Η Βελανιδιά πραγματοποιεί τον χειρότερο εφιάλτη του ηθοποιού. Κάθε βράδυ και διαφορετικός καλεσμένος ανεβαίνει στη σκηνή χωρίς πρόβα, χωρίς να έχει διαβάσει το κείμενο και χωρίς να έχει την παραμικρή ιδέα τι πρόκειται να ακολουθήσει. Συναντιέται επιτόπου με τη Μαρίνα Αργυρίδου και μαζί πρωταγωνιστούν σε μια τολμηρή θεατρική πρόκληση, όπου τα όρια της πραγματικότητας συνεχώς μεταβάλλονται. Ο Ανδρέας Ανδρέου επανέρχεται στη σκηνή του Bios, σκηνοθετώντας μία απροσδόκητη ιστορία εξαπάτησης, απώλειας και συμφιλίωσης, δοσμένη με χιούμορ, τρέλα και ευαισθησία.

***

-Η «Βελανιδιά» είναι μια παράσταση διαφορετική από όσες έχουμε συνηθίσει, τη σκηνοθεσία της οποίας έχει αναλάβει ο Ανδρέας Ανδρέου. Πώς προέκυψε η συνεργασία σας και τι θα θέλατε να αναφέρετε για αυτήν;

Μας συνδέει μια φιλία χρόνων με τον Αντρέα και πάντα έτρεφα θαυμασμό για το πώς σκέφτεται και πώς στέκεται απέναντι στην τέχνη. Επιθυμούσαμε αμφότεροι να συνεργαστούμε και τώρα ήρθε επιτέλους η στιγμή. Είναι ένας άνθρωπος με βαθιά θεατρική και μουσική παιδεία, γνωρίζει πολύ καλά τη διεθνή σκηνή και έχει τρομερό χιούμορ. Πίστεψα εξ αρχής σε εκείνον γιατί ποτέ δεν καμώθηκε τον μεγάλο οραματιστή με τις ασύλληπτες ιδέες. Αυτό το θεωρώ μεγαλόψυχο, γιατί ξέρει να ταπεινώνεται και να υπηρετεί κάτι μεγαλύτερο από τον εαυτό του, που είναι η ιδέα του συγγραφέα, τί λειτουργεί σκηνικά, ποια είναι η καρδιά της δραματουργίας και πόσο επιτρέπεις στον εαυτό σου να σου αποκαλυφθούν πράγματα στην πορεία. Ο Ανδρέας λοιπόν μπήκε διερευνητικά στις πρόβες και τον αφορούσε πραγματικά και η δική μου προσέγγιση. Για μένα αυτή ακριβώς είναι η πιο γόνιμη αφετηριακή διαδικασία στο θέατρο.

-Κάθε βράδυ ένας διαφορετικός καλεσμένος ενσαρκώνει τον δεύτερο ρόλο του έργου, τον ρόλο του Άντυ, χωρίς να έχει προετοιμαστεί. Πέρα από το αναπάντεχο κάθε νέας ερμηνείας, ποιες είναι ορισμένες άλλες προκλήσεις που καλείστε να αντιμετωπίσετε;

Οι δικές μου φυσικά αντιδράσεις στο αναπάντεχο κάθε νέας ερμηνείας. Είναι κάτι εντελώς πρωτόγνωρο για μένα, άρα ουσιαστικά η προσωπική αναμέτρηση με τον εαυτό μου είναι παρούσα και έντονη σε κάθε παράσταση. Τα όρια του τί είναι επιτρεπτό και τί όχι αποκαλύπτονται εκείνη την στιγμή και είναι πολύ λεπτά. Γιατί αφενός θέλω να είμαι όσο το δυνατό πιο ειλικρινής και άμεση στις αντιδράσεις μου και αφετέρου να μην κάνω τον καλεσμένο να νιώσει ανασφάλεια και άβολα, κρατώντας ταυτόχρονα και το νήμα της ιστορίας. Σαν να είμαι μια στυγνή εμψυχώτρια.

-Έχετε την ίδια σύνδεση με κάθε Άντυ;

Παλεύω πραγματικά για να το πετύχω σε κάθε παράσταση. Δεν τα καταφέρνω πάντα, δυστυχώς. Είναι κάποιοι που έρχονται έτοιμοι να παραδοθούν στην διαδικασία και να επικοινωνήσουν αληθινά μαζί μου, εκεί συμβαίνουν υπέροχα πράγματα και αισθάνομαι αυτό το αόρατο νήμα που μας συνδέει ως καλλιτέχνες. Κάποιοι άλλοι πιο δύσκολα θα εμπιστευθούν και θα έχουν μια δυσπιστία ακόμα και μέχρι το τέλος. Αυτό είναι μεγαλύτερη πρόκληση, δεν έχω πάντα τις αντοχές για να το σηκώσω.

-Οι αντιδράσεις των καλεσμένων, αλλά και ο τρόπος με τον οποίο προσεγγίζουν το υλικό, σίγουρα διαφέρουν. Ως ο σταθερός παράγοντας κάθε παράστασης, πώς διαχειρίζεστε αυτήν την πλευρά του έργου;

Μ’ αυτό ακριβώς είναι το πιο γοητευτικό κομμάτι του έργου. Αυτή είναι η πιο ζωντανή πλευρά της παράστασης και προσπαθώ να αφήνομαι ανοιχτή ώστε να συμβαίνει το εδώ και τώρα, μια από τις σημαντικότερες διαστάσεις του θεάτρου.

-Κατά τη διάρκεια της παράστασης αλληλεπιδράτε, επίσης, με το κοινό. Οι αντιδράσεις του είναι πάντα αυτές που περιμένετε;

Όχι, φυσικά, άλλος τρόμος και αυτός… δεν υπνωτίζονται όλοι με τον ίδιο τρόπο. Κάποιοι δε μπορεί να μην υπνωτιστούν καθόλου. Θέλει εμπειρία χρόνων για να μπορείς να αφουγκράζεσαι το κοινό και να ξέρεις τί επιθυμεί εκείνη την στιγμή. Πολύ σημαντικό επίσης είναι και η διαθεσιμότητα του θεατή, πόσο θα αφεθεί, αν θέλει να υπνωτιστεί. Δεν αποτελεί μονόπλευρη ευθύνη του ηθοποιού. Είναι μια άτυπη συμφωνία μεταξύ ηθοποιού και θεατή η οποία μπορεί να παραβιαστεί εκατέρωθεν.

© Ελίνα Γιουνανλή

-Μιλήστε μας για τον ρόλο της Υπνωτίστριας. Πώς προετοιμαστήκατε για αυτόν και ποια είναι τα πιο αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά του;

Εξαρχής θέλαμε να της προσδώσουμε κάτι πραγματικά ανθρώπινο. Μαζί με τον Αντρέα συμφωνούσαμε απόλυτα ότι δεν θέλουμε να βγει καρικατούρα, ούτε φόρμα, οπότε ξέραμε τί δεν θέλαμε από την αρχή. Συνεχίσαμε διερευνητικά, πάντα απαντώντας σε ερωτήματα του έργου, και τελικά η υπνωτίστρια είναι μια γυναίκα που προσπαθεί να κρύψει τις ενοχές της ανεπιτυχώς και την στιγμή της αποκάλυψης επιτρέπει να φανούν οι ρωγμές της.

-Ποια είναι τα βασικά ζητήματα που θα λέγατε πως θίγει η «Βελανιδιά»;

Θίγει την απώλεια καθώς και τον υπνωτισμό. Πώς δηλαδή διαχειρίζονται οι χαρακτήρες την οδύνη της απώλειας και πόσο επιτρέπουν στους εαυτούς τους να υπνωτιστούν, κάτι που αφορά και τους θεατές. Το θέμα της αυθυποβολής έχει τεράστια δύναμη. Εντάσσει το μεταφυσικό κομμάτι και το ζήτημα της πίστης πολύ έντεχνα ο συγγραφέας. Όσον αφορά τη δομή του κειμένου, θολώνει αρκετά τα όρια της πραγματικότητας και της θεατρικής σύμβασης, όπου επανέρχεται κι εδώ το ζήτημα της πίστης.

-Τι αποκομίζετε προσωπικά από το συγκεκριμένο έργο;

Η πίστη για μένα αναδύθηκε πολύ έντονα μέσα από αυτό το έργο. Η πίστη σε κάτι αόρατο αλλά συμφωνημένο που θα μας επιτρέψει να συνδεθούμε πάνω στην σκηνή και να πάμε μαζί την ιστορία παρακάτω, η πίστη ότι ο υλικός κόσμος δεν είναι ο μόνος υπαρκτός, η πίστη απέναντι στον καλεσμένο που τον βλέπω για πρώτη φορά στην ζωή μου και πιστεύω αληθινά ότι θέλει να συμπράξει μαζί μου, αφήνοντας και οι δύο κατά μέρος τους εγωισμούς μας και υπηρετώντας κάτι ανώτερο από εμάς. Τέλος η πίστη στον εαυτό μου ότι μπορώ να κάνω αυτό το τολμηρό εγχείρημα και αυτό το οφείλω στον Αντρέα.

-Πώς σχολιάζετε όσα συμβαίνουν τον τελευταίο καιρό αναφορικά με το προεδρικό διάταγμα που υποβαθμίζει τις καλλιτεχνικές σπουδές;

Άκουγα μια συνέντευξη πρόσφατα του σπουδαίου Παπαβασιλείου και θα δανειστώ αυτό που τόσο εύστοχα είπε: “ζούμε στην γελοιοκρατία”. Η απαξίωση του πολιτισμού είναι διάχυτη σε πολλούς τομείς. Και δεν αντιδρούμε για τα εργασιακά και τους μισθούς όπως επικαλούνται τόσο ανερυθρίαστα αλλά πρωτίστως για λόγους αξιοπρέπειας, ηθικής και σεβασμού απέναντι στις σπουδές μας. Οι νέοι ηθοποιοί είναι αποφασισμένοι, οι καθηγητές που παραιτήθηκαν είναι αποφασισμένοι, οι παλιότεροι ηθοποιοί είναι αποφασισμένοι, οι αρχαιολόγοι είναι αποφασισμένοι, οι εκπαιδευτικοί είναι αποφασισμένοι, οι υγειονομικοί είναι αποφασισμένοι, αρχίζει και παίρνει διεθνείς διαστάσεις το ζήτημα. Θα μας ακούσουν.

Photo Credit: Ελίνα Γιουνανλή

Διαβάστε επίσης:

Η Βελανιδιά, του Τιμ Κράουτς σε σκηνοθεσία Ανδρέα Ανδρέου στο Bios