκάλων (Old Masters) και εμπνεόμενη από αυτές, η Καλημέρη μας υπενθυμίζει τη σημασία της καλλιτεχνικής δεξιότητας και την απόλυτη ανάγκη να αποδοθεί η πραγματική ουσία της ύπαρξής μέσω του χρώματος και της τεχνικής. Η προετοιμασία της επιφάνειας του καμβά με φόντο σε διάφορες αποχρώσεις (imprimatura), η επαγωγή του σχεδίου και του σκίτσου σε συνδυασμό με τους τόνους του γκρι (grisaille), η χρήση λεπτών ημιδιαφανών επιστρώσεων (layers) και η περαιτέρω ζωγραφική των τελικών τόνων και λεπτομερειών σε επιπλέον επιστρώσεις, έχουν ως αποτέλεσμα μια σύνθεση αιθέριων σκηνών που αποπνέουν θέρμη και πάθος.
ΜΗΝ ΧΑΣΕΙΣ!
Υπάρχει μια εμφανής αλλά σκόπιμη αντιπαράθεση σε όλα τα έργα της Καλημέρη. Η ρεαλιστική αναπαράσταση όλων των πρωταγωνιστών της έρχεται σε μείζονα αντίθεση με το φόντο που επιλέγεται στην καθεμία από αυτές. Εναρμονισμένη με την πρακτική της αφηρημένης τέχνης, η καλλιτέχνιδα απεικονίζει όλους τους χαρακτήρες της σε απροσδιόριστα περιβάλλοντα. Αυτή η αποσύνδεση, ή –ανάλογα με το πώς τη βιώνουμε– αυτή η συνύπαρξη του πραγματικού και του φαντασιακού ενορχηστρώνει μια ονειρική κατάσταση όπου τα όντα της φαίνεται να αψηφούν όλους τους νόμους της βαρύτητας, δημιουργώντας ταυτόχρονα μια διαφορετική αντίληψη της πραγματικότητας. Αδυνατώντας να διακρίνουμε τον τόπο στον οποίο βρίσκονται, τα παρατηρούμε να επιπλέουν στον αέρα ή ακόμη και να αιωρούνται από ένα αόρατο νήμα.
Όλες οι γυναίκες είναι υπαρκτά πρόσωπα που επιλέγονται από την καλλιτέχνιδα για τα μοναδικά και ποικίλα χαρακτηριστικά του σώματος και του προσώπου τους. Η προσεχτική και ενδελεχής απεικόνιση κάθε λεπτομέρειας του γυμνού, αντιστεκόμενη και αρνούμενη να υπακούσει σε συνθήκες προκατάληψης ή ντροπής, φέρνει στο προσκήνιο όχι μόνο το μεγαλείο και τη δύναμη του γυναικείου σώματος αλλά και τη σχέση της κάθε γυναίκας με το δικό της σώμα, το ναό στον οποίο κατοικεί που η καθεμία υπερασπίζεται βάσει των δικών της κριτηρίων και επιθυμιών.
Δίνοντας έμφαση σε έννοιες που σχετίζονται με τη σωματικότητα και το εφήμερο, η Καλημέρη υπαινίσσεται μια αίσθηση ευαλωτότητας ενώ, συνάμα, οι ηρωίδες της ακτινοβολούν έναν έντονο συναισθηματικό παλμό.
Κάθε σκηνή μοιάζει να είναι μυστηριωδώς χορογραφημένη. Ακόμα και όταν κάποιες από τις φιγούρες παραμένουν ακίνητες ή απεικονίζονται σε πιο χαλαρές στάσεις, παραδόξως διαισθανόμαστε έναν κρυφό ρυθμό. Γενέτειρα αυτού του ρυθμού είναι η πηγή του φωτός που κυριαρχεί σε κάθε έργο. Δονείται αέναα και επεκτείνεται προς κάθε γωνιά της επιφάνειας του καμβά και πέρα από αυτόν.
Με το φως να αποτελεί ένα δια βίου σύντροφο στο οπτικό λεξιλόγιο της καλλιτέχνιδας από τα πρώτα στάδια της καριέρας της, συνειδητοποιούμε την τεράστια σημασία του στη ζωή της και, κατά συνέπεια, τον ιδιαίτερο τρόπο με τον οποίο αντιλαμβάνεται και κατανοεί την ανθρώπινη ύπαρξη. Για εκείνη, το φως σημαίνει την αρχή των πάντων· είναι εκεί από όπου όλα αναχωρούν και όλα καταλήγουν.
Η έκθεση Unapologetic: δεν απολογούμαι σε κανέναν, είναι μια μαρτυρία της ανθρώπινης κατάστασης, μια διερεύνηση του ταξιδιού της ψυχής όπου το φυσικό μας σώμα είναι απλώς μια προσωρινή στάση, μια σύντομη στιγμή στον κύκλο της ζωής. Η συμβίωσή μας με αυτό καθορίζει ποιοι είμαστε και τι μπορούμε να γίνουμε. Το πνεύμα και η ψυχή μας είναι αιώνιοι συνοδοιπόροι, αποκαλύπτοντάς σταδιακά το βαθύ νόημα του ταξιδιού μας καθώς και την εκτίμηση που νιώθουμε για την επίγεια ζωή μας.
Κώστας Πράπογλου
Ένα σημείωμα από την Αννίτα Καλημέρη
Κοιτάζω, σκέφτομαι, ζωγραφίζω. Εστιάζω στο γυναικείο σώμα στην κάθε δυνατή μορφή του : σώμα ευτραφές, ισχνό, νεανικό, γηρασμένο∙ σώμα μυώδες, φροντισμένο ή εγκαταλελειμμένο.
Συναρπαστική βρίσκω την σχέση της γυναίκας με το σώμα της, συχνότατα ιδιαίτερα προβληματική. Την σχέση της γυναίκας με την εικόνα του σώματός της. Εικόνα που την ακολουθεί από την νεότητα μέχρι το αναπόφευκτο γήρας. Εικόνα για την οποία, τόσο συχνά, νοιώθει την ανάγκη να απολογηθεί τόσο στον εαυτό της, όσο και στους άλλους. Με συγκλονίζει η δυσκολία μιας αρμονικής συμβίωσης της γυναίκας με την εικόνα της. Κοιτάζω, σκέφτομαι, ζωγραφίζω…
Αννίτα Καλημέρη
Η Αννίτα Καλημέρη γεννήθηκε στην Αθήνα το 1960. Στα εφηβικά της χρόνια πήρε μαθήματα σχεδίου και σύνθεσης, με σκοπό την εισαγωγή της στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών. Τελικά βρέθηκε στην Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, από όπου αποφοίτησε με άριστα το 1983. Το 1985, έγινε δεκτή στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών της Αθήνας και ξεκίνησε τις σπουδές της, τις οποίες για οικογενειακούς λόγους, αναγκάστηκε να εγκαταλείψει πριν την απόκτηση πτυχίου, συνεχίζοντας όμως να ασχολείται με την ζωγραφική επαγγελματικά. Λίγο αργότερα, η ζωγραφική έγινε η αποκλειστική επαγγελματική της απασχόληση. Τα πρώτα χρόνια αφιερώθηκε στην εφαρμοσμένη ζωγραφική και στην τοιχογραφία. Τοιχογραφίες της βρίσκονται σε διάφορους χώρους της Αθήνας, ιδιωτικούς και δημόσιους. Έχει παρουσιάσει τέσσερις ατομικές εκθέσεις και έχει πάρει μέρος σε πολλές ομαδικές, καθώς και στις Art Athina 2019, 2020 και 2021. Έργα της βρίσκονται σε διάφορες ιδιωτικές συλλογές. Ζει και εργάζεται στην Αθήνα.
Καλλιτεχνική Διεύθυνση – Επιμέλεια Έκθεσης: Γιώργος Τζάνερης
Επιμέλεια Καταλόγου και Κείμενο Έκθεσης: Κώστας Πράπογλου
Κεντρική φωτογραφία θέματος: Challenge 100X150cm
