Αόρατες κλωστές, πολιτικά μηνύματα, μία μουσική βιογραφία ενός από τους καλύτερους frontman όλων των εποχών, ένα παραμυθένιο σύμπαν με ιαπωνικές αναφορές και μερικοί προβληματισμοί πάνω στην ταυτότητα και στο φύλο συνέθεσαν τον κινηματογραφικό χρόνο του 2018.

Καθώς αυτός ο χρόνος φτάνει σιγά σιγά στο τέλος του, το CultureNow.gr κάνει μία ανασκόπηση και παραθέτει τις ταινίες του 2018 που σίγουρα αξίζουν την προσοχή σας.

10. Bohemian Rapsody του Μπράιαν Σίνγκερ

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1 Νοεμβρίου 2018

Τo Bohemian Rhapsody είναι μία βιογραφική ταινία αφιερωμένη στους Queen. Κάνοντας σχήμα κύκλου η ταινία ξεκινάει με την είσοδο του Φρέντι Μέρκιουρι στο Live Aid, αφηγείται την πορεία των Queen από άσημη φοιτητική μπάντα στο απόλυτο rock συγκρότημα του 20ου αιώνα, και τελειώνει με ολόκληρη τη μουσική παράσταση της θρυλικής συναυλίας. Στο επίκεντρο της η ταινία θέτει την ταραχώδη ζωή του Φρέντι Μέρκιουρι, ο οποίος ερωτεύεται την Mary Austin, την χωρίζει μόλις αντιλαμβάνεται πως είναι ομοφυλόφιλος, κατακτά τον κόσμο με την μουσική του, διοργανώνει ξέφρενα πάρτι και σεξουαλικά όργια , κάνει χρήση ναρκωτικών και τελικά, πεθαίνει από AIDS σε ηλικία 45 ετών.

Η ταινία του Μπράιαν Σίνγκερ είναι μία διασκεδαστική βιογραφία, που έχει ωστόσο πολλά αφηγητικά κενά και δεν εμβαθύνει στους χαρακτήρες της. Δεν θα μπορούσε, όμως, να μην μπει στις ταινίες της χρονιάς και ο λόγος είναι ένας: Η εξαιρετική ερμηνεία του Ράμι Μάλεκ. Ο ηθοποιός, που έγινε γνωστός από την τηλεοπτική σειρά “Mr Robot”, σε συνεπαίρνει μεταφέροντας επί σκηνής την αλαζονεία, την εκρηκτικότητα και την χαρισματικότητα του Φρέντι. Η ταινία διαθέτει έξοχα δουλεμένες χορογραφίες, καθώς ο Μάλεκ καταφέρνει να αντιγράψει πιστά και εμπνευσμένα την ιδιαίτερη κινησιολογία του τραγουδιστή των Queen. Είναι τόσο καλός που θα μπορούσε να κατηγορηθεί για πλαστογραφία…


9. Black Panther του Ράιαν Κούγκλερ

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 15 Φεβρουαρίου 2018

Στην ταινία Black Panther, o ειρηνιστής πρίγκιπας της Wakanda, T’Challa, μετά τον θάνατο του πατέρα του πρέπει να αναλάβει τη μοίρα του βασιλείου και να μεταμορφωθεί στον ήρωα της πόλης, Black Panther, μέσω ενός μαγικού βοτάνου. Το φουτουριστικό βασίλειο της Wakanda είναι ένα τεχνολογικά ανεπτυγμένο μα απομονωμένο Αφρικάνικο κράτος, που δεν δέχεται ξένους και κρατάει μυστική την ύπαρξη του. Βασικός εχθρός του θα αποτελέσει ο Erik Killmonger, ο οποίος θεωρεί πως το βασίλειο της Wakanda πρέπει να αποκαλυφθεί, ώστε χιλιάδες μαύροι άνθρωποι, ιδιαίτερα οι μη προνομιούχοι, να επωφεληθούν από την προηγμένη τεχνολογία και μέσω αυτής να κατακτήσουν τον κόσμο.

Για πολλούς το Black Panther θεωρείται μία ιστορική στιγμή, καθώς για πρώτη φορά η Marvel παρουσιάζει ταινία με πρωταγωνιστή μαύρο υπερήρωα. Δεν την κάνει, όμως, μόνο αυτό αξιοπρόσεκτη. Ο Ράιαν Κούγκλερ δεν παρουσιάζει κλασικούς σουπερηρωικούς μονοδιάστατους χαρακτήρες, καθώς σε αυτή την ταινία οι ήρωες εξελίσσονται, κάνουν λάθη και αλλάζουν ιδανικά. Η ταινία βρίθει πολιτών και φυλετικών σχολίων, δίνοντας στους αφροαμερικάνους τη θέση που τους αξίζει στην έβδομη τέχνη. Παράλληλα, προβάλει μία μη ανδροκρατούμενη κοινωνία, όπου οι γυναίκες κατέχουν θέσεις που παραδοσιακά ανήκουν σε έναν άνδρα. Ο Black Panther προστατεύεται από τις άτρωτες γυναίκες πολεμίστριες , ενώ η ευφυής αδελφή του είναι η επικεφαλής του τμήματος research & development. Το σημαντικότερο, όμως, επίτευγμα αυτής της ταινίας είναι πως ίσως για πρώτη φορά ένα παιδί αφροαμερικάνικης καταγωγής αναπήδησε ενθουσιασμένο από τον καναπέ του, γιατί είδε στην οθόνη έναν χολιγουντιανό ήρωα που του μοιάζει.


8. Το Νησί των Σκύλων / Isle of Dogs του Γουές Αντερσον

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 19 Απριλίου 2018

Στην stop-motion ταινία του συγγραφέα και σκηνοθέτη Γουές Αντερσον ένα κρούσμα γρίπης σκύλων στην Ιαπωνία έχει ως αποτέλεσμα όλα τα άρρωστα σκυλιά να μεταφερθούν, παρά την θέληση τους, σε μία αχανής χωματερή, ονόματι το Νησί των σκουπιδιών. Όμως ο 12χρονος Ατάρι Κομπαγιάσι, που είναι ο προστατευόμενος του διεφθαρμένου δημάρχου Κομπαγιάσι αποφασίζει να αναζητήσει τον αγαπημένο του σκύλο-σωματοφύλακα, Σπουπς. Ένα επικό ταξίδι ξεκινάει με σκοπό την αναζήτηση του πιο πιστού φίλου του ανθρώπου, αλλά και ενάντια στις κυβερνητικές συνωμοσίες που απειλούν την χώρα.

Στην νέα του ταινία ο Άντερσον στήνει ένα υπέροχο δυστοπικό, αλλά και κουκλίστικο σύμπαν με γνώμονα την ιαπωνική κουλτούρα, από τα χαϊκού, την παραδοσιακή ζωγραφική και τα anime μέχρι τον κινηματογραφικό κόσμο του Ακίρα Κουροσάβα. Σε αυτό το ρετροφουτουριστικό κόσμο οι σκύλοι διαθέτουν τους δικούς τους ξεχωριστούς χαρακτήρες με πολυπλοκότητα και βάθος. Μία θαυμάσια αλληγορική περιπέτεια για την ζωοφιλία, την οικολογία, την μεταναστευτική κρίση, την Ιαπωνία του σήμερα, αλλά και την επανάσταση ενάντια στα διεφθαρμένα καθεστώτα.


7. Κορίτσι/ Girl του Λούκας Ντοντ

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 15 Νοεμβρίου 2018

Το «Girl» αφηγείται την ιστορία της Λάρα, ενός 15 χρονου κοριτσιού που νιώθει πως έχει γεννηθεί σε λάθος σώμα. Η Λάρα είναι βιολογικά αγόρι, ωστόσο όσο την γνωρίζεις καταλαβαίνεις πως είναι μία έφηβη κοπέλα. Η Λάρα δεν θέλει απλά να κάνει μία εγχείρηση αλλαγής φύλου, θέλει να γίνει πρίμα μπαλαρίνα. Γράφεται στην καλύτερη σχολή της χώρας και ξεκινάει τις επισκέψεις σε γιατρούς και ψυχολόγους που θα την βοηθήσουν στην διαδικασία αλλαγής φύλου. Πέρα από κάποια περιστατικά bullying, που δέχεται, ο πατέρας της και ο υπόλοιπος κοινωνικός περίγυρος την στηρίζει, ωστόσο μερικές φορές το ίδιο της το σώμα την προδίδει.

Τα τελευταία χρόνια το θέμα των διεμφυλικών, αλλά και της LGBT κοινότητας έχει έρθει ξανά στο προσκήνιο τόσο πολιτικά, όσο και καλλιτεχνικά. Πολλές ταινίες ασχολούνται με αυτό το θέμα και χρησιμοποιούν μία συγκεκριμένη οπτική και κινηματογραφική δομή. Το δυνατό σημείο τη ταινίας «The Girl» αποτελεί το γεγονός πως δεν είναι ένα ακόμα queer δράμα. Το φιλμ είναι απόλυτα ρεαλιστικό χωρίς στοιχεία φαντασίας, υπερβολής ή ακτιβισμού. Η Λάρα δεν είναι ένα περιθωριοποιημένο κορίτσι, που δεν το στηρίζουν οι φίλοι και οι γονείς του. Η πραγματική μάχη της Λάρα είναι μόνο μέσα της. Και είναι μία σύγκρουσή που την «αναλώνει» λίγο λίγο, κάθε λεπτό που περνά. Τα πλάνα της ταινίας είναι ήρεμα, αργά και ο φωτισμός φυσικός, κάνοντάς σε να νιώθεις πως η Λάρα βρίσκεται, ίσως, και δίπλα σου. Το σκληρό και σοκαριστικό φινάλε της ταινίας φωνάζει μόνο ένα πράγμα: «Θέλω απλά να είμαι κορίτσι».


6. Αόρατη Κλωστή/ Phantom Thread του Πολ Τόμας Αντερσον

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 1 Φεβρουαρίου

Ο ιδιόρρυθμος μόδιστρος Reynolds Woodcock, που ζει στο μεταπολεμικό Λονδίνο ντύνοντας γαλαζοαίματους και κινηματογραφικούς αστέρες, είναι το κεντρικό πρόσωπο της ταινίας του Πολ Τόμας Αντερσον , με τίτλο Αόρατη Κλωστή. Ενσαρκωμένος από τον Ντάνιελ Ντέι-Λιούις, ο Reynolds μοιάζει σαν να έχει ξεπηδήσει από ένα βιβλίο για γνωστούς θρύλους της μόδας. Τα παπούτσια του είναι George Cleverley, φτιαγμένα αποκλειστικά γι’ αυτόν και συνδυασμένα με κάλτσες πάνω από το γόνατο σε παπικό μωβ χρώμα. Φοράει ατσαλάκωτο κοστούμι Anderson & Sheppard και δεν μπορεί να ανεχτεί καμία άλλη γνώμη για τα υφάσματα, πέρα από τη δική του. Από την άλλη, καταρρέει ψυχολογικά, ύστερα από στιγμές εφευρετικής διαύγειας. Ο Woodcock ζει μαζί με την αδελφή του, Σιρίλ, που τον βοηθάει να διευθύνει τον οίκο μόδας του. Γυναίκες έρχονται και φεύγουν από την ζωή του, χαρίζοντας εφήμερη έμπνευση και συντροφικότητα. Ωστόσο, όταν γνωρίσει την Άλμα, μία νέα και παρορμητική σερβιτόρα που θα γίνει μούσα και ερωμένη του, σύντομα η αποπνικτικά φιλήσυχη ζωή του ανατρέπεται από τον έρωτα.

Θεωρούμενο ως το καλύτερο έργο του Πολ Τόμας Αντερσον τα τελευταία δέκα χρόνια, η ταινία Αόρατη Κλωστή έχει έκδηλες αναφορές, τόσο στο σενάριο όσο και στην σκηνοθεσία, από την ταινία «Ρεβέκκα» του Χίτσκοκ. Κεντρικό θέμα της ταινίας είναι το πως δύο άνθρωποι διαφορετικοί με συμπεριφορές συμπλεγματικές συνθέτουν έναν έρωτα τοξικό, αλλά και «καλοραμμένο». Παρότι, όμως δείχνει δύο ερωτευμένους να συντηρούν με μανία μια σχέση μέσα από διεστραμμένες συμπεριφορές, η ταινία δεν απεικονίζει γυμνό, σεξουαλική πράξη η φυσική βία. Αντίθετα όλη η ατμόσφαιρα ψυχολογικού εκφοβισμού και ερωτικής ματαίωσης πραγματοποιείται μέσα από διαλόγους και εικόνες. Ο πρωταγωνιστής της Ντάνιελ Ντέι-Λιούις (που δήλωσε πως η ταινία αποτελεί το κύκνειο άσμα του) σε κάνει να συμπαθήσεις έναν ήρωα αγενή και ενοχλητικό, ενώ η Βίκι Κριπς στέκεται αντάξια του και καταφέρνει να μην καλυφθεί από το ερμηνευτικό του ταλέντο.


5. Roma, του Αλφόνσο Κουαρόν

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 13 Δεκεμβρίου 2018

Μέσα σε ένα μεσοαστικό σπίτι μιας οικογένειας στο Μεξικό όλα αρχικά μοιάζουν να κυλούν ομαλά. Οι οικογένεια απαρτίζεται από τον πατέρα, την μητέρα , τα τέσσερα παιδιά τους και την γιαγιά. Στο σπίτι ζει και το οικιακό προσωπικό τους. Εξέχουσα θέση στην οικογένεια έχει και η Κλεό, η οικονόμος και νταντά των παιδιών. Σύντομα μία σειρά από πολιτικά γεγονότα (Μεξικό του ’70) και προσωπικές στιγμές ( ο πατέρας εγκαταλείπει την οικογένεια για την ερωμένη του και η Κλεό μένει έγκυος) θα κλονίσουν και θα αλλάξουν την ζωή των πρωταγωνιστών. Στο κέντρο της ταινίας η νεαρή οικονόμος Κλεό ενηλικιώνεται με έναν βάναυσο τρόπο, αλλά και αποκαλύπτει την βαθιά αφοσίωση της στην οικογένεια.

Ο Αλφόνσο Κουαρόν τιμά τη γειτονιά που μεγάλωσε, την περιοχή Ρόμα του Μεξικού, πλάθοντας μία ταινία βασισμένη στις μικροστιγμές της καθημερινότητας , σμιλευμένη με δικά του βιογραφικά στοιχεία. Μέσα από το συναρπαστικό ασπρόμαυρο ύφος του, ο Μεξικανός σκηνοθέτης σπάνια κάνει κοντινά πλάνα, αλλά κρατά μία απόσταση από την πρωταγωνίστρια Κλεό, έχοντας ως εμφανή πρόθεση του να μας εισάγει και στις απλές λεπτομέρειες του κόσμου της. Επιρροές από τον ιταλικό νεορεαλισμό, έντονα φορτισμένες σπαρακτικές σκηνές και ένας βαθύς σεβασμός προς τις γυναίκες της ζωής του, τις γυναίκες που ξέρουν να αγαπούν και να θυσιάζονται για τους αγαπημένους τους συνθέτουν το Roma.


4. Παρείσφρηση / BlacKkKlansman του Σπάικ Λι

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 27 Σεπτεμβρίου 2018

Βρισκόμαστε στη δεκαετία του ’70, σε μια περίοδο έντονης κοινωνικής αναταραχής στην Αμερική, καθώς η μάχη για τα κοινωνικά δικαιώματα και τις φυλετικές διακρίσεις κορυφώνεται. Ο Ρον Στάλγουόρθ  γίνεται ο πρώτος Αφροαμερικάνος ντετέκτιβ στο αστυνομικό τμήμα του Κολοράντο Σπρινγκς, όμως η άφιξή του αντιμετωπίζεται με σκεπτικισμό από τους λευκούς συναδέλφους του. Κατά την διεξαγωγή μίας έρευνας απαντά σε μία αγγελία της Κου Κλουξ Κλαν κάνοντας έναν λευκό υπέρμαχο της άριας φυλής και αμέσως κερδίζει τη συμπάθεια του αρχηγού της οργάνωσης. Ωστόσο, για να προχωρήσει η αστυνομική έρευνα θα πρέπει να συναντηθεί με τον αρχηγό πρόσωπο με πρόσωπο. Υπάρχει ένα πρόβλημα: είναι μαύρος. Την θέση του παίρνει ο Εβραίος συνάδελφος του Φλιπ. Ενώ εκείνος μιλά πάντα στις τηλεφωνικές συνομιλίες, ο Φλιπ είναι εκείνος που παρουσιάζεται όταν έχουν συγκεντρώσεις. Ωστόσο, τα πράγματα περιπλέκονται σύντομα και το γέλιο ξεκινά.

Η Παρείσφρηση γλιστρά απρόσκοπτα από το σχεδόν παράλογο χιούμορ, στην πολιτική σάτιρα και μετέπειτα στην πραγματική φρίκη, δημιουργώντας μία ταινία σύγχρονης πολιτικής αφύπνισης. Ο Τζον Ντέιβιντ Γουόσινγκτον δίνει μία εξαιρετικά ζεστή, αλλά και εξωπραγματικά «cool» ερμηνεία σε ρόλο πρωταγωνιστή. O σκηνοθέτης Σπάικ Λι κάνει μία σαρκαστική αλλά και «έξω από τα δόντια» επιθετική κριτική στην Αμερική του Ντόναλντ Τράμπ, με αποκορύφωμα το τέλος της ταινίας, όπου παίζουν βίντεο από αρχειακό υλικό προερχόμενο από τα τελευταία 10 χρόνια.


3. Ψυχρός Πόλεμος/ Cold War του Πάβελ Παβλικόφσκι

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 25 Οκτωβρίου 2018

Ο μποέμ μαέστρος Βίκτωρ και η ατίθαση τραγουδίστρια Ζούλα  ερωτεύονται με πάθος στα συντρίμμια της μεταπολεμικής Πολωνίας. Εκείνος είναι ένας μορφωμένος μουσικός, που διαλέγει νέους για την τοπική χορωδία και εκείνη μία χωριατοπούλα, που φημολογείται πως σκότωσε τον πατέρα της. Σύντομα η Ζούλα γίνεται το αστέρι της χορωδίας, ενώ ταυτόχρονα η χορωδία μεταμορφώνεται σε ένα φολκλόρ όργανο διάδοσης των κομμουνιστικών ιδεών σε όλη την Ευρώπη. Ο Βίκτωρ ασφυκτιά μέσα σε αυτό το περιβάλλον στρατευμένης τέχνης και φεύγει για το Παρίσι, αλλά η Ζούλα παρά τις παρακλήσεις του, δεν τον ακολουθεί. Όταν, τελικά η Ζούλα αποφασίζει να φύγει για το Παρίσι, και εκείνη με την σειρά της ασφυκτιά από την απολιτική στάση της μπουρζουαζίας. Οι πολλαπλές συγκρούσεις του ζευγαριού είναι αναπόφευκτα μοιραίες, όπως και οι μεταξύ τους επανενώσεις.

Ο Πάβελ Παβλικόφσκι δημιουργεί ένα άκρως ρομαντικό ερωτικό μελόδραμα 15 χρόνων , εμπνευσμένο από τους γονείς του, που έχει ως φόντο του τον Ψυχρό Πόλεμο στην Πολωνία, το Βερολίνο, τη Γιουγκοσλαβία και το Παρίσι. Επιστρέφοντας στο γνωστό ασπρόμαυρο τετράγωνο κάδρο του, που του χάρισε το Oscar στην Ida, δημιουργεί δύο καταραμένους ήρωες που θέλουν να ξεφύγουν από την οθόνη μας, αλλά και από τον ίδιο τους τον εαυτό. Την ταινία ανυψώνουν: Η καθηλωτική ερμηνεία της Γιοάνα Κούλιγκ, που μεταμορφώνεται από άξεστη επαρχιώτισσα σε femme fatale της τζαζ παριζιάνικης σκηνής με περίσσια χάρη και εξωπραγματική ευκολία, αλλά και η εφευρετική χρήση της μουσικής, που αποτελεί δομικό μέρος όλου του έργου. Η μοναδική αχίλλειος πτέρνα της ταινίας είναι η φουριόζα μεταπήδηση από πλάνο σε πλάνο, που δημιουργεί μικρά αφηγηματικά κενά.


2. Κλέφτες Καταστημάτων / Shoplifters του Χιροκάζου Κόρε-Εντα

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 6 Δεκεμβρίου

Κλέφτες καταστημάτων, του Χιροκάζου Κόρε-Έντα

Ο Οσάμου και ο γιος του Σότα για να βγάλουν τα προς το ζην, αλλά και να εξασφαλίσουν τρόφιμα συχνά κλέβουν καταστήματα. Το έχουν κάνει τόσες φορές που πλέον είναι μία ρουτίνα γι’ αυτούς. Σε μία από αυτές τις εξορμήσεις τους συναντούν ένα τετράχρονο κοριτσάκι, που οι γονείς του το έχουν αφήσει παρατημένο έξω στο κρύο. Βλέποντας το το παίρνουν μαζί τους. Στο σπίτι η γυναίκα, η γιαγιά, αλλά και η νύφη του Οσάμου παραπονιούνται πως δεν αντέχουν να συντηρήσουν και άλλον άνθρωπο. Μόλις όμως ανακαλύπτουν σημάδια κακοποίησης στο σώμα της μικρής Ριν, αμέσως αποφασίζουν να την κρατήσουν το σπίτι. Μία καινούργια τυχοδιωκτική οικογένεια με ιδιαίτερους δεσμούς σχηματίζεται.

Η ταινία του Χιροκάζου Κόρε-Έντα αποτελείται στη βάση της από ανθρώπινες στιγμές, λεπτομέρειες, βλέμματα και χαμόγελα. Είναι ένα υπέροχο δείγμα ουμανιστικού κινηματογράφου για τα ψυχολογικά τραύματα, που μπορεί να προκαλέσει η φτώχεια σε έναν άνθρωπο, αλλά και μία ολόκληρη οικογένεια. Οι χαρακτήρες της είναι άρτια δουλεμένοι και δίνουν το κοινωνικό και ψυχολογικό πορτραίτο αληθινών ανθρώπων, που νιώθεις πως είχαν ύπαρξη και πριν την ταινία.


1. Call me by your name / Να Με Φωνάζεις Με Τ’ Ονομά Σου του Λούκα Γκουαντανίνο

Ημερομηνία Κυκλοφορίας: 8 Φεβρουαρίου 2018

Στις αρχές της δεκαετίας του ’80, ο δεκαεπτάχρονος Έλιο παραθερίζει στο πολυτελές εξοχικό του στην Λομβαρδία μαζί με τους διανοούμενους γονείς του. Το ήσυχο και βαρετό καλοκαίρι του, που περιλαμβάνει ανάγνωση κλασικής λογοτεχνίας και παίξιμο πιάνου, αναταράσσει ο Αμερικανός εικοσιπεντάχρονος Όλιβερ. Ο ευειδής Όλιβερ τους επισκέπτεται με σκοπό να βοηθήσει τον πανεπιστημιακό πατέρα του Elio σε μία έρευνα για τον ελληνορωμαϊκό πολιτισμό. Σύντομα οι μεταξύ τους λεκτικές αψιμαχίες θα αναπτυχθούν σε ένα σαγηνευτικό ερωτικό κάλεσμα.

Το φετινό αριστούργημα του Λούκα Γκουαντανίνο δεν είναι απλά μία ωδή στην καλοκαιρινή ραστώνη και στην πρώτη αγάπη. Είναι ένα κινηματογραφικό ποίημα, που σου ξυπνάει τις αισθήσεις και σε κάνει να προσμένεις στωικά πότε οι δύο νεαροί άντρες θα αποκαλύψουν τα πραγματικά τους συναισθήματα. Ο Ιταλός σκηνοθέτης μέσα από την αριστοτεχνική χρήση της σιωπής και των μελαγχολικών υψηλής αισθητικής πλάνων μας αφηγείται μία συγκλονιστική ιστορία ενηλικίωσης. Τοποθετημένο μέσα στους γοητευτικούς δρόμους και στη αισθησιακή φύση της Βόρειας Ιταλίας το Να μ’ φωνάζεις με το όνομα ξεφεύγει από τα κλασικά όρια του γκέι ρομάντζο. Είναι η ειλικρινής κατάθεση ψυχής ενός ανθρώπου σε έναν άλλον και αντίστροφα, η οποία διαδραματίζεται μπροστά στις οθόνες σας. Την μαγεία της ταινίας ολοκληρώνει η γλυκιά ομιλία του πατέρα του Έλιο προς τον γιο του: «Οι περισσότεροι από εμάς φοβούνται να μην νιώσουν πόνο και για να προστατευτούν καταλήγουν να μην νιώθουν τίποτα».