Η πολυκύμαντη ζωή και το σπουδαίο, εν πολλοίς αυτοβιογραφικό έργο του «αγίου των ελληνικών γραμμάτων» κατά τον Κ. Π. Καβάφη, αποτέλεσε γόνιμο πεδίο έμπνευσης, αναζήτησης και δημιουργίας για τους σημαντικούς εικαστικούς που συμμετέχουν στην έκθεση.

Συμμετέχουν οι καλλιτέχνες: Νεκτάριος Αποσπόρης, Ανδρέας Γεωργιάδης, Σάββας Γεωργιάδης, Δημήτρης Γιαννέλος, Γιάννης Δέδες, Κωνσταντίνος Έσσλιν, Βάσω Καρακωνσταντή, Χριστόφορος Κατσαδιώτης, Θεόφιλος Κατσιπάνος, Βασίλης Λιαούρης, Αγγελική Λόη, Βαρβάρα Μαυρακάκη, Χαρίτων Μπεκιάρης & Παναγιώτης Μπρέντας.

Ο Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης που έζησε «μοναχικός, ανέραστος και  πάσχων», ασυλλόγιστα σπάταλος αν και εξαιρετικά λιτός στα του δικού του καθημερινού βίου, ανοργάνωτος και πλούσιος μόνο «κατ’ έκείνην την ήμέραν» που έπαιρνε τον μισθό του από την εφημερίδα, ζητώντας την πνευματική ανακούφιση στα ποιήματα και τον ποιητικότατο πεζό του λόγο, επέστρεψε στα τέλη του Μαρτίου του 1908 για το νησί του, με χρήματα που κατόρθωσαν να συγκεντρώσουν οι λίγοι φίλοι του, με σκοπό να μην ξαναγυρίσει στην πόλη «της δουλοπαροικίας και των πλουτοκρατών». Πέθανε στη Σκιάθο τον Ιανουάριο του 1911.

Στο έργο του, με περιγραφές άλλοτε ειδυλιακές κι άλλοτε αγριεμένες σαν τη χειμωνιάτικη θάλασσα, θα ζουν για πάντα οι ρεματιές και οι χαράδρες, «τα ρόδινα ακρογιάλια», τα λιμανάκια και οι θαλασσοσπηλιές της Σκιάθου. Μαζί, τα δικά του αυτοβιογραφικά βιώματα, εμποτισμένα με το θρησκευτικό στοιχείο, σημαδεμένα από τα βάσανα και τις μικροχαρές της σκιαθίτικης φτωχολογιάς. Οι ήρωές του, ψαράδες και αγρότες, σκυθρωποί εργένηδες και απελπισμένοι πολύτεκνοι, ιερωμένοι και σκοτεινές χήρες, μάγισσες και έρημα ορφανά, συναντούν κάποτε τον αλλόκοτο ανθρώπινο θίασο που στοιχειώνει τους περιπάτους του στις φωτογειτονιές της Αθήνας.   «Μόνο ο Παπαδιαμάντης κι ο Σολωμός μας έδωσαν έργα με συνολική σύλληψη ζωής, λυτρωμένα από το τυχαίο και το επεισοδιακό», συνοψίζει ο Φώτος Πολίτης.

Δεν «εψεύσθη ποτέ», δεν εμιμήθη ποτέ, δεν επροσποιήθη ποτέ, δεν εκιβδηλοποίησε ποτέ. Έκοψε μόνον χρυσά νομίσματα από το μεταλλείον της ψυχής του, της αγνής καί αδιάφθορου (…). Η ψυχή του είναι καθαυτό η ρωμέικη λαϊκή ψυχή», γράφει ο Παλαμάς. «Εκείνος πού θα δώσει μίαν ημέραν μακρινήν(…) την εικόνα του Παπαδιαμάντη, του πρώτου καί μοναδικού της εποχής μας, δεν πρέπει να χωρίσει ποτέ τον συγγραφέα από τον άνθρωπον (…). Ο Παπαδιαμάντης δεν είναι γραμματάνθρωπος, είναι ποιητής», καταλήγει για εκείνον ο Νιρβάνας το 1906.

Το εικαστικό αφιέρωμα θα ξεκινήσει παράλληλα με το κεντρικό και πολυσχιδές αφιέρωμα του ΙΑΝΟΥ στον συγγραφέα.

Αλέξανδρος Παπαδιαμάντης, έργο του Χαρίτωνα Μπεκιάρη

Παράλληλα, το βράδυ των εγκαινίων ο ΙΑΝΟS διοργανώνει μία εκδήλωση αφιερωμένη στον Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη όπου λογοτέχνες, εικαστικοί και καλλιτέχνες αφηγούνται τον «δικό» τους Αλέξανδρο Παπαδιαμάντη και διαβάζουν αγαπημένα αποσπάσματα από το έργο του. Την εκδήλωση συντονίζει ο Νίκος Θρασυβούλου.

Συμμετέχουν αλφαβητικά οι:

ΜΠΕΤΤΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΗΘΟΠΟΙΟΣ
ΧΡΗΣΤΟΣ ΓΙΑΝΝΑΡΑΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ
ΓΙΩΡΓHΣ  ΓΙΑΤΡΟΜΑΝΩΛΑΚΗΣ ΣΥΓΓΡΑΦΕΑΣ-ΠΟΙΗΤΗΣ, ΚΑΘ.ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ
ΠΕΤΡΟΣ ΖΟΥΛΙΑΣ  ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
ΛΥΔΙΑ ΚΟΝΙΟΡΔΟΥ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ –ΗΘΟΠΟΙΟΣ –ΥΠ.ΠΟ
ΙΡΙΣ ΚΡΗΤΙΚΟΥ ΙΣΤΟΡΙΚΟΣ ΤΕΧΝΗΣ –ΕΠΙΜΕΛΗΤΡΙΑ ΕΚΘΕΣΗΣ
ΒΑΣΙΛΙΚΗ ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ ΔΡ.ΦΙΛΟΛΟΓΙΑΣ-Γ.Γ. ΕΤΑΙΡΕΙΑΣ ΠΑΠΑΔΙΑΜΑΝΤΙΚΩΝ ΣΠΟΥΔΩΝ
ΗΛΙΑΣ ΛΟΓΟΘΕΤΗΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ-ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
ΣΤΕΛΙΟΣ ΜΑΪΝΑΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ
ΝΕΝΑ ΜΕΝΤΗ ΗΘΟΠΟΙΟΣ
ΚΩΝ/ΝΟΣ ΜΠΟΥΡΑΣ ΠΟΙΗΤΗΣ-ΚΡΙΤΙΚΟΣ ΒΙΒΛΙΟΥ
ΘΑΝΑΣΗΣ ΣΑΡΑΝΤΟΣ ΗΘΟΠΟΙΟΣ – ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
ΚΩΣΤΑΣ ΣΤΑΜΑΤΗΣ ΕΠΙΜΕΛΗΤΗΣ ΕΚΔΟΣΕΩΝ ΠΑΤΑΚΗ
Πατήρ  ΠΑΝΤΕΛΕΗΜΩΝ ΤΖΟΡΜΠΑΤΖΟΓΛΟΥ ΕΦΗΜΕΡΙΟΣ Ι.Ν. ΑΓ.ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ  ΨΥΡΡΗ
ΚΩΣΤΑΣ ΦΕΡΡΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ
ΣΩΤΗΡΗΣ ΧΑΤΖΑΚΗΣ ΣΚΗΝΟΘΕΤΗΣ

Η εκδήλωση θα προβάλλεται ζωντανά και στο ianos.gr.