Διάλογοι – ΙΣΝ: Επιστροφή στον Δημόσιο Χώρο

«Ο δημόσιος διάλογος είναι δημόσιος χώρος… ο προνομιακός υλικός χώρος της δημόσιας σφαίρας και εκεί ζει η δημοκρατία», ανέφερε ο Άρης Καλαντίδης, Kαθηγητής Αστικής Διαχείρισης στο Manchester Metropolitan University ένας από τους συνομιλητές της 44^ης συνάντησης των ΔΙΑΛΟΓΩΝ του ΙΣΝ που πραγματοποιήθηκαν την Τετάρτη 30 Ιουνίου στο Ανοιχτό Θέατρο του Μητροπολιτικού Πάρκου Τρίτση. Μετά από περισσότερο από ένα χρόνο αποκλειστικά διαδικτυακών συζητήσεων, σε μια χρονική συγκυρία που η έννοια της συνύπαρξης έξω είναι πιο καίρια από ποτέ, οι ΔΙΑΛΟΓΟΙ βρέθηκαν από κοντά με κοινό και ομιλητές και άνοιξαν το θέμα της συνύπαρξης στον δημόσιο χώρο, ένα θέμα ουσιαστικά συνύπαρξης και δημοκρατίας. Στη συζήτηση συμμετείχαν επίσης η Έρση Φιλιπποπούλου, Αρχιτέκτων Μηχανικός ΕΜΠ – Νομικός και ο Κίμων Χατζημπίρος, Ομότιμος Καθηγητής Οικολογίας και Περιβαλλοντικής Πολιτικής, ΕΜΠ.

«Ο δημόσιος χώρος δείχνει ποια είναι η συλλογική συνείδηση του λαού», σχολίασε η Έρση Φιλιπποπούλου συμπληρώνοντας πως «η ποιότητα του χώρου δεν έχει να κάνει μόνο με τα υλικά ή το σχεδιασμό του, αλλά και πόσο τον σεβόμαστε και τον θεωρούμε σαν προέκταση του δικού μας ιδιωτικού χώρου. Επομένως υπάρχει μία αντίφαση εκεί, η οποία εξηγείται ίσως από τον τρόπο με τον οποίο  αντιλαμβανόμαστε τον δημόσιο εαυτό μας».

Σχετικά με τις ευθύνες των πολιτών αλλά και τη σχέση μεταξύ δημόσιου χώρου και περιβάλλοντος, ο Κίμων Χατζημπίρος δήλωσε πως «ό,τι και να κάνουμε αντανακλά στον πλανήτη, επομένως η προσαρμογή της ατομικής συμπεριφοράς, δηλαδή το πως θα φερθούμε ως πολίτες πρέπει πλέον να αφορά όχι μόνο όσους είναι γύρω μας, το πάρκο, την πόλη στην συνοικία, αλλά σε όλο τον πλανήτη» ενώ αναφερόμενος στην πανδημία υπογράμμισε ότι «είναι ένα εξαιρετικό παράδειγμα του πως τελικά καταστρέφουμε τον δημόσιο χώρο. Διότι τελικά στην πανδημία, ο δημόσιος χώρος έγινε ο χώρος μετάδοσης της αρρώστιας».

«Δεν μπήκε κανείς στην διαδικασία να ρωτήσει τους ήδη χρήστες του δημόσιου χώρου τί ανάγκη έχουν, να γίνει ένας διάλογος. Δεν χρειάζεται να αποφασίσουν οι πολίτες, αλλά χρειάζεται να μπουν σε μία διαδικασία διαλόγου», επεσήμανε ο Άρης Καλαντίδης ενώ αναφορικά με το ζήτημα της διαχείρισης των δημόσιων χώρων σημείωσε πως «έχει τεράστια σημασία με ποιόν τρόπο λειτουργεί η διαχείριση, ποιος αναλαμβάνει να την κάνει. Έχουμε δει ότι όσο πιο διευρυμένος είναι ο φορέας διαχείρισης τείνει να είναι και πιο πετυχημένος, γιατί γίνεται πιο συμπεριληπτικός».

«Οι κυβερνήσεις έρχονται και φεύγουν αλλά είναι εκεί για να υπηρετούν», ανέφερε στην παρέμβαση που πραγματοποίησε κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο Πρόεδρος του ΙΣΝ, Ανδρέας Δρακόπουλος, συμπληρώνοντας πως «υπάρχει το λεγόμενο “ownership”, που είναι παραπάνω από ιδιοκτησία γιατί συγχρόνως είναι και το καθήκον του κάθε πολίτη, όχι μόνο να χαίρεται τον χώρο αλλά και να τον σέβεται και να τον συντηρεί με τον τρόπο του. Είναι ένας τρόπος ζωής». Αναφερόμενος στο ΚΠΙΣΝ, ως παράδειγμα σύμπραξης δημόσιου και ιδιωτικού τομέα, ο Ανδρέας Δρακόπουλος δήλωσε: «Τα προβλήματα είναι πολλά και αν δεν δουλέψουμε όλοι μαζί δεν θα βγει η ζωή.

Για το ΚΠΙΣΝ, αυτή ήταν η ιδέα μας από την αρχή και νομίζω είναι ένα πολύ καλό παράδειγμα, όχι μόνο για το τελικό αποτέλεσμα αλλά και για το πώς “χτίστηκε” και το παραδώσαμε στην ελληνική κοινωνία. Πρέπει να γίνει πολλή δουλειά για να καλλιεργηθεί το αίσθημα της προσφοράς για ένα πάρκο που πραγματικά ανήκει στον κόσμο».

Τέλος, ο Ανδρέας Δρακόπουλος τόνισε:  «λέμε ότι ο πολίτης πρέπει να σέβεται τον δημόσιο χώρο αλλά πλέον είναι ξεκάθαρο ότι και ο δημόσιος χώρος πρέπει να σέβεται τον πολίτη. Τη βιβλιοθήκη στο ΚΠΙΣΝ, που δεν είναι μόνο ερευνητική αλλά είναι και δανειστική, που σημαίνει ότι υπάρχει ο χώρος για να την επισκεφθεί ο κόσμος, την αγκάλιασαν οι νέοι με έναν καταπληκτικό τρόπο. Για μένα η βιβλιοθήκη δεν έχει ακόμα ανταπεξέλθει στον κόσμο που ήρθε, που την αγκάλιασε».

«Ο δημόσιος χώρος αποτελεί αναπόσπαστο στοιχείο της σύγχρονης δημοκρατικής ζωής», ανέφερε ο Eric Klinenberg, Καθηγητής Κοινωνικών Επιστημών στο New York University, μέσω μαγνητοσκοπημένης συνέντευξης που προβλήθηκε κατά τη διάρκεια της live συζήτησης.

Αναφερόμενος στη διαχείριση του δημόσιου χώρου από τη δυτική κουλτούρα σχολίασε πως δυστυχώς «στις δυτικές κοινωνίες υπάρχουν απρόσιτα, αποκομμένα μέρη που είναι αφιλόξενα για τους ανθρώπους» ενώ σχετικά με την πρόκληση, τόσο για τον αναπτυσσόμενο, όσο και για τον ανεπτυγμένο κόσμο, ανέφερε: «ζούμε σε μια πολύμορφη, πολυπολιτισμική, πολυεθνοτική κοινωνία όπου μπορεί να υπάρχει πόλωση. Η πρόκληση για εμάς είναι να συθέσουμε και πάλι τα κομμάτια, να δημιουργήσουμε ένα κοινό όραμα, μια αίσθηση κοινής μοίρας. Αυτή είναι και η πρόκληση για τον 21ο αιώνα».

Στο ρόλο που παίζει η τεχνητή νοημοσύνη στη δημιουργία της σύγχρονης πόλης, αναφέρθηκε ο Liam Young, Συνιδρυτής, Tomorrows Thoughts Today μέσα από συνέντευξη που πραγματοποίησε ενόψει της συμμετοχής του στο SNF Nostos Conference: «Η τεχνητή νοημοσύνη ήδη καθορίζει τη σύγχρονη πόλη, κατά έναν τρόπο. Δεν μοιάζει με την τεχνητή νοημοσύνη όπως τη βλέπουμε στις ταινίες αλλά είναι παρούσα με τη μορφή της υποδομής. Αυτό που με ενδιαφέρει είναι να δω πώς αυτά τα συστήματα μπορούν να εφαρμοστούν ώστε να δημιουργηθούν πιο δίκαιες, πιο αειφόρες και πιο βιώσιμες πόλεις από αυτές που έχουμε τώρα».

Η επόμενη συνάντηση των ΔΙΑΛΟΓΩΝ θα πραγματοποιηθεί την Τετάρτη 25 Αυγούστου, στο πλαίσιο του SNF Nostos, για μια ανοιχτή συζήτηση για τη συμβίωση μεταξύ ανθρωπότητας και τεχνητής νοημοσύνης. Σε συνεργασία με το SNF Agora Institute στο Πανεπιστήμιο Johns Hopkins, οι ΔΙΑΛΟΓΟΙ θα εξετάσουν τα ηθικά, φιλοσοφικά και κοινωνικά ζητήματα που προκύπτουν από τη χρήση ανεπτυγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης στην καθημερινή μας ζωή και τον αντίκτυπο που έχουν για το μέλλον της κοινωνίας και της δημοκρατίας.

Παρακολουθήστε τη συζήτηση των ΔΙΑΛΟΓΩΝ με θέμα «Επιστροφή στον Δημόσιο Χώρο: Μια συζήτηση για τη συνύπαρξη, τον σεβασμό και τη δημοκρατία» εδώ: snfdialogues.org